YÖRESEL MUTFAKLAR

Çekilmiş mısıra "yarma" ismi verilir. Yemeklerin vazgeçilmez malzemesi olarak kullanılan mısır çoğunlukla yarma (çekilmiş mısır) ve mısır unudur. Doğru cevap C'dir.

Tokat’ın yöresel yemeklerinden biri olan bat, adını yeniliş şeklinden almıştır. Bat yemeğinin sulu olması ve içine ekmek batırılıp yenmesi isminin bat olarak anılmasını sağlamıştır. Kimi ilçelerde yemek “bad” şeklinde söylenmektedir. Doğru cevap B'dir.

Turunçgiller, kış ılıklığı sebebiyle Rize çevresinde üretilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Verilen maddelerden I. ve II. maddede yer alan bilgiler doğrudur. Ancak III. maddede verilen bilgi yanlıştır. Sarı kiraz, en çok Ordu ve Giresun yöresinde yetiştirilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Kuşburnu, Gümüşhane-Bayburt yöresinin en önemli meyvesidir. Doğru cevap C'dir.

Kuşburnu, buğday ve kuru meyvelerle kokoç çorbası yapılır. Doğru cevap D'dir.

Amasra (Bartın), ekşi maya, mısır, arpa ve buğday unuyla hazırlanan çöven ekmeği ile ünlüdür. Doğru cevap C'dir.

Türkiye’nin en fazla yağış alan bölgesi olan Karadeniz’de her mevsim yağışlı, yıllık sıcaklık farkı azdır. Yazları serin, kışları ılıktır. Rize (2400 mm) en fazla yağış alan ilimizdir. Bunun nedeni ise güneyindeki yüksek dağların hâkim rüzgâr yönüne dik olmasıdır. Bölgede yıllık yağış miktarı 1500 mm kadardır.

Doğu Karadeniz’de kış mevsiminin ılık olması fındık, çay, turunçgiller, zeytin gibi ürünlerin yetişmesini kolaylaştırır.Bölgede her mevsim yağış görülmesi, yaz kuraklığı isteyen (buğday, arpa, yulaf, çavdar, mercimek, pamuk) ürünlerin yetişmesini önler. Kıyı kesimde tahılın yerini mısır almıştır.

İklim koşulları elma, mandalina, armut, hurma gibi çeşitli meyvelerin yetişmesine olanak tanısa da bahçecilik için yeterli alanların olmamasından dolayı genelde aile içi tüketime yönelik üretim yapılmaktadır. Bununla birlikte 1990’larda Ordu, Giresun, Rize ve Trabzon çevresinde ticari amaçlı “kivi” yetiştiriciliğine başlanmıştır

Karadeniz Bölgesi genel olarak pratik ve basit bir mutfağa sahiptir. Yemeklerde kullanılan temel malzemeler; karalahana, kabak, taze veya kuru fasulye, hamsi/alabalık, mısır unu, tereyağı ve iç yağdır. Yemekler, bu malzemelerin tek başlarına ya da çeşitli birleşimlerle ve değişik tekniklerle pişirilmesiyle hazırlanır. Sahilden iç kesimlere doğru gidildikçe temel ekonomik faaliyet olan tarım, yerini hayvancılığa bırakır. Dağlık bölgelerin en önemli geçim kaynağı hayvancılık olmasına rağmen, et ürünlerinin bölge mutfağı içindeki payı büyük değildir. Bunun nedeni, özellikle kış aylarında hayvanları besleyecek yeterli ot bulmanın zor olması ve Karadeniz’de hayvanların etleri için değil, sütleri için beslenmesidir. Bu yüzden bölge mutfağında et yemekleri çok yaygın ya da özel değildir.

Düzce ve Bolu’da balkabağı ve patates ağırlıklı olarak yetiştirilmektedir. Bu illerde kabaklı gözleme, kabaklı hoşaf, kabaklı baklava, patatesli ekmek yapılır. Soya fasulyesinin  tarımı Ordu- Giresun çevresinde, zeytinin soğuktan korunmuş Çoruh Vadi oluğunda ( Artvin -Yusufeli) ve sarımsağın Kastamonu Taşköprü’de yapılmaktadır.

Karadeniz’in Doğu Anadolu’ya açılan kapısında bulunan  Gümüşhane ve Bayburt’ta her iki bölgenin yemekleri ve kültürüne rastlanılmaktadır. Kuşburnu yörenin en önemli meyvesidir. Kuşburnu, buğday ve kuru meyvelerle kokoç çorbası yapılır. Kuşburnu ezmesi çıkarılır, suyu hazırlanıp kışlık olarak kavanozlara doldurulur, kuşburnu ve dut ile yapılan pestil ve köme bölge mutfağına özgü çeşitlerdir.

Taş Fırın bölgede özellikle kışlık sebze ve meyveleri (fasulye, mısır, elma, armut, vb.) kurutmak, bazı yiyecekleri (ekmek, pide, gibi) pişirmek için kullanılır. Yörede bu fırınları yapan ustalar bulunmakta ve geleneği devam ettirecek olan çırakları yetiştirmektedirler. Fırınların tabanında Osmanlılar zamanında “şamot” adı verilen, günümüzde ise daha çok Bayburt dolaylarında yapılmakta olan fırın taşı veya kara fırın taban taşı denilen ateşe dayanıklı taş kullanılmaktadır. Kara fırınlarda taban taşından başka aynı özelliklere sahip olan ateş tuğlaları da kullanılmaya başlanmıştır.

Hamsili pilavın malzemeleri şöyledir: Hamsi, pirinç, maydanoz, kuş üzümü, soğan, tereyağ, tuz, karabiber, yenibahar. Kimyon malzemeler arasında değildir.

Laz böreği daha çok Doğu Karadeniz’de Artvin, Rize ve Trabzon’da yapılır. Yufka, tereyağı, muhallebi ve şerbet ile yapılan bir tatlı çeşididir. Bilinen tatlılardan farklı olarak yapımında karabiber kullanılır.

Eğşili pilav yapımında siyez bulguru kullanılmaktadır. Bunun dışında kullanılan malzemeler ebegümeci, ısırgan yaprağı, ekşi yoğurt, tereyağ, su ve tuzdur.

Karadeniz Bölgesi; Batı (Bolu, Düzce, Bartın, Karabük, Kastamonu, Zonguldak, Sinop), Orta (Çorum, Amasya, Tokat, Samsun, Ordu) ve Doğu (Trabzon, Rize, Giresun, Gümüşhane, Bayburt, Artvin) olmak üzere üç bölüme ayrılmaktadır. Doğru yanıt A'dır.

Türkiye’nin en fazla yağış alan bölgesi olan Karadeniz’de her mevsim yağışlı, yıllık sıcaklık farkı azdır. Yazları serin, kışları ılıktır. İl olarak Rize (2400 mm) en fazla yağış alan ilimizdir. Sebebi güneyindeki yüksek dağların hâkim rüzgâr yönüne dik olmasıdır. Doğru yanıt C'dir.

Türkiye’de en çok bal üretilen il Ordu’dur. Türkiye’de üretilen balın yaklaşık % 55’i Ordu ilinde üretilirken bunu sırasıyla; Muğla, Adana, Mersin, Aydın, İzmir, Balıkesir, Sivas, Antalya ve Denizli’deki arıcılar tarafından üretilmektedir. Ayrıca Rize-Anzer yöresinin balları çok ünlüdür. Doğru yanıt B'dir.