YÖRESEL MUTFAKLAR

Van kuru ve soğuk bir iklime sahip olduğu için evde hazırlanan peynir, keşkek, kavurma gibi yiyecekler kilerde, daha çok toprağa gömülerek turp, lahana ve havuç gibi sebzeler ise daha çok kuyulama yöntemi ile serin ve karanlık yerlerde muhafaza edilmektedir. Doğru yanıt D'dir.

Malatya mutfak kültüründe önemli bir yeri ekmek çeşitleri tutar. Bunlar; tandır etmeği, yufka ekmek, kınalı ekmek, taplama ekmeği, bazlama, ekşili ekmek, ballı ekmek, otlu ekmek, pileke, dönderme, taş küllüğü, tutmaç, saç yüzü, yağlı ekmek ve saç üstüdür. Doğru yanıt E'dir.

Pimpirim aşının pişirilmesi için gerekli malzemeler: Semizotu, nohut, yeşil mercimek, börülce, soğan, dövme, (aşurelik buğday), tereyağı, salça, su, tuz, karabiber. Doğru yanıt C'dir.

Erzincan’da kışlık besin maddelerinin hazırlanması yöre halkının yaşamında önemli bir yer tutmaktadır. Bulgur, gendime (aşurelik buğday), tarhana, yarma, erişte kış için hazırlanan ürünlerdir.

Yöre mutfağı yemek türleri bakımından zengindir. Bunların çoğunluğunu
hamur yemekleri oluşturur. Eşgili, kesme çorba (un çorbası), yaprak sarma başlıca yemek türleridir. Ayrıca su böreği, kete ve tatlılar çokça tüketilen hamur işlerindendir

Tereyağı ve pekmezle yapılan bir börek olan sırın ile kayısı kurusu, tereyağı ve cevizle yapılan yemek olan gasefe Erzincan’da meşhurdur.

Bitlis’in Büryan kebabı yörenin en ünlü yemeğidir. Oğlak etinden yapılan bu yemek ancak yaz aylarında yenilmektedir.

Bitlis lokması: Şerbet için, toz şeker ve su kaynatılır. Limon tuzu ilave edilir. Soğumaya bırakılır. Bir kaba yumurta, zeytinyağı, yoğurt, kabartma tozu ve un aktarılır. Malzemeler boza kıvamına gelinceye kadar çırpılır. Ayçiçek yağı derin bir kızartma tenceresinde iyice ısıtılır. Hazırlanan hamurdan yemek kaşığı ile parçalar alınıp yavaş yavaş yağa atılır. Sık sık alt üst ederek lokmaların tüm yüzeylerinin kızarması sağlanır. Kızaran hamurlar servis tabağına alınır ve ılımaya bırakılır. Hazırlanan şerbet derin bir kaseye dökülerek kızarmış hamurlar şerbete atılır. Şerbetini iyice çektikten sonra servis yapılır.

Hayvancılığın da çok önemli olduğu Erzurum, başta et ve süt ürünleri olmak üzere, hayvansal ürünler konusunda Türkiye’nin en iddialı yörelerinden biridir.

Yörede yetişen tahıl ürünleri, arpa, yulaf, korunga, fiğ, çavdar, zeyrek, yeşil mercimek, ayçiçeği gibi ürünlerdir.

Kars mutfak kültürü bilmecelere konu olacak şekilde zengin bir mutfak kültürüne sahiptir. Örneğin (Küçük, 2009: 123);
• Ateşe koydum kustu, geri aldım küstü (Kahve)
• Çı deri çıçı deri dışı et iç deri (Tavuk taşlığı)
• Pişirirsen aş olur, pişirmezsen kuş olur (Yumurta)
• Bağa gittim, bir kuş tuttum, etini yedim, kemiğini attım (Üzüm)
• Yer altında kırmızı çivi (Havuç)

Erzincan’da yemek kültürü zenginliğinin yanında geçmişten günümüze kullanılan araç gereçleri ile de ünlüdür. Üsküre (çorba tası), teşt (leğen), debbe (kulplu armudi şeklinde, apakları bakır kap), tandır (ekmek yapmak için toprağa gömülü, altı sahip demir çubuk), iliştir (süzgeç), egiş (ekmeği tandırdan ayırmaya yarayan, bir ucu yassı diğer ucu tandır ateşini karıştırmaya ve ekmeği delip almaya yarayan ince kıvrımlı 1m uzunluğunda demir yuvarlak yastık), helki (kova), el işi (20-30 cm boyunda, eğişin fonksiyonuna sahip demir çubuk), taş soku (taştan yapılmış dibek), zavrak (ağzı kapalı, büyük bakır kazan), rapata
(tandır ekmeği pişirmede kullanılan uzun ve oval yastık), dastar (üzerinde tandır ekmeği hamurunun konduğu büyük ebatlarda kalın bez parçası) gibi araç gereçleri günümüzde hâlâ kullanılmaktadır.

Doğu Anadolu Bölgesi’nin pek çok bölgesinde karasal iklim görülmektedir ve bozkır bitki örtüsü hakimdir. Van ve çevresinde ise ılıman iklim görülür.

Erzurum mutfağının en önemli özelliği tarih içerisinde Osmanlı Devletinden etkilenmesi ve İpek Yolu üzerinde olması yatmaktadır. Bu sayede diğer illere göre daha çeşitli bir yöresel mutfağa sahiptir.

Kars mutfak kültürü mutfağa ait bilmecelerle doludur. Soruda verilen örnekler Kars mutfak kültürüne ait bilmecelerdendir. Bu da Kars’da mutfak kültürüne verilen önemi göstermektedir.

Büryan kebabının en önemli özelliği oğlak etinden yapılması ve yaz aylarında tüketilmesidir.

Elazığ’da çok çeşitli yöresel yemekler yapılmaktadır. Keban barajının yapımından sonra bu yemeklere tatlı su balıkları da eklenmiştir.

Gümüşhane’den getirilen özel kaplarda mayalandırılarak saklanana yiyecek yoğurttur. Günümüzde bu uygulama nadiren görülür.

Bitlis’de ve bası diğer Doğu Anadolu illerinde kiler, mutfak veya tandırevi denilen alanlarda yemek yapmının yanı sıra yiyeceklerin saklanması da söz konusudur. Terek, kaplık ve aşlık tandırevlerinde bulunan farklı düzeneklerdir. Serander ise Karadeniz Bölgesi’de kullanılan saklama depolarıdır.

Soruda tarifi verilen Van yemeği sengeserdir. Sengeser ve kelledos çatçingirin farklı versiyonlarıyla yapılan ayrı yemeklerdir.