YURTTAŞLIK VE ÇEVRE BİLGİSİ - Deneme Sınavı - 11

Platon mutluluktan mutsuzluğa doğru yönetim biçimlerini şu şekilde sıralamıştır; Patriarşi, Monarşi, Timokrasi, Oligarşi, Demokrasi ve Tiranlık. Doğru cevap D’dir.

Teokratik devlet: halkın dini yasalara göre yönetildiği devlet şeklidir. Doğru cevap A’dir.

Ülkemizde Şanlıurfa Göbeklitepe’de yapılan kazılar
sonucunda arkeologlar dünyanın en eski yerleşim
yerini ortaya çıkarmıştır. Göbeklitepe esasen
bir tapınak etrafında insanların biraraya gelmesi ile
kurulmuş bir bölgedir.  Geçmişi oniki bin yıl öncesine

dayanan Göbeklitepe’de yapılan
araştırmaların dünya tarihine farklı bir yön
vereceği düşünülmektedir. Doğru cevap A'dır.

Bir insan grubunun topluluğu oluşturması
için bazı özellikler ve ölçütler belirlenmiştir.
“Bir grubun topluluk olabilmesi için;
1. Bazen birincil, yüzyüze, yakın olarak da adlandırılan
diğerleri ile kişisel ilişki,
2. Grup olaylarında ve toplumsal işlevlerin yerine
getirilmesinde bireyin duygulu, duyarlı
olması,
3. Grup tarafından yüce ve önemli görülen
değerlere inanç,
4. Grubun diğer üyeleriyle dayanışma duygusu
gerekmektedir” (Fichter’den aktaran İçli,
2015 : 49).

Doğru cevap B'dir.

Farklı tanımlardan yola çıkarak
en geniş biçimde toplumun özellikleri şu şekilde
sıralanabilmektedir:
• Ortak bir coğrafya
• Belirli nüfus yapılanması
• Üretim biçimleri ve üretimin devamlılığı
• Uzun süreli ilişki
• Ortak değer, inanç, gelenek ve amaçlar
• Ortak dil
• Benzer veya aynı kültürel değerler
• Aile, ekonomi, din, siyaset, eğitim alanında
işlevsel gruplar
• Gruplar arası düzenli ilişkiler

Doğru cevap C'dir.

Toplum ve topluluk arasındaki farklar aşağıdaki şekilde
sıralanabilmektedir:
• “Toplumda ben, toplulukta biz duygusu
egemendir.
• Toplumda ikincil ilişkiler, toplulukta birincil
ilişkiler vardır.
• Toplumda dayanışma bireysel isteme bağlı,
toplulukta ise ortak isteme bağlıdır.
• Toplumda bireysel mülkiyet, toplulukta ortak
mülkiyet egemendir.
• Toplumda işbölümü heterojen nitelikli,
toplulukta ise basit niteliklidir.
• Toplumda kamuoyu öğretileri, kamu kuralları,
moda, geçici zevkler ön plandadır.
• Toplulukta gelenekler, örf ve adetler, inançlar
önemlidir.
• Toplum geniş boyutlu, topluluk ise dar
boyutludur” (Kocabıyık’tan aktaran İçli,
2015:50).

Doğru cevap D'dir.

Devlet kavramını tanımlayan düşünürlerin
görüşlerinin ortak özelliği bakımından incelediğimizde
dört temel yaklaşımdan söz edebiliriz.
Birinci düşünce Platon’un devletin doğal bir organizma
olarak görüldüğü yaklaşımdır. İkinci
düşünce, Aristoteles’in temsilcisi olduğu devletin
belirlenmiş hizmetlerini gerçekleştirmek üzere kurulduğu
fikridir. Bu düşünceye göre devletin varlık
nedeni yurttaşlarının mutluluğudur. Üçüncü düşünce
olan toplumsal sözleşme fikrini kabul eden
Hobbes, Locke ve Rousseau’nun devlet anlayışı
ise, ortaya çıkacak sorunlardan kurtulmak amacı
ile insanların kendi rızası ile devlete ihtiyaç duyduğudur.
Bu düşünceye göre insanlar iyi olmalarından
ya da kötü olmalarından kaynaklı sorunların
çözümünde bir üst makam olan devlete ihtiyaç
duymaktadır. Dördüncü düşünce ise Hegel tarafından
ortaya atılmış olup günümüz ulus devlet
kavramına ilişkin devlet anlayışıdır. Bu yaklaşıma
göre devlet kendi içinde sorunları çözecek mekanizmalar
yaratarak toplumun ve insanların üstünde
bir “tanrısal” kurumdur. (Güçlü’den aktaran
Durdu, 2009: 38).

Doğru cevap A'dır.

Rousseau, siyasal toplumun ortaya çıkışını toplum
sözleşmesi ile açıklamıştır. Toplum sözleşmesi
ile insanlar iradelerini birleştirmiş ve kendileri
bütün hakları ve yetkileri ile beraber siyasal topluluğa devretmiştir.

Doğru cevap B'dir.

Marksist devlet kuramı, Marx’tan önce gelen
Hobbes, Locke gibi İngiliz siyaset düşünürlerinden,
Fransız Aydınlanmasının materyalist tarihçilerinden
ve klasik Alman felsefesinden esinlenmiş olup
sözü edilen bu yaklaşımların sentezini yansıtmaktadır.

Doğru cevap C'dir.

Althusser Marksist devlet kuramınına ilave olarak
devletin baskı araçları oluşturarak bu araçlar
vasıtası ile toplumu baskı altına alacak ideolojik
aygıtları da eklemiştir. Devletin ideolojik aygıtları
olarak adlandırılan kurumlar vasıtası ile devletin
şekillendiğini belirten Althusse bu aygıtları;
• Dinsel
• Aile
• Hukuki
• Siyasal (değişik partileri de içeren sistem)
• Sendikal
• Haberleşme (basın, radio-tv)
• Kültürel (edebiyat, güzel sanatlar, spor)
şekilde sıralayarak belirtmiştir (Althusser,
2010:169).

Doğru cevap D'dir.

Oligarşi; gelir üstünlüğüne dayanan, zenginlerin
yürüttüğü, yoksulların hiç karışmadığı devlet düzenidir.
Platon, paranın gücüne, şiddetine dayanan
ve şiddetle yıkılacak olan oligarşiyi demokrasinin
üstüne yerleştirmiştir.

Doğru cevap E'dir.

Maslow’a göre ihtiyaçlar sırası ile fizyolojik, güvenlik, ait olma, değer verme ve kendini gerçekleştirme olarak adlandırılmaktadır. Doğru cevap B'dir. 

Yazının icadından önceki çağlara genel olarak Taş Çağı adı verilmiştir. Doğru cevap C'dir. 

Yazının bulunması, Kavimler Göçü, İstanbul’un fethi ve Fransız İhtilali; İlkçağ, Yeniçağ ve Yakınçağı belirleyen kültürel, siyasal olaylardır. Amerika'nın keşfi çağları belirleyen  kültürel veya siyasal olaylardan biri değildir. Doğru cevap E'dir. 

Robert Maclver, topluluğu; “birlikte yaşayan, birbirini ve böylece şu ya da bu özgün çıkarda değil de kendi yaşamlarını ilgilendiren tam ve yeterli çıkarlar bütününü paylaşan” bir grup insan olarak tanımlamıştır. Doğru cevap A'dır. 

Az nüfusu olan ve kan bağına dayalı birliktelik oluşturan, ilkel üretim araç ve yöntemlerini kullanan ilk topluluklara ilkel toplum denilmiştir. Doğru cevap D'dir. 

Türk Dil Kurumu’na gore devlet; “toprak bütünlüğüne bağlı olarak siyasal bakımdan örgütlenmiş millet veya milletler topluluğunun oluşturduğu tüzel varlık"tır. Doğru cevap C'dir.

Althusser, devletin topluma ideolojisini benimsetmek amacı ile ideolojik ve baskı aygıtları oluşturduğu ve bu aygıtlar ile istenen toplumu oluşturmaya çalıştığını belirtmiştir. Doğru cevap E'dir.

Oligarşi: Egemenliğin bir grup ya da zümre tarafından kullanıldığı yönetim şeklidir. Doğru cevap A'dır.

İnsanoğlu, yaşamını sağlıklı bir şekilde sürdürebilmek için temel olarak fiziksel ve manevi olarak ihtiyaçlarını karşılamak zorundadır. Fiziksel ihtiyaçlar dediğimizde ilk aklımıza gelenler; yiyecek, uyku, barınma ve üreme ihtiyacıdır. Manevi ihtiyaçlar dediğimizde ise; sevgi, güven gibi başka insanlar ile iletişimi ve etkileşimi sonucu ortaya çıkacak duygular yer almaktadır. Bu konuda Abraham Maslow (1908-1970), ünlü motivasyon kuramında insanların doğuştan gelen ihtiyaçlarını sıralamıştır. Bu teoriye göre insanların temel ihtiyaçları karşılanmadıkça bir üst ihtiyacını karşılama isteği oluşmaz. Kişinin ihtiyaçlarının karşılanıp karşılanmadığı da kişinin mutluluğu ve davranışlarına yansımaktadır. Maslow’a göre bu ihtiyaçlar sırası ile fizyolojik, güvenlik, ait olma, değer verme ve kendini gerçekleştirme olarak adlandırılmaktadır.  Doğru cevap C.