YURTTAŞLIK VE ÇEVRE BİLGİSİ

On sekizinci yüzyılın tipik olgularından olan bu eşitlik fikri, ilk kez Virginia Haklar Bildirisi ve Fransız İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirisi’nde ifadesini bulmuştur. Doğru yanıt B'dir.

Bir anlamda hukuksal eşitliğin tamamlayıcısı durumunda olan siyasal eşitlik sayesinde hukuksal düzenlemelerin belli bir sınıfın tekelinde olmasının önüne geçilmesi planlanmıştır. A seçeneği kuvvetli çeldiricidir. Seçme ve seçilme hakkı ancak siyasal eşitliğin getirdiği haklardan birisi olabilir. Doğru yanıt C'dir.

İnsan hakları kavramının ne olduğunun anlaşılabilmesi konuyla ilişkili bazı kavramların da açık bir şekilde tanımlanmasını gerektirmiştir. İnsan hakları; eşitlik, özgürlük, demokrasi, devlet, iktidar ve benzeri gibi kavramlarla ele alınmakta ve çoğu zaman bu kavramlar üzerinden boyutlandırılmıştır. Doğru yanıt E'dir.

Devlet hukuku olarak da adlandırılabilen Pozitif hukuk; kısaca devlet eliyle çıkarılan kanunlar ve bu kanunların tüm ülkede devlet aracılığıyla geçerli kılınması durumudur. C ve D seçenekleri kuvvetli çeldiricidir. Doğru yanıt A'dır.

Antik Yunan düşüncesinde hâkim olan “kendini bil” ilkesi aslında insan hakları düşüncesinin temelde sahip olduğu anlamsalı bulmaya yönelik bir öneridir. Doğru yanıt B'dir.

Kralın yetkilerinin daraltılması gerektiği düşüncesi üzerine 1215 yılında taraflar arasında (Büyük Hürriyet Fermanı) Magna Carta Libertatum Ferman’ı imzalanmıştı. Doğru yanıt C'dir.

Orta Çağ’ın insanı değersiz kılan tüm uygulamaları Yeni Çağ’da gerçekleştirilen reformlarla ortadan kaldırılmıştır. Bu reformlara öncelik eden isim olması açısıyla dönemin en önemli figürlerinden biri de Martin Luther’dir . Doğru yanıt D'dir.

İkinci Meşrutiyet 1908 yılında ilan edilmiştir. Doğru yanıt E'dir.

Modern devlet, toplumsal ihtiyaç ve beklentilere göre şekillenmiş ve özgürlük kavramıyla birlikte “demokrasi”, “liberalizm”, “laiklik”, “sekülerizm”, “insan hakları” kavramları gün yüzüne çıkmıştır.

Hak kavramı, özgürlük kavramıyla kıyaslandığında daha somuttur.

On sekizinci yüzyılın tipik olgularından olan bu eşitlik fikri, ilk kez Virginia Haklar Bildirisi ve
Fransız İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirisi’nde ifadesini bulmuştur.

Devlet hukuku olarak da adlandırılabilen Pozitif hukuk; kısaca devlet eliyle çıkarılan kanunlar ve bu kanunların tüm ülkede devlet aracılığıyla geçerli kılınması durumudur.

Aydınlanma Döneminin en önemli insan hakları temsilcisi Fransız düşünür Jean-Jacques
Rousseau’ya göre, insanın özgürlüğü ve eşitliği doğal durumunda mümkündür.

John Locke insan hakları düşüncesinin gelişimi noktasında en önemli figürlerden biri olarak ortaya çıkmaktadır. Çünkü aynı dönemdeki toplum sözleşmesi öğretilerinden farklı olarak ‘yaşam-özgürlük mülkiyet-baskıya karşı direnme’ formülünü ortaya koyarak bireyin temel hak ve özgürlüklerini koruma adına bir siyasi yapılanmanın gerekliliğine dikkat çekmiştir.

Senedi İttifak padişahın yetkilerini kısmen kısıtlamaktadır.

1961 Anayasası ile birlikte ülkemizde insan haklarını korumaya yönelik düzenlemeler yapılmıştır.

Sosyal güvenlik hakkı ikinci kuşak haklar arasında yer almaktadır.

Standenstaat: Held tarafından devletin oluşum süreçleri içinde vurgulanan bu Almanca kavram Türkçe’ye “Zümreler Düzeni” olarak çevrilebilir. Eski Avrupa sisteminde, imparator’un gücüne özerk anlamda ortaklık sağlayan, işbirliği sunan kurumsal bir yapıyı simgelemektedir.

Türk Dil Kurumu’nun tanımladığı biçimiyle özgürlük, “herhangi bir kısıtlamaya, zorlamaya bağlı olmaksızın düşünme veya davranma, herhangi bir şarta bağlı olmama durumu, serbestî” ve “her türlü dış etkiden bağımsız olarak insanın kendi iradesine, kendi düşüncesine dayanarak karar vermesi durumu” dur. Yani, insan hiçbir baskı ve zorlamaya maruz kalmadan düşünüp ve bu bağlamda kendi iradesiyle hareket ediyorsa özgürdür diyebiliriz.

Özgürlük kavramıyla kıyaslandığında daha somut bir görünüme sahip olan ve çağdan çağa, yönetimden yönetime, toplumdan topluma değişebilen hak kavramı ise; kişinin kullanabileceği yetkileridir.