YİYECEK İÇECEK İŞLETMELERİNDE KULLANILAN ARAÇ VE GEREÇLER

• Masa ve sandalyeler
• Masa örtüleri, kapaklar ve peçeteler
• Servis arabaları
• Seramik malzemeler
• Cam malzemeler
• Metal malzemeler
• Özel takımlar

Yan-yana birleştirme imkânı olmadığından restoranlar için uygun bir masa şekli değildir. 

Örneğin, bir kafe servisinde 70x70 cm kare masa boyutları iki kişi için yeterli olurken, alakart restoranda zengin bir menünün bulunması ve ana yemek tabaklarının 30-32 cm çapında olması işletmelerde iki kişilik bir masanın en az 80x80 cm boyutunda olmasını gerektirir. Aynı şekilde kafe, bistro ya da benzer tür yiyecek içecek işletmelerinde dört kişilik 80x125 cm boyutlarında masa şekli ideal kabul edilirken, serpme mezelerin masaya yerleştirildiği alaturka bir serviste dört kişi için 90x135 cm boyutlarında bir masa yeterli olabilir.

Masalar, mümkün olduğu kadar bakış açısı iyi olmayan duvar köşelerine, servis ofisi girişlerine ve tuvaletlere yakın yerlere yerleştirilmemelidir.

• Masa örtüsünün kaymasını önler,
• Tabakların ve bardakların servisi sırasında gürültüyü önler,
• Kaza ile dökülen içecekleri emerek, konukların üzerine akmasını engeller,
• Masa örtüsünün düzgün durmasını sağlar,
• Masa kenarlarını darbelere karşı korur,
• Masanın ve masa örtüsünün ömrünü uzatır ve
• Masa tablasını sıcaktan ve nemden korur.

Kapaklar, masa örtülerinin kirlenmesini önlemek, masa örtülerinin yaşam süresini uzatmak, masa örtülerinin yıkama maliyetlerini azaltmak için kullanılan bir kumaş malzemedir. Kapağın en büyük faydası masa örtüsüne göre değişiminin daha kolay olmasıdır. Kaliteli bir restoranda yeni gelen konuklar için, masa örtüsünün üzerine temiz yeni bir kapağın serilmesi kaliteli bir servisin göstergesi olarak kabul edilir. 

Çünkü yıkatılmadan dikilirse, pamuk kumaşlar yıkandığı zaman çekeceğinden peçetenin kare özelliği bozulur ve katlama sırasında sorunlar yaşanabilir.

• Sıcak yemek tabakları ile servis tabakları taşınırken, servis personelinin elinin yanmasını önler.
• Yemek tabakları sol kolda taşınırken, servis elemanının ceket kolunun kirlenmesini önler. Bazı durumlarda, ana yemek tabakları kuzine ve ızgara üzerine konmuş ve altı kirlenmiş olabilir.
• Yemek servis tabakları taşınırken yemek servis tabağı ile alt tabağın arasına yerleştirilir. Böylece yemek servis tabağının kayması ve alt tabağın çizilmesi önlenmiş olur; aynı zamanda hoş bir görüntü verir.

Sandalyelerin ahşap kısımlarının temizliğinde, tıpkı masalarda olduğu gibi nemli bezle silindikten sonra, temiz kuru bir bezle kurulanmalıdır. Sandalyelerin kumaş kısımlarının temizliği ise, servis başlamadan önce fırça ya da süpürge makinesi ile yapılmalıdır. Eğer yemek lekeleri varsa, kumaşın boyasını çıkartmayan özel renkli kumaşlar için üretilen deterjanla temizlenmelidir. Konaklama işletmesinde halı yıkama makinesi varsa, bu makinelerin koltuk ve sandalyeleri temizleyen özel parçası ile temizliği yapılabilir.

Sandalyeleri taşıma işlemi; servis başlamadan önce (ön hazırlık sırasında) ve servis sırasında olmak üzere iki şekilde gerçekleşmektedir.

Servis masasının sayısı; restoranın büyüklüğü, restoranın konumu ve iş kapasitesine
göre değişiklik göstermektedir. İş kapasitesi yoğun ve restorandaki masalar birden fazla sirkülasyon yapıyorsa, her posta için ayrı bir servis masası ya da servis dolabı ideal olabilir. Eğer, lüks bir restoran ise ve sirkülasyon birden fazla değilse, aynı zamanda servis masası postaların merkezi bir yerinde ise, iyi düzenlenmiş bir servis masası 2-3 postaya hizmet edebilir. Servis masası, bazı küçük restoranlarda ana servant olarak da kullanılabilir.

• Menünün içeriği ve uygulanan servis çeşidi,
• Servis dolabının hitap ettiği posta ve personel sayısı,
• Postalardaki masa sayısı ve
• Servis dolabına yerleştirilen malzemelerin çeşididir.

Geridon

Servis öncesi, servis sırasında ve servisten sonra yapılan işleri kolaylaştırmak, zaman kaybını azaltmak ve servise değişik bir atmosfer katmak amacıyla kullanılır.

Salata ve ordövr arabası, geçmişte alakart restoranlarda salata ve meze çeşitlerinin teşhiri ve servisi için kullanılan özel bir arabaydı. Sonraları, konaklama işletmelerinde açık-büfe restoranlar giderek yaygınlaşmaya başlayınca, salata ve ordövr arabalarında teşhir edilen salata ve ordövr çeşitleri açık büfeye taşındı. Ancak, bağımsız restoranların konaklama işletmelerindeki restoranlara rakip olarak açılmasıyla, salata ve ordövr arabaları daha büyük ölçülerde yapılarak restoranların orta kısmına yerleştirildi. Böylece salata ve ordövr arabaları, salata ve ordövr büfesi olarak tanımlanmış oldu.

Flambe arabası, bazı yemek ve tatlıların konukların masasında pişirilmesi için kullanılan araca denir. Konuk masasında bazı ana yemekler ve tatlılar yüksek alkollü içkiler ile (viski, konyak, rom gibi) alevlendirilerek pişirilmektedir; bu içkiler yemek ve tatlılara değişik bir aroma vermekte ve yüksek alkollü içkiler sayesinde tavadan yükselen “mavi alevler” restorana farklı bir atmosfer katarak konukları büyülemektedir. 

Yiyecek-içecek işletmelerinde kullanılan tabaklar şekil ve büyüklük açısından üçe ayrılmaktadır:
• Düz Tabaklar
• Çukur Tabaklar
• Oval Tabaklar (Fayanslar)

• Şarap Bardakları
• Köpüklü Şarap Bardakları
• Brandy (konyak) Bardakları
• Likör Bardakları
• Özel Bardaklar

Osmanlı İmparatorluğu’nda da çatal ve bıçağın kullanımı oldukça geç bir zamana rastlamaktadır. Osmanlı padişahları kemikli et ile yapılan yemeklerini elleri ile yerlerdi. Pilav yerken kaşık kullanırlar, bulgur pilavını da genellikle yufka ekmeği ile yerlerdi. Daha açık bir anlatımla, yufka ekmeği kaşık görevi görürdü. Yoğurdu yerken ve hoşafı içerken de kaşık kullanmışlardır.

• Balık Takımı (Balık Bıçağı-Balık Çatalı)
• Istakoz Pensi
• Istakoz Çatalı ve Kaşığı
• İstiridye Çatalı
• İstiridye Bıçağı
• Havyar Kaşığı
• Havyar Bıçağı
• Salyangoz Maşası ve Çatalı
• Yengeç Takımı
• Kuşkonmaz Servis Küreği
• Kuşkonmaz Maşası
• Tranş Bıçak ve Çatalı
• Fondü (Fondue) Çatalı
• Pasta Bıçağı
• Pasta Küreği
• Pasta Maşası
• Buz Maşası
• Şeker Maşası
• Çorba Servis Kepçesi
• Dondurma Kaşığı
• Çay Kaşığı
• Limon Çatalı