YURTTAŞLIK VE ÇEVRE BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 15

Verilenlerden sadece I numaralı olan ifade doğrudur. Doğru cevap E'dir.

Sosyal devlet, kişilerin kendi yaşamlarını daha kolay ve güvence ile sürdürebilmeleri, birlik ve beraberliklerini koruyabilmeleri adına bağlandıkları devlet kavramının, iktisadi ve sosyo-politik güncellemeler ile yeniden yorumlanmış halidir. Doğru cevap A'dır.

Sosyal devletin temel anlamdaki faaliyetleri, birey ve toplumun yararını maksimize edecek bütünlükleri simgelemektedir. Bu doğrultuda bakıldığında, sosyal devletin günümüzdeki faaliyetlerini şöyle sıralamamız mümkündür:

- Halkın çalışma hakkını sağlamak ve çalışması esnasındaki riskleri denetleyici unsurlar oluşturmak.

- Halkın işgücündeki problemlerle karşılaşmasına dair çözüm önerileri sunmak; grev hakkı, sendikal haklar ve pazarlık toplantılarını yasal çerçeveyle belirlemek.

- Emeklilik sistemi oluşturma yoluyla, sonrası ileri yaş grubunun geleceğini teminat altına almak.

- Adli durumlarda, halkın can ve mal güvenliğini koruyarak; özgürlüğü temin etmek.

- Herhangi bir gelir seviyesi, farklılık (din, dil, ırk), cinsiyet ve eğitim seviyesi gözetmeksizin, tüm vatandaşlara eşit faaliyet sunmak.

- Engelli yurttaşların tüm ihtiyaçlarını, gerekli ölçülerde iş ve benzeri destekleri sağlama yoluyla temin etmek.

- Ücretsiz eğitim hizmeti sunarak; tüm toplumun bu eğitimden faydalanmasını sağlamak; eğitimlerinin devamlılığını takip etmek.

- Halkın tümünün kendi isteği göz önünde bulundurularak talep ettiği barınma hakkını yasalar çerçevesinde güvence altına almak.

- Hastanelerden ücretsiz ya da asgari biçimde ücretlendirilmiş çalışmalar bütünüyle, halkın faydalanmasını sağlamak; gerekli tedavileri birincil vazife olarak üstlenmek.

- Her türlü ulaşım sistemini (yol, köprü, tren ve metro hatları, havayolları gibi) faaliyete geçirmek ve halkın hizmetine açarak, rahat kullanım koşullarını oluşturmak.

Doğru cevap D'dir.

Yurttaşların vazifelerini de şu şekilde sıralayabiliriz:

Devlet, yurttaşlar için vardır. Yurttaş, devletin devamlılığı ve sürdürülebilir kalkınması için, sosyal haklarını öğrenmeli, kamuya ilgili maddi-manevi desteğini sunmalıdır.

Devletin, faaliyetleri için elde etmesi gereken geliri, vergilendirme yoluyla temin etmesi dolayısıyla, verginin bilinçli ve zamınında ödenmesi gerekmektedir.

Vatandaşlar, eğitim hizmetlerini, devletin sunduğu imkânlarda gerçekleştirmekle yükümlüdür. Aileler, çocuklarını devletin koyduğu şartları yerine getirmek adına, eğitimden ayrı tutmamalıdırlar.

Sağlık faaliyetlerinden faydalanılmak için,sigorta işlemlerini işveren ya da bireysel başvurular üzerinden sağlamalıdırlar. Gelir durumu herhangi bir ödemeyi karşılayamayacak olanların da, devletin ilgili birimlerine (valilikler, kaymakamlıklar, belediyeler, sağlık ocakları) başvurarak; durumlarını bildirmeleri gerekmektedir.

Emeklilik haklarının kazanılması için işgücüne katılım sağlamalı, eksik işgücü süreleri için devlete bilgilendirme yapılmalıdır. Çalışılamayacak sağlık durumlarında, devletin sunduğu imkânlara başvurulmalıdır.

Devlete güven, aile içerisinde başlamalı veyurttaşlık vazifesi olan seçme-seçilme, oy verme, hukuki takip yapabilme, askerlik vazifesini yerine getirebilme, kolluk kuvvetleri ile ortak hareket edebilme eğilimleri, bilinçli biçimde öğrenilmeli ve öğretilmelidir.

Yurttaş çevre ile uyumlu hareket etmeli, bulunduğu coğrafya ve doğanın, devletin ve kendi yaşadığı ortamın bir parçası olduğunu unutmamalıdır. Ev bir yurttaş için ne ise, doğadaki canlıların yaşam ortamları da yine o yurttaş için eş anlam taşımaktadır. Yurttaşlar, devletin yönetici kadroları ile el ele topraklarına sahip çıkmalıdır.

Doğru cevap E'dir.

Refah devleti içerisinde, lüksten uzak, bir gerçeklik olarak kabul edilen çevreyi koruma felsefesi içerisinde çeşitli ödev grupları bulunmaktadır. Bu çevresel etkenlere eğilim sağlayan bağlantılar üç ana unsurda taraf oluşturmaktadır. Devlet, toplum (birbirlerinden bağımsız veya bağımlı organizasyonlar şeklinde) ve pazardaki unsurlar (her türlü ticari işletme-kâr amacı taşıyan kurum, kuruluş veya gerçek kişi) şeklinde oluşan bu taraflar, birbirleri ile bağımlı-bağımsız çeşitli yan şemalar oluştururlar. Doğru cevap C'dir.

Sosyal devlet kavramı, sadece ülkenin iktidar yapısı altında değil, sorumluluk alanları çerçevesinde bütün yerel yönetimleri ile vücut bulan bir sistemi içermektedir. Doğru cevap B'dir.

Refah devleti içerisindeki asli vazifeler, birincil anlamda devletlerin bakanlıkları ve bu bakanlıkların yetkilendirme sahalarında görülmektedir. Bu anlamda Türkiye’den örnek verilecek olursa, yetki sahasında refah devletinin sosyal anlamdaki so- rumluluğu altı ana bakanlık etrafında toplanmıştır. Bunlar, Tarım ve Orman Bakanlığı; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı; İç İşleri Bakanlığı; Sanayi ve Teknoloji Bakanlı- ğı; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’dır. Doğru cevap D'dir.

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, mevcut coğrafi düzen içerisindeki toplumsal yerleşme düzenini, sosyal çevre ile düzenli biçimde yapılandırılması ve gerekli ulaşım kanallarının oluşturulması üzerine odaklanmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Yasal yükümlülükler bakımından şirketler, devletin yasal süreçleri ile uyumlu biçimde çalışmalıdırlar; yerel, ulusal ve bölgesel düzenlemelere riayet göstermelidirler (gerekirse, uluslararası anlaşmalara bağlılık ve katılım göstermek suretiyle, yeni fırsatları değerlendirmeli, küresel iktisadi yapıya uyum sağlamalıdırlar); yasa ile uyumlu çalışan şirket içi unsurlar oluşturmalıdırlar; tüm yasal süreçleri ve yaptırımları uygulamalı eksiklikleri tamamlamalıdırlar; yasal süreçleri asgari ölçüde (halkın sağlığını ve güvenliğini tehdit eden unsurlar yerine, yasal yaptırımla karşı karşıya kalınmayacak ama yine de sermaye haddini yormayacak ve kârlılığını idame ettirecek ölçüde, yine halkın önündeki itibarını muhafaza ederek üretim gerçekleştirmeyi hedefleyecek) karşılayan çıktılara sahip olmalıdırlar. Doğru cevap E'dir.

Sosyal devlet tanımı, devletin tüm bireylerine, her türlü konuda eşit mesafede durduğunun en açık ifadesidir. Diğer bir deyişle, devlet, bireylerinin elde etmek istediği haklarda yanında olacağının ve mevcut yaşamına dair haklarının savunculuğunu üstleneceğinin teminatını diğer uluslarda da görüldüğüne benzer bir şekilde belirtmiştir. İfade, refah toplumu içerisinde sermayeye veya sermayenin çalıştırdığı işgücüne ayrı bir pencereden bakmak yerine, toplumu bir bütün olarak gören ve yararına olacak her yükümlülüğü yerine getireceğini taahhüt eden bir ifadedir. Bu ifade ile, bireylerin kullanacakları yollar, ulaşım hatları, mahalli düzen- lemeler, belediye idarelerince yerleşkeler üzerinde yapılan fiziki uygulamalar, bireyin sağlığı için gerekli tedbirler, çevresel faktörlerin olumlu yönde geliştirilmesi, sağlık ve adli durumlara karşı güvenlik ve emniyet, devlet tarafından bizatihi teminat altına alınmıştır. Doğru cevap C'dir.

Sosyal devlet, kişilerin kendi yaşamlarını daha kolay ve güvence ile sürdürebilmeleri, birlik ve beraberliklerini koruyabilmeleri adına bağlandıkları devlet kavramının, iktisadi ve sosyo-politik güncellemeler ile yeniden yorumlanmış halidir.

Sosyal devlet, imparatorlukların çöküşü  üzerine
ortaya atılmış fikri bir oluşumla ortaya çıkmıştır.

Sultan II. Abdülhamid Han tarafından 1896’da açılmış olan Darülaceze kurumudur.

Türkiye’nin yerel yönetimler dışında fiilen ilişkiler
kurduğu çevre örgütleri de bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi, Dış İşleri Bakanlığı’nın bizatihi ilişki içerisinde bulunduğu, Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP- United Nations Environment Program)’dır.

Türkiye’de yetki sahasında refah devletinin sosyal anlamdaki sorumluluğu altı ana bakanlık etrafında toplanmıştır. Bunlar, Tarım ve Orman Bakanlığı; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı; İç İşleri Bakanlığı; Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı; Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’dır.

Bu durumda doğru cevap "a"şıkkıdır.Yani "Sağlık Bakanlı'dır".

İşletme tavırlarının, sosyal sorumluluklar çerçevesinde şekillenmeye 1970  ile başlamıştır.

Sosyal devletin eylemlerinde, işgücü, sendika hareketleri ile bağlantı kuramadığı alanlarda, haklarının
zarara uğramaması için, asgari ücret gibi bir fiyatlandırma ile güvence altına alınması sağlanmıştır.

Sosyal devletlerin birincil önemi insani değerler ve insan hayatıdır.

İlk topluluk olan aile, Yontma Taş Devri’nde görülmüştür. Cilalı Taş Devri’nde insanların yerleşik hayata geçerek işbölümü yapması ile aileler daha kalabalık olan kabileye dönüşmüş ve farklı kabilelere ait küçük köyler de kurulmuştur. Doğru cevap A şıkkıdır.

Kongar’a göre ise toplum; “insan ömründen uzun yaşayan, göreli bir kararlılığa sahip olan ve kendi kendini devam ettiren bir insan topluluğudur” (Kongar, 2011: 46). Doğru cevap C şıkkıdır.