YURTTAŞLIK VE ÇEVRE BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 3

Manevi ihtiyaçlar dediğimizde ise; sevgi, güven gibi başka insanlar ile iletişimi ve etkileşimi sonucu ortaya çıkacak duygular yer almaktadır.

İlk insanın izini arayan antropologlar, arkeologlar ve tarihçiler insanların yaşam yerlerini, mezarlarını ve ortak kullanım alanlarını inceleyerek sosyal, siyasal ve kültürel gelişim sürecini tespit etmiştir

toplum; “insan ömründen uzun yaşayan, göreli bir kararlılığa sahip olan ve kendi kendini devam ettiren bir insan topluluğudur”

toplum; “insan ömründen uzun yaşayan, göreli bir kararlılığa sahip olan ve kendi kendini devam ettiren bir insan topluluğudur”

Toplumları temel olarak; ilkel toplum, tarım toplumu ve endüstriyel toplum olarak üçe ayırmak mümkündür

İlk devletlerin ortaya çıkışı tam olarak bilinmemektedir.

Risk ve sigorta merkezli yapılan özel girişimlerin temelini oluşturduğu sosyal devlete giden yol, Avrupa’da atılmıştır. on beşinci yüzyılın sonundaki yeni ulaşım hatları arayışları neticesin-de gelişen gemicilik üretimi ve devamında bu gemiler üzerinden sağlanan ticari hatların güvenliği hususunda oluşturulan ticari yasal düzenlemelerle resmi anlamda başlayan süreç, denizcilik alanında fiilen on sekizinci yüzyılın ortalarına kadar devam eden bir gelişim izlemiştir.

İktisadi anlamdaki birliktelik oluşturma ihtiyacı ve beraber hareket etme gereksinimleri doğrultusunda başta İngiltere olmak üzere çeşitli girişimler gerçekleştirilmiştir. Amaç, ortak bir konsorsiyum oluşturma doğrultusunda hastalığa ve ölümlere dayalı problemlere karşı birliktelik sağlama ve güvence-teminat sağlanması ile krizlerin önüne geçilmesidir.

Sultan Abdülaziz’in onayıyla 1863 yılında yoksul ve yetim çocukların eğitimi için kurulan Cemiyet-i Tedrisiye-i İslamiye, yani bugünkü ismiyle Darüşşafaka (Darüşşafaka) ve Sultan İkinci Abdülhamid Han tarafından 1896’da açılmış olan Darülaceze kurumudur.

Sosyal devletin temel anlamdaki faaliyetleri, birey ve toplumun yararını maksimize edecek bütünlükleri simgelemektedir.

Birinci Dünya Savaşı sonrasında yaşanan, imparatorlukların çöküşü ve devlet mekanizmasının ulusallaşmasının güçlenmesi ile gelişen süreç, işletmeler bazında da büyük değişimleri getirmiştir. Bu sebepledir ki, büyüyen bir Batı ekonomisi altında, dengelerin şiddet ile karşı karşıya gelmesi söz konusu olmuştur. Ancak, şiddetin fiiliyata dökülmesi anlamındaki en büyük etki 1929 Buhranı ile meydana gelmiştir. İşgücü ve işletme gelirlerindeki oynamalar ile birlikte, Avrupa’da yükselen nasyonal sosyalizm, yani eşitliği kendi milletine öncelik vererek sağlayan idari fikirlerde yükseliş meydana gelmiştir. Liberalizmin serbest ve müdahalesiz bir iktisadi sistem anlayışı, toplumların refah isteğine direnememiştir. En nihayetinde, liberal yapı üzerinden güçlenen ülkelere karşı bir oluşum olarak yeniden şekillenen rejimler, İkinci Dünya Savaşı’nın fitilini ateşlemiştir. Fikir, aslında liberal iktisadi anlayışı getirdiği serbestinin zararlı yanlarını atarak; devlet mekanizmasının müdahil olduğu bir sosyal yaşam sistemi içermektedir.

Türk topraklarındaki ilk sigorta ve güvence-teminat çalışmaları, şirketleşme ölçüsünde on dokuzuncu yüzyıl sonlarında yabancılar tarafından başlatılmıştır.

Sosyal devletin temel anlamdaki faaliyetleri, birey ve toplumun yararını maksimize edecek bütünlükleri simgelemektedir. Bu doğrultuda bakıldığında, sosyal devletin günümüzdeki faaliyetlerini şöyle sıralamamız mümkündür:

Yurttaşların vazifelerini şu şekilde sıralayabiliriz:

İkinci Dünya Savaşı’nın hemen öncesinde ve sırasında gerçekleştirilen toplumsal iyileştirmeler, Avrupa’da yine öncelikli olarak askeri kanatta hissedilmiştir. Özellikle Almanya, lojistik hatlarını ve olası ihtiyaç dağıtım mekaniğini geliştirmek için, daha önce görülmemiş atılımlar meydana getirmiştir. Ancak savaş sırasındaki şiddet ve sonrasında Birinci Dünya Savaşı’ndan daha kötü bir ortam oluşacağı endişesi, işletmeler bazında güçlü sermaye gruplarını endişe içerisine sürüklemiştir. İşte böyle bir ortamda başını John Maynard Keynes’in çektiği sosyal refaha dayalı bir sistem mekaniği fikri daha da güçlenmiş, savaşın ortasında, kendisine bir yol haritası çizme fırsatı bulmuştur. Fikir, liberal iktisadi anlayışı getirdiği serbestinin zararlı yanlarını atarak; devlet mekanizmasının müdahil olduğu bir sosyal yaşam sistemi içermektedir.

Türkiye’nin yerel yönetimler dışında fiilen ilişkiler kurduğu çevre örgütlerinden en önemlisi, Dış İşleri Bakanlığı’nın bizatihi ilişki içerisinde bulunduğu, Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP- United Nations Environment Program) dır. Doğrudan üyesi olmamasına rağmen, gönüllülük esasına dayalı finansman sağlanması yoluyla katkıda bulunulan organizasyon, uluslararası çevre düzenlemelerine hukuki bir ortak çerçeve arayışı sağlamaktadır. Asli unsuru, refah devleti çerçevesinde bir farkındalık yaratarak, çevresel problemlere bir yol haritası hazırlamak yoluyla çözümler üretmektir.

Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, mevcut coğrafi şartlar altında, ülke iktisadi mekanizmasının dengesini koruyacak olan doğal kaynakların, verimli ve çevre ile uyumlu biçimde elde edilmesini, pazara kazandırılmasını sağlayan çalışmaları gerçekleştirmektedir.

Sosyal devlet tanımı, devletin tüm bireylerine, her türlü konuda eşit mesafede durduğunun en açık ifadesidir. Bu ifade, refah toplumu içerisinde sermayeye veya sermayenin çalıştırdığı işgücüne ayrı bir pencereden bakmak yerine, toplumu bir bütün olarak gören ve yararına olacak her yükümlülüğü yerine getireceğini taahhüt eden bir ifadedir. Bu ifade ile bireylerin kullanacakları yollar, ulaşım hatları, mahalli düzenlemeler, belediye idarelerince yerleşkeler üzerinde yapılan fiziki uygulamalar, bireyin sağlığı için gerekli tedbirler, çevresel faktörlerin olumlu yönde geliştirilmesi, sağlık ve adli durumlara karşı güvenlik ve emniyet, devlet tarafından bizatihi teminat altına alınmıştır.

Devletin toplum içerisinde halkın sesini duyabildiği en önemli kuruluşlar bahse konu olan sivil toplum kuruluşları ve resmi devlet eliyle şekillendirilmemiş, gönüllülük esasına dayalı mekanizmalardır. Sistemin kendi içerisinden gelen bireylerin seslerini duyurması ve devletin sosyal yapı hakkındaki işleyişe dair sorularının giderilmesini sağlamaktadırlar.

Refah devleti içerisinde, lüksten uzak, bir gerçeklik olarak kabul edilen çevreyi koruma felsefesi içerisinde çeşitli ödev grupları bulunmaktadır. Bu çevresel etkenlere eğilim sağlayan bağlantılar üç ana unsurda taraf oluşturmaktadır. Devlet, toplum (birbirlerinden bağımsız veya bağımlı organizasyonlar şeklinde) ve pazardaki unsurlar (her türlü ticari işletme/kâr amacı taşıyan kurum, kuruluş veya gerçek kişi) şeklinde oluşan bu taraflar, birbirleri ile bağımlı-bağımsız çeşitli yan şemalar oluştururlar.