YÖRESEL MUTFAKLAR

Bölgeye ortalama 600-700 mm yağış düşmektedir. Yıllık ortalama sıcaklığı ise 15-16°C’dir. Trakya’da karasal iklim özellikleri görülür. Balkanlar’dan gelen hava kütleleri Marmara Denizi üzerinden geçerken nem alır. Bu nemi Güney Marmara kıyılarına taşır. Dolayısıyla Güney Marmara’nın denizel iklime sahip olmasını sağlar. Trakya’da stepler, Güney Marmara’da ise maki bitki örtüsü yaygındır.

Trakya’da meşhur olan Tekirdağ köftesi Hayrabolu Alacaoğlu köyünden Tekirdağ’a gelen kebapçı Hüseyin Ağa’nın alamet-i farikasıdır. Kömür ateşinde pişirilen ve orta yağlı parça ete bayat ekmek, soğan, sarımsak, baharat ilave edilerek yapılır.

Yensimek; Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ yörelerinde, besin maddelerinin havayla teması sonucu gevrekliğini yitirmesi veya yumuşamasını ifade etmek için kullanılır. “Pirelenmek” terimi Marmara Bölgesi’nde kaynama noktasına yaklaşan sıvıların hareketlenmesini tanımlamak için kullanılır. Senişmek, sebzelerin veya etlerin ateşte yumuşayarak buruşmaları ve küçülmeleri anlamında kullanılır. Yağda pişirilerek hazırlanan peynirli ve vanilyalı börek, “irimşik”, tuzsuz ekmeği andıran tadıyla “kalakay” denir.

Doğumlarda, sünnetlerde, anmalarda ve ölümlerde geleneksel olarak yenen yemeklerde pek çok usul ve ürün olmakla birlikte et kavurma, pirinç pilavı, zerde tatlısı ve ayran vazgeçilmez bir menü gibi kabul edilmiştir.

Balıkesirle özdeşleşmiş yemekler hamur çorbası, börülce salatası, erdek havyarı, yumurta dolması, soslu fileto balık, uskumru, dağar kebabı, sura, yoğurtlu et, kırmızıbiberli börülce, Avunya mantısı, Balıkesir kaymaklısı, höşmerim, kalçunya ve mafiştir.

“Patlıcanlar ve etli kırmızı biber ocak üzerinde közlenir. Közlenmiş patlıcan ve biberin kabukları soyularak beraberce ve ince ince kıyılır. Sarımsak kıyılarak yoğurtla karıştırılır. Yoğurtlu karışım patlıcanlı biberle karıştırılır. Başka bir tavada kırmızı biberle zeytinyağı beraber ısıtılır. Biberli yağ, yoğurtlu patlıcanın üzerine gezdirilerek servis edilir.” Mamzama yemeğinin hazırlanışıdır.

Marmara bölgesinin en önemli ve büyük kenti İstanbul’dur. İki kıtayı birbirine bağlayan İstanbul, tarih boyunca birçok medeniyetin gözbebeği haline gelmiş Bizans ve Osmanlı İmparatorluklarına başkentlik yapmıştır. İstanbul yalnızca Marmara bölgesinin değil, Türkiye’nin en büyük ve dinamik şehridir.

Türkiye’nin ortalama yükseltisi en az olan bölgesidir. Marmara Bölgesi’nin en önemli yükseltisini, güneyde Samanlı Dağları, Trakya kesiminde Karadeniz boyunca uzanan Yıldız Dağları ve güneydeki Uludağ oluşturur. Bu dağlar orta yükseltidedir. Bölgenin en yüksek dağı ise 2543 metre ile Uludağ’dır.

Marmara Bölgesinin özellikle Akdeniz iklimi etkisi altındaki güney kıyılarında yetiştirilir. Özellikle Gemlik zeytinleri ülkemizin en kaliteli sofralık zeytinlerini oluşturur.

Marmara Bölgesi, Türkiye coğrafyasının pek çok yerinden ve hatta dünyanın birtakım yerlerinden gelen göçmenlerin beraberlerinde getirdikleri mutfak kültürlerini yaşattığı bölgelerimizdendir. Bu mutfak kültürü, daha çok bölgenin coğrafi konumunun ve ticaret yolları üzerinde oluşunun avantajlarını kullanarak oldukça fazla sayıda yemek çeşidine sahip olmuştur.

Ege ve Marmara’ya kıyısı olan şehirler veya bu şehirlerin bölgelerine ait mutfaklarda pişirmede kullanılan teknikler ve yağlar da farklılık göstermektedir. Çanakkale mutfağında ızgara balık ve zeytinyağda sotelenmiş sebzeler tercih sebebi olurken, yine Çanakkale’ye ait fakat daha iç bölgelerde yaşayan halk, hamur işleri ve kızartmaları ağırlıkla tüketmektedirler.

Doğum yapan kadının ve bebeğinin kutlanması amacıyla yapılan “lohusa şerbeti” ilk geleneksel uygulamadır. Lohusa kavramı klasik Yunanca’dan dilimize geçmiş “yatak” kelimesinden gelmekte olup, doğumdan sonraki nekahet dönemini ve yeni doğanın kutlanması için yapılan tatlı bir içeceğin sembolleştirilmesi anlamına gelir.

Tekirdağ’da sütten yapılan çeneçarpan çorbası, kabak çorbası, salatalarda patlıcandan yapılan papaz mancası, kereviz salatası, sardalya salatası ve yaz sebzelerinden yapılan tolçka yenilmektedir.

Balıkesir’le özdeşleşmiş yemekler arasında hamur çorbası, börülce salatası, Erdek havyarı, yumurta dolması, soslu fileto balık, uskumru, dağar kebabı, sura, yoğurtlu et, kırmızıbiberli börülce, Avunya mantısı, Balıkesir kaymaklısı, höşmerim, kalçunya ve mafiş sayılabilir.

Trakya bölgesinde bir dönem sıkça tüketilen ancak günümüzde rastlanmayan bir içecek ürünü de “pelte şarabı”dır. Pelte şarabı sofralık şarapların kaynatılıp çektirilmeleriyle hazırlanan peltelerin saklanarak, tüketilecekleri zaman yine suda çözündürülmeleriyle hazırlanan bir tür içecek maddesidir.

Bursa, 1326 yılında Osmanlılara geçmiştir. Doğru yanıt D'dir.

Bölgedeki Ulubat, İznik ve Sapanca gölleri tektonik kökenli olup, Büyük ve Küçük Çekmece ve Durusu (Terkos) gölleri ise kıyı set gölüne örnektir. Doğru yanıt A'dır.

Edirne’nin ciğeryemekleri, çiğ börek, akıtma, katmer, kulaç, yoğurtlu kulak, köbete, kaçamak, malika, etli marul dolması, nohutlu ekmek, katmerli pazı böreği, bir tür patlıcan salatası olan mamzana, üzüm suyuna hardal eklenerek hazırlanan hardaliye, labada adlı ottan yapılan borani, bir tür peynir tatlısı olan belmuş, badem ezmesi, gaziler helvası, içine kayısı, vişne, bal, üzüm, badem, incir, karanfil, haşhaş, safran konan kuzu veya tavuk etiyle yapılan zırva gibi yemekler beğenilerek yenmektedir. Doğru yanıt B'dir.

"Hacıköylü köftesi" Tekirdağ ilimizin meşhur köftesidir. Doğru yanıt C'dir.

İskender kebabı, kestane şekeri, pideli köfte, Kemalpaşa tatlısı ile meşhur ilimiz Bursa'dır. Doğru yanıt E'dir.