ZİHİN FELSEFESİ - Deneme Sınavı - 12

Bahsi geçen kavram nous kavramıdır. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Protagoras’a göre, herkesin deneyimi kişisel, kendine özgü olduğu, kişi yaşlandıkça değiştiği için, ne kadar insan varsa en az o kadar da dünya vardır. Hakikat başlıklı kitabının ilk cümlesinde söylediği ünlü ifadesiyle: “İnsan her şeyin ölçüsüdür; var olan şeylerin varlıklarının ve olmayan şeylerin varolmadıklarının”. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Anlatılan görüş Pythagorasçılara aittir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Platon’un Menon diyaloğu erdemin öğretilip öğretilemeyeceği üzerinedir. Sokrates Menon’un daha önce geometrinin adını bile duymamış kölesine sorular sorup sadece verdiği cevaplardaki yanlış yerleri söyleyerek bir geometri problemi çözdürür. Böylece bilginin doğuştan geldiğini ispatlamış olur. Sokrates’in köleye geometri problemi çözdürmesi bir anlamda ruhun ölümsüzlüğünün ve bedene girmeden önce idealar aleminde bütün bilgileri edindiğinin kanıtlanmasıdır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Sokrates Kebes’in ağzından “öğrenme anımsamadan başka bir şey değildir” (Menon, 73a) şeklinde Menon diyaloğunun sonucunu verir. Platon, ölü ruhlarının bir başka bedene girmeden önce, bir yerde bulunmaları gerektiği sonucunu, tüm bilgimizin, ruhumuzun bedensel varoluş öncesi tanıdığı ideaları hatırlamasından ibaret olduğu görüşüyle besleyerek, ruhun ölümsüzlüğüne ilişkin argümanı şu şekilde ortaya koyar: “Şimdi hatırladığımız şeyleri başka bir zamanda öğrenmiş olmamıza bu yeni bir delildir. Hem ruhumuz, bir insan bedeniyle birleşmeden önce, bir yerde var olmamış olsaydı bu olamazdı. Bundan ruhun ölümsüz olduğu sonucu çıkar” (Menon, 73a). Doğru yanıt D seçeneğidir.

Descartes modern felsefenin kurucusu olarak tanınır.

Düalizm, varlığın maddesel ve ruhsal olarak birbirine indirgenemeyen iki tözden oluştuğunu savunan görüştür.

Birincil nitelikler Descartes'e göre  nesneye özgü matematiksel niteliklerdir?

Descartes'in II. meditasyonu insan zihninin özünü anlamaya ve zihni tanımanın bedeni tanımaktan daha kolay olduğuna ilişkindir.

Descartes'ın 3. Meditasyon'u Tanrı'ya ve Tanrı'nın varlığına ilişkindir.

Descartes'ın kaçıncı Meditasyon'u, maddesel şeylerin varlığına ve insanın ruhuyla bedeni arasındaki gerçek ayrılığa ilişkindir?

Açıklık Descartes'a göre bir nesnenin kendisini aracısız olarak kavramaktır.

Spinoza Antik Çağ'da doğa filazoflarının tekçi evren anlayışlarından sonra modern çağda monist bir felsefe sistemini ilk defa ortaya koyan düşünürdür.

Spinoza'nın felsefesinde duyguların kölesi olmak, edilgin anlamına gelmektedir.

Aristoteles'e göre anima:

• Bedenden ayrılamaz; salt bedenin içinde bulunan bir şey değildir;
[bedene içkindir].
• Durağan bir şey değildir; biçimlendirici bir güce sahiptir.
• Yaşamsal işlevlerin tümünü içerir.
• Bedene canlılık veren ilkedir.
• Bedendeki organların işlevlerini yerine getirmesini sağlar.

Doğru yanıt E seçeneğidir.

Bu anlama gelen Yunanca terim Entelekheia'dır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

İnsanı diğer canlılardan ayıran, insan yapan özelliği, ruhunun bir yanının, aklın (logos) taşıyıcısı olmasıdır. Çünkü ruh, canlı varlıkların “hayatlarının nedeni ve ilkesi” (De Anima, 415b-10) olarak insanda olduğu gibi, bitkilerde ve hayvanlarda da vardır ve onlara canlılık verir. Doğru yanıt A seçeneğidir.

Aristoteles’e göre, ruh ile beden arasındaki ilişki daha ziyade bir heykel onun formu arasındaki ilişki gibidir. Nasıl bir heykelin şekli ya da formu heykelin kendisinden ayrı ve bağımsız olarak düşünülemezse ruh da aynı şekilde bedenden ayrı ve bağımsız bir varlığa sahip değildir. Aristoteles’e göre ruh ile beden arasındaki ilişki maddeyle form arasındaki ilişki gibidir, yani saklı olanağın (potansiyel) olanın gerçekleşmesi, varlığa gelmesidir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Augustinus’a göre bütün bilgi ruhun işidir. Ruh akılla donatılmıştır, bedeni yöneten tözdür. Platon’un Phaidon diyaloğundaki görüşlerine benzer şekilde Augustinus da ruhun değişmeden kaldığını, kendi kendine hareket ettiğini, etkin olduğunu, bedeninse edilgin olduğunu, değişebildiğini ve ruhun sayesinde hareket ettiğini söyler. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Marcus Aurelius Kendime Düşünceler isimli eserinde, kendi kendisini sorguya çekerek, vicdan muhasebesi yapar, ruhunun yetkinliğe ulaşmak için gösterdiği çabayı anlatır. Eserinin kişiliği geliştirmek üzerine olan ikinci bölümde, kendisinin bir beden, bir soluk ve bedenimizi yöneten kısım olan zihinden oluştuğumuzu söyleyen Aurelius, bedeni hiçbir şeyin ilgilendirmediğini çünkü, şeyleri birbirinden ayırt edemediğini, soluğun da hava olduğunu, her an bir alınıp, bir verildiğini söyler. Doğru yanıt D seçeneğidir.