YURTTAŞLIK VE ÇEVRE BİLGİSİ

İnsanoğlu, yaşamını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmek için temel olarak fiziksel ve manevi olarak ihtiyaçlarını karşılamak zorundadır. Fiziksel ihtiyaçlar dediğimizde ilk aklımıza gelenler; yiyecek, uyku, barınma ve üreme ihtiyacıdır. Manevi ihtiyaçlar dediğimizde ise; sevgi, güven gibi başka insanlar ile iletişimi ve etkileşimi sonucu ortaya çıkacak duygular yer almaktadır. Bu konuda Abraham Maslow (1908-1970), ünlü motivasyon kuramında insanların doğuştan gelen ihtiyaçlarını sıralamıştır. Bu teoriye göre insanların temel ihtiyaçları karşılanmadıkça bir üst ihtiyacını karşılama isteği oluşmaz. Kişinin ihtiyaçlarının karşılanıp karşılanmadığı da kişinin mutluluğu ve davranışlarına yansımaktadır. Maslow’a göre bu ihtiyaçlar sırası ile fizyolojik, güvenlik, ait olma, değer verme ve kendini gerçekleştirme olarak adlandırılmaktadır.  Doğru cevap C.

İlk topluluk olan aile, Yontma Taş Devri’nde görülmüştür. Cilalı Taş Devri’nde insanların yerleşik hayata geçerek işbölümü yapması ile aileler daha kalabalık olan kabileye dönüşmüş ve farklı kabilelere ait küçük köyler de kurulmuştur. Doğru cevap B.

“Bir grubun topluluk olabilmesi için; 1. Bazen birincil, yüzyüze, yakın olarak da adlandırılan diğerleri ile kişisel ilişki, 2. Grup olaylarında ve toplumsal işlevlerin yerine getirilmesinde bireyin duygulu, duyarlı olması, 3. Grup tarafından yüce ve önemli görülen değerlere inanç, 4. Grubun diğer üyeleriyle dayanışma duygusu gerekmektedir” (Fichter’den aktaran İçli, 2015 : 49). Doğru cevap E.

toplum ve topluluk arasındaki farklar aşağıdaki şekilde sıralanabilmektedir:

• “Toplumda ben, toplulukta biz duygusu egemendir. • Toplumda ikincil ilişkiler, toplulukta birincil ilişkiler vardır. • Toplumda dayanışma bireysel isteme bağlı, toplulukta ise ortak isteme bağlıdır. • Toplumda bireysel mülkiyet, toplulukta ortak mülkiyet egemendir. • Toplumda iş bölümü heterojen nitelikli, toplulukta ise basit niteliklidir. • Toplumda kamuoyu öğretileri, kamu kuralları, moda, geçici zevkler ön plandadır. • Toplulukta gelenekler, örf ve adetler, inançlar önemlidir. • Toplum geniş boyutlu, topluluk ise dar boyutludur” (Kocabıyık’tan aktaran İçli, 2015:50). Doğru cevap D.

K. Marx ise ekonomik sisteme dayalı olarak toplumları; ilkel, köleci, feodal, kapitalist ve sosyalist olarak ayırmaktadır. Doğru cevap A.

Weber, tüm dünyada küreselleşme hareketinin artması, ülkeler arası rekabetin hız kazanması, devlet içinde özel sektörün güç kazanması, liberal ekonominin güçlenmesi ile beraber devletin sorumluluklarının arttığını ifade etmektedir. Doğru cevap B.

Monarşi: Yönetimin tek kişide toplandığı yönetim şekli • Oligarşi: Egemenliğin bir grup ya da zümre tarafından kullanıldığı yönetim şekli • Teokratik devlet: Halkın dini yasalara göre yönetildiği devlet • Laik devlet: Yönetiminde din ve devlet işleri birbirinden ayrıldığı yönetim şekli • Demokratik devlet: Halkın yönetimde söz sahibi olduğu ve yöneticilerin seçimle belirlenerek halkın anayasa ile yönetildiği devlet şekli. Doğru cevap A.

Patriarşi; insanlık tarihinin ilk yönetim şekli olup henüz zenginlik tutkusunun ortaya çıkmadığı insanların yalın yani erdemli bir yaşam sürdükleri ve yazılı yasalara gereksinim duyulmadığı bir dönemin ürünüdür. Bu nedenle, bir sonraki toplumsal aşamaya geçildiğinde artık patriarşiye dönmek olanaksızdır. Platon’a göre bu yönetim biçimi, içerdiği yüksek ahlaksal düzey bakımından ideal devlete en çok benzeyen yönetimdir. Patriarşi insanlığın gelişip nüfusun artması ile ortadan zorunlu olarak kalkar. Doğru cevap C.

Monarşi: Yönetimin tek kişide toplandığı yönetim şekli • Oligarşi: Egemenliğin bir grup ya da zümre tarafından kullanıldığı yönetim şekli • Teokratik devlet: Halkın dini yasalara göre yönetildiği devlet • Laik devlet: Yönetiminde din ve devlet işleri birbirinden ayrıldığı yönetim şekli • Demokratik devlet: Halkın yönetimde söz sahibi olduğu ve yöneticilerin seçimle belirlenerek halkın anayasa ile yönetildiği devlet şekli. Doğru cevap D.

• Monarşi: Yönetimin tek kişide toplandığı yönetim şekli • Oligarşi: Egemenliğin bir grup ya da zümre tarafından kullanıldığı yönetim şekli • Teokratik devlet: Halkın dini yasalara göre yönetildiği devlet • Laik devlet: Yönetiminde din ve devlet işleri birbirinden ayrıldığı yönetim şekli • Demokratik devlet: Halkın yönetimde söz sahibi olduğu ve yöneticilerin seçimle belirlenerek halkın anayasa ile yönetildiği devlet şekli. Doğru cevap E.

Fiziksel ihtiyaçlar dediğimizde ilk aklımıza gelenler; yiyecek, uyku, barınma ve üreme ihtiyacıdır. Doğru cevap C'dir.

Manevi ihtiyaçlar dediğimizde; sevgi, güven gibi başka insanlar ile iletişimi ve etkileşimi sonucu ortaya çıkacak duygular yer almaktadır. Doğru cevap A'dır.

Maslow’a göre bu ihtiyaçlar sırası ile fizyolojik, güvenlik, ait olma, değer verme ve kendini gerçekleştirme olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap D'dir.

Maslow’a göre bu ihtiyaçlar sırası ile fizyolojik, güvenlik, ait olma, değer verme ve kendini gerçekleştirme olarak adlandırılmaktadır. Bu teoriye göre örneğin karnı aç bir insan öncelikli olarak açlığını gidermek ister, karnını doyurmak ister sevilmek, saygı görmek gibi ihtiyaçlarını düşünmez. Doğru cevap B'dir.

Taş Çağı da o dönemde kullanılan madenlere bağlı olarak Taş Çağı ve Maden Çağı olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Yazının icadından önce Taş Çağı; Yontma Taş Devri (Paleolitik Çağ), Orta Taş Devri (Mezolitik Çağ) ve Cilalı Taş Devri (Neolitik Çağ) olmak üzere üçe ayrılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Anadolu’da Hititler, Mezopotamya’da Dicle ile Fırat Vadisi’nin aşağı bölgelerinde başta Sümerler olmak üzere Akadlar, Babil, Elam, Asurlular dünya tarihinin ilk şehir devletlerini kurmuştur. Doğru cevap E'dir.

Zaman içerisinde gücünü kaybeden Sümerler, dönemin güçlü toplumlarından Akadlar’ın taarruzları sonucunda parçalanarak dağılmıştır. Doğru cevap B'dir.

Sümerler, özellikle bilimde büyük ilerleme kaydetmiştir. Dört işlemi bulan Sümerler aynı zamanda geometri ve aritmetiğin de temellerini atmıştır. Doğru cevap D'dir.

Yazının icadı insanoğlu için dönüm noktası olmuş ve böylece tarih sonrası çağlar olarak adlandırılan İlkçağ, Yeniçağ ve Yakınçağ başlamıştır. Tarih sonrası çağların ortaya çıkmasının temelinde fetihler, ihtilaller ve keşifler gibi insanlığı etkileyen ve yeni bir dönemin açılmasına sebep olan siyasi olaylar yer almıştır. Yazının bulunması, Kavimler Göçü, İstanbul’un fethi ve Fransız İhtilali; İlkçağ, Yeniçağ ve Yakınçağı belirleyen kültürel, siyasal olaylardır. Doğru cevap A'dır.

Ülkemizde Şanlıurfa Göbeklitepe’de yapılan kazılar sonucunda arkeologlar dünyanın en eski yerleşim yerini ortaya çıkarmıştır. Doğru cevap D'dir.