YURTTAŞLIK VE ÇEVRE BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 18

On sekizinci yüzyılın tipik olgularından olan bu
eşitlik fikri, ilk kez Virginia Haklar Bildirisi ve
Fransız İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirisi’nde ifadesini bulmuştur. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Osmanlı Devleti’nin insan hakları düşüncesiyle
gerçek anlamda tanışması 1839 yılında halk önünde okunan Reşid Paşa Gülhane Hattı Hümayunu
ile gerçekleşmiştir. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Özgürlük kavramıyla kıyaslandığında daha somut bir görünüme sahip olan ve çağdan çağa, yönetimden yönetime, toplumdan topluma değişebilen hak kavramı ise; kişinin kullanabileceği yetkileridir. Doğru yanıt A'dır.

On sekizinci yüzyılın tipik olgularından olan bu eşitlik fikri, ilk kez Virginia Haklar Bildirisi ve Fransız İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirisi’nde ifadesini bulmuştur. Doğru yanıt B'dir.

Bir anlamda hukuksal eşitliğin tamamlayıcısı durumunda olan siyasal eşitlik sayesinde hukuksal düzenlemelerin belli bir sınıfın tekelinde olmasının önüne geçilmesi planlanmıştır. A seçeneği kuvvetli çeldiricidir. Seçme ve seçilme hakkı ancak siyasal eşitliğin getirdiği haklardan birisi olabilir. Doğru yanıt C'dir.

Kısaca insan hakları, bütün insanların sahip olduğu, temel hak ve özgürlükler olarak adlandırılmıştır. Irk, dil, din, etnik köken, cinsiyet, milliyet gözetmeksizin bütün insanların eşit olarak yararlanabileceği hak ve hukuksal yetkidir. Daha geniş çapta düşünecek olursak, insan haklarının bir üst basamağında, canlılık özelliği taşıyan tüm varlıkların hakkı, yani “canlı hakkı” kavramı mevcuttur. Doğru yanıt D'dir.

İnsan hakları kavramının ne olduğunun anlaşılabilmesi konuyla ilişkili bazı kavramların da açık bir şekilde tanımlanmasını gerektirmiştir. İnsan hakları; eşitlik, özgürlük, demokrasi, devlet, iktidar ve benzeri gibi kavramlarla ele alınmakta ve çoğu zaman bu kavramlar üzerinden boyutlandırılmıştır. Doğru yanıt E'dir.

Devlet hukuku olarak da adlandırılabilen Pozitif hukuk; kısaca devlet eliyle çıkarılan kanunlar ve bu kanunların tüm ülkede devlet aracılığıyla geçerli kılınması durumudur. C ve D seçenekleri kuvvetli çeldiricidir. Doğru yanıt A'dır.

Antik Yunan düşüncesinde hâkim olan “kendini bil” ilkesi aslında insan hakları düşüncesinin temelde sahip olduğu anlamsalı bulmaya yönelik bir öneridir. Doğru yanıt B'dir.

Kralın yetkilerinin daraltılması gerektiği düşüncesi üzerine 1215 yılında taraflar arasında (Büyük Hürriyet Fermanı) Magna Carta Libertatum Ferman’ı imzalanmıştı. Doğru yanıt C'dir.

Orta Çağ’ın insanı değersiz kılan tüm uygulamaları Yeni Çağ’da gerçekleştirilen reformlarla ortadan kaldırılmıştır. Bu reformlara öncelik eden isim olması açısıyla dönemin en önemli figürlerinden biri de Martin Luther’dir . Doğru yanıt D'dir.

İkinci Meşrutiyet 1908 yılında ilan edilmiştir. Doğru yanıt E'dir.

İktisadi anlamdaki birliktelik oluşturma ihtiyacı ve beraber hareket etme gereksinimleri doğrultusunda başta İngiltere olmak üzere çeşitli girişimler gerçekleştirilmiştir. Amaç, ortak bir konsorsiyum oluşturma doğrultusunda hastalığa ve ölümlere dayalı problemlere karşı birliktelik sağlama ve güvence-teminat sağlanması ile krizlerin önüne geçilmesidir. 1793 yılının bir başlangıç olarak geçtiğinin tespit olduğu, küçük örgütlenmeler altında meydana gelen bu tip organizasyonlar, İngiltere’de büyük rol üstlenmiştir. Ancak İngiltere’nin bu noktadaki önemi daha başkadır. 1839 yılında, örgütlenmelere dair getirdiği iktisadi kontrol mekanizması ile hem de yapının bir sistem yaratımı vasıtasıyla kontrolünün sağlanması ile resmi kimliğe bir anlam kazandırmıştır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Sultan Abdülaziz’in onayıyla 1863 yılında yoksul ve yetim çocukların eğitimi için kurulan Cemiyet-i Tedrisiye-i İslamiye, yani bugünkü ismiyle Darüşşafaka (Darüşşafaka, b.t.) ve Sultan İkinci Abdülhamid Han tarafından 1896’da açılmış olan Darülaceze kurumudur. Darülaceze ile birlikte, Türk topraklarında yüzyıllardan beri süre gelen yoksul ve bakıma muhtaç olan tüm kişilere yapılan yardımların modern anlamda bir sistematiğe kavuşturulması sağlanmıştır. Doğru cevap C seçeneğidir.