YÖRESEL MUTFAKLAR

Çayı demledikten sonra demlik çaydanlığın üzerine oturtulur ve kısık ateşte 12-15 dakika bekletilir. Doğru cevap C şıkkıdır.

Çay: Ekim alanı en dar olan ürünlerden biri olan çay Giresun’dan Gürcistan’a kadar olan kıyı şeridinde yetiştirilir. Rize çevresinde yoğunlaşır. Türkiye’de toplam çay üretimi- nin % 100’ü bu bölgeden karşılanmaktadır. Doğru cevap c'dir.

Yöresel halk mutfağı her devirde varlığını imkânlar ölçüsünde sürdürmüştür. Yöresel yemekler hazırlandığı ve tüketildiği yörenin geleneksel alışkanlıkları, ekonomik imkânları, hazırlama usulleri ve kullanılan malzeme bakımından çeşitlilik ve zenginlik arz eder. İklim ve çevre şartları da yöresel yemek kültürünün oluşmasında ve bölgelere göre farklılaşmasında etkin rol oynar. Doğru cevap E'dir.

Türkiye’de en çok bal üretilen il Ordu’dur. Türkiye’de üretilen balın yaklaşık % 55’i Ordu ilinde üretilirken bunu sırasıyla; Muğla, Adana, Mersin, Aydın, İzmir, Balıkesir, Si- vas, Antalya ve Denizli’deki arıcılar tarafından üretilmektedir. Ayrıca Rize-Anzer yöresi- nin balları çok ünlüdür. Doğru cevap d'dir.142

Karadeniz Bölgesi’nde toplam 18 il yer almaktadır. Bu iller; Amasya, Artvin, Bartın, Bayburt, Bolu, Çorum, Düzce, Giresun, Gümüşhane, Karabük, Kastamonu, Ordu, Rize, Samsun, Sinop, Trabzon, Tokat ve Zonguldak’tır. Karadeniz Bölgesi; Batı (Bolu, Düzce, Bartın, Karabük, Kastamonu, Zonguldak, Sinop), Orta (Çorum, Amasya, Tokat, Samsun, Ordu) ve Doğu (Trabzon, Rize, Giresun, Gümüşhane, Bayburt, Artvin) olmak üzere üç bölüme ayrılmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Karadeniz Bölgesi genel olarak pratik ve basit bir mutfağa sahiptir. Yemeklerde kulla- nılan temel malzemeler; karalahana, kabak, taze veya kuru fasulye, hamsi/alabalık, mısır unu, tereyağı ve iç yağdır. Doğru cevap e'dir.

Zeytin, soğuktan korunmuş Çoruh Vadi oluğunda ( Artvin -Yusufeli) tarımı yapılmaktadır.

Dağlık bölgelerin en önemli geçim kaynağı hayvancılık olmasına rağmen, et ürünlerinin bölge mutfağı içindeki payı büyük değildir. Bunun nedeni, özellikle kış aylarında hayvanları besleyecek yeterli ot bulmanın zor olması ve Karadeniz’de hayvanların etleri için değil, sütleri için beslenmesidir. Doğru cevap a'dır.

Türkiye’de en çok bal üretilen il Ordu’dur. Türkiye’de üretilen balın yaklaşık % 55’i Ordu ilinde üretilirken bunu sırasıyla; Muğla, Adana, Mersin, Aydın, İzmir, Balıkesir, Sivas, Antalya ve Denizli’deki arıcılar tarafından üretilmektedir. Ayrıca Rize-Anzer yöresinin balları çok ünlüdür. Doğru cevap D'dir.

Karadeniz yemek kültürü çevresindeki coğrafyalarla da etkileşim göstermiştir. Karadeniz mutfağındaki balık kültürü Yunan kültüründen gelmektedir. Doğru cevap b'dir.

Mengen’in aşçılarıyla ünlü olmasının öyküsü ise Osmanlılara dayanmaktadır. Osmanlı ordusu, Anadolu üzerinden seferlere gi- derken suyu bol, yeşili çok, bereketli yayla ve ovalarda yol alır. Anadolu üzerinden yapılan bir sefer esnasında Mengen güzergâhından geçen padişah, Mengen’de yapılan yemeği be- ğenir. Aşçısını saray mutfağına götürür. Fatih Sultan Mehmet Devri’nde Yakup Ağa Men- genli aşçıların ilki olarak bilinir. Mengen’de aşçılık Yakup Ağa’dan itibaren bir Osmanlı geleneği hâlini alır. 1826 yılında Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasıyla sarayda, yeniçerilerin tarafını tutan Nevşehirli aşçıların etkisi azalır, böylece Mengenli aşçılar Matbah-ı Amire, Has Mutfak, Helvahane gibi kısımlara kadar yayılırlar. O günden bugüne aşçılık geleneği Mengen’de süregelmiştir. Doğru cevap c'dir.

Düzce-Bolu: Balkabağı ve patatesin ağırlıklı olarak yetiştiği bu illerde; kabaklı gözleme, kabaklı hoşaf, kabaklı baklava, patatesli ekmek yapılır. Yerli mısır unuyla yemek olarak cevizli veya keşli, tatlı niyetiyle kedibatmaz yapılır. Kaymak eritilir, kavrulur ve yöreye has “dartı” elde edilir. Kavrulmuş kaymak, yani dartı yörede yayım denen eriştenin, keşkeğin üzerine konur. Gene dartıyla melengüççeği (melengiç çiçeği, Düzce-Akçakoca) tatlısı ya- pılır. Süzme yoğurt üçgen şekli verilerek kurutulur, buna “keş” denir. Çeşit çeşit yabani mantar yetişir, kestane ormanları, üvez ve alıç gibi yabani meyve ağaçları boldur. Bolu Mengen aşçılarıyla Düzce Türkiye’deki bütün etnik grupların (Çerkez, Abhaz, Çeçen, Laz, Kürt, Boşnak, Arnavut, Arap vb.) yemekleriyle ünlüdür. Doğru cevap d'dir.

Serander (Nayla); direkler üzerine kurulmuş, genellikle tahıl ambarı veya erzak deposu olarak kullanılan geleneksel-küçük ahşap yapılardır. Doğru cevap e'dir.

Tokat denilince akla ilk bat gelir. Bat, yeşil mercimek, bulgur ve bol yeşillikle hazırlanan, Tokat’ın asma yapraklarıyla yenilen sulu bir salatadır. Turşu yapımı konusunda ustalaşmış bir bölge olan Tokat’ın kendine has bir sobada pişirilen “Tokat Kebabı” da bölgeye özgü yemeklerdendir. Doğru cevap E'dir.

Serander (Nayla): Direkler üzerine kurulmuş, genellikle tahıl ambarı veya erzak deposu olarak kullanılan geleneksel-küçük ahşap yapılardır. Seranderlere, özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi’nde ve dağınık köylerde sıkça rastlanır. Doğru cevap A'dır.

Neşeli günlerden özellikle Hıdırellez’de dolma çeşitleri, börekler ve et yemekleri hazırlanır. Tokat ve Giresun’da rastlanılan Sultan Nevruz kutlamalarında daha çok piknik yiyecekleri hazırlanır. Ordu ve Giresun’da “Mayıs Yedisi” kutlamaları yapılır. Burada da daha çok piknik yiyecekleri hazırlanır. Bunların yanı sıra “bağ bozumu” (Tokat, Amasya, Çorum, Samsun), “Kafkas” (Artvin), “Yayla Şenlikleri” (Artvin, Rize, Trabzon, Gümüşhane, Giresun, Ordu, Samsun, Tokat), “Koç Katımı”(Tokat, Amasya, Bayburt) gibi etkinliklerde çoğunlukla piknik yiyecekleri hazırlanır. Doğru cevap B'dir.

Kuymak bir iki malzeme ile yapılan sade bir yemek olmasına karşın son derece lezzetli bir yemektir. Bazı yörelerde kuymak (Trabzon, Giresun), bazılarında da mıhlama (Rize, Ordu, Artvin) olarak adlandırılır. Ana malzemeleri, tereyağı, mısır unu, su ve peynirdir. Peynir yörelere göre çeşitlilik gösterebilmektedir. Genellikle bakır tavada pişirilir ve sıcak olarak servis edilir. Doğru cevap D'dir.

Karadeniz Bölgesi’nin tarihi çok eskilere dayanır. Bölgede yapılan arkeolojik araştırmalar, bölgede en erken kültürlerin Alt Paleolitik Çağ’a kadar uzandığına işaret etmektedir. Özellikle; Samsun-Ordu illeri arası ve Batı Karadeniz’e uzanan coğrafyada bulunan el baltaları, kenar kazıyıcılar ve çakmaktaşından yapılmış çeşitli aletler bu dönemin Karadeniz Bölgesi’nde varlığını gösteren buluntulardır.

Bolu-Mengen Yöresi aşçılarıyla ünlüdür.

Karadeniz Bölgesi; Batı (Bolu, Düzce, Bartın, Karabük, Kastamonu, Zonguldak, Sinop), Orta (Çorum, Amasya, Tokat, Samsun, Ordu) ve Doğu (Trabzon, Rize, Giresun, Gümüşhane, Bayburt, Artvin) olmak üzere üç bölüme ayrılmaktadır.