YURTTAŞLIK VE ÇEVRE BİLGİSİ

Weber zaman içerisinde değişen devlet fonksiyonlarını;

• Klasik: Devletin vergi toplama, adalet, güvenlik, eğitim, sağlık, güvenlik gibi temel görevleri

• Kaynakları harekete geçirici: Devletin tarım sanayi ve ulaşım sektörünü topladığı vergiler yolu ile destekleyen mali politikaları

• Sosyal: Devletin toplumda çocuk, yaşlı, hasta ve özürlülere yapılan maddi ve sosyal desteği

• Hakemlik: Devletin özel sektörün ortaya çıkması ile kamuya ait işletmeleri devrettiğinden kamu ve özel sektör arasında devletin hakem görevi şeklinde açıklamaktadır.

Monarşi: Yönetimin tek kişide toplandığı yönetim şekli

K. Marx ise ekonomik sisteme dayalı olarak toplumları; ilkel, köleci, feodal, kapitalist ve sosyalist olarak ayırmaktadır.

Doğru cevap C‘dir.

Bu konuda Abaham Maslow (1908-1970), ünlü motivasyon kuramında insanların doğuştan gelen ihtiyaçlarını sıralamıştır. Bu teoriye göre insanların temel ihtiyaçları karşılanmadıkça bir üst ihtiyacını karşılama isteği oluşmaz. Kişinin ihtiyaçlarının karşılanıp karşılanmadığı da kişinin mutluluğu ve davranışlarına yansımaktadır. Maslow’a göre bu ihtiyaçlar sırası ile fizyolojik, güvenlik, ait olma, değer verme ve kendini gerçekleştirme olarak adlandırılmakta- dır. Bu teoriye göre örneğin karnı aç bir insan öncelikli olarak açlığını gidermek ister, karnını doyurmak ister sevilmek, saygı görmek gibi ihtiyaçlarını düşünmez.

Devlet kavramını tanımlayan düşünürlerin görüşlerinin ortak özelliği bakımından incelediğimizde dört temel yaklaşımdan söz edebiliriz. Birinci düşünce Platon’un devletin doğal bir organizma olarak görüldüğü yaklaşımdır. İkinci düşünce, Aristoteles’in temsilcisi olduğu devletin belirlenmiş hizmetlerini gerçekleştirmek üzere kurulduğu fikridir. Bu düşünceye göre devletin varlık nedeni yurttaşlarının mutluluğudur. Üçüncü düşünce olan toplumsal sözleşme fikrini kabul eden Hobbes, Locke ve Rousseau’nun devlet anlayışı ise, ortaya çıkacak sorunlardan kurtulmak amacı ile insanların kendi rızası ile devlete ihtiyaç duyduğudur. Bu düşünceye göre insanlar iyi olmalarından ya da kötü olmalarından kaynaklı sorunların çözümünde bir üst makam olan devlete ihtiyaç duymaktadır. Dördüncü̈ düşünce ise Hegel tarafından ortaya atılmış olup günümüz ulus devlet kavramına ilişkin devlet anlayışıdır.

Doğru cevap A‘dır.

Rousseau, sosyal sözleşme teorisinde egemenliğin kaynağını halka dayandırarak devleti demokratik temeller üzerine oturtmuştur. Böylece, devletin insanlar üzerindeki otoritesi rasyonel bir temele dayandırılmıştır. Rousseau halka ait olan egemenliğin mutlak, bölünmez, engellenemez, devredilemez ve temsil edilemez olduğunu savunmuştur. Temsil sisteminin halk egemenliği anlayışına uygun düşmediğini, egemenliğin bizzat yurttaşlar tarafından kullanılması gerektiğini savunmuştur (Kapani’den aktaran Arslanel, Eryücel, 2011). Rousseau Toplum sözleşmesi adlı eserinde toplum sözleşmesinin amacını sözleşmeyi yapanların korunması olarak belirtirken bu amacı gerçekleştirmek için de kişinin yasalara uyması ve gerektiğinde kendini bile feda etmesi gerektiğini belirtmiştir. Rousseau’ya göre güvenlik içinde yaşayan insan bir savaş ortamında veya bir suç işlediğinde kendi canını feda etmekten çekinmemelidir. “Toplum sözleşmesi insanın sınırsız özgürlükler yaşaması için değil güvenli bir biçimde yaşaması için yapılmıştır. Bu nedenle sözleşmeye aykırı davranışta bulunan her insan cezasını çekmelidir” (Rousseau, 2006: 32).

Doğru cevap B‘dir.

Weber’e göre devlet düzeni toplumun ihtiyaçlarını ve tertibini bürokrasinin gelişimine bağlı olarak sağlanmaktadır. Weber zaman içerisinde değişen devlet fonksiyonlarını;

Doğru cevap C‘dir.

Günümüzde devletler farklı yönetim şekillerinden dolayı türlere ayrılmıştır. Egemenlik kaynağına göre devlet şekilleri; monarşi, oligarşi, teokratik, laik, demokratik olmak üzere türlere ayrılmıştır:

Doğru cevap E‘dir.

hukuki yapılarına göre devletler;

Doğru cevap D‘dir.

Fiziksel ihtiyaçlar dediğimizde ilk aklımıza gelenler; yiye­cek, uyku, barınma ve üreme ihtiyacıdır. Doğru cevap D’dir.

İlk topluluk olan aile Yontma Taş Devri’nde görülmüştür. Doğru cevap C’dir.

Dünya tarihinin ilk sosyal toplumu, ilk devleti ve ilk medeniyeti olan Sümerler dini, sosyal, ekonomik, kültürel ve siyasal yapılanması bakımından diğer toplumlara öncülük etmiştir. Doğru cevap A’dir.

Robert Maclver, topluluğu; “birlikte yaşayan, birbirini şu ya da bu özgün çıkarda değil de kendi yaşamlarını ilgilendiren tam ve yeterli çıkarlar bütününü paylaşan” bir grup insan olarak tanımlamıştır. Doğru cevap C’dir.

Uzun süreli ilişki toplumun özelliklerinden biridir. Doğru cevap B’dir.

K. Marx ekonomik sisteme dayalı olarak toplumları; ilkel, köleci, feodal, kapitalist ve sosyalist olarak ayırmaktadır. Doğru cevap E’dir.

Katip Çelebi’ye göre devlet, “mülk ve saltanat manasına gelip, birtakım kurallarla birbirine bağlanmış insanlardan oluşur”. Doğru cevap D’dir.

Kamusal kavramı Althusse’nin belirttiği aygıtlardan biri değildir. Doğru cevap C’dir.

Platon mutluluktan mutsuzluğa doğru yönetim biçimlerini şu şekilde sıralamıştır; Patriarşi, Monarşi, Timokrasi, Oligarşi, Demokrasi ve Tiranlık. Doğru cevap D’dir.

Teokratik devlet: halkın dini yasalara göre yönetildiği devlet şeklidir. Doğru cevap A’dir.