İç Anadolu Bölgesi‘nin Yöresel Mutfağı

İç Anadolu Bölgesi’nde, Konya Ovası’nın en verimli yerine kurulmuş olan Çatalhöyük, tüm Ön Asya Bölgesi’nde bugüne kadar rastlanılan en eski ve en büyük Neolitik yerleşim merkezi olarak bilinmektedir.

Bu özgün karakterli topraklarda medeniyetin temelini Hititler oluşturmuşlardır. MÖ 1900’lü yıllardan itibaren İç Anadolu Bölgesi’nin kuzeyine tekabül eden Kızılırmak yayı içinde yerleşmişlerdir.

Konya aynı zamanda Mevleviliğin de merkezi durumundadır. Bu nedenle bölgede pişen yemeklerde, özellikle pilavlarda Mevlevi dergâh mutfağının etkileri görülmektedir.

Doğal bölgelerle sosyoekonomik bölgelerin sentezi olan coğrafi bölgeler, doğal bölgeler üzerinde insan faaliyetlerinin etkisiyle şekillendikleri için, doğal bölgelere göre daha çeşitli bir yapıya sahiptir.

İç Anadolu Bölgesi’nde Aksaray, Ankara, Çankırı, Eskişehir, Karaman, Kayseri, Kırıkkale, Kırşehir, Konya, Nevşehir, Niğde, Sivas, Yozgat olmak üzere 13 il bulunmaktadır.

İç Anadolu Bölgesinin en yüksek noktası, volkanik bir dağ olan Erciyes Dağı’nın zirvesidir (3891m).

Tuz gölü çevresinde tuz oranının oldukça fazla olduğu topraklarda ise halofit bitkiler yaygındır.

İç Anadolu Bölgesi’nde yağışların çoğu kış ve ilkbahar mevsiminde görülmektedir.

İç Anadolu Bölgesi’nde yetişen tarım ürünleri şunlardır: Buğday, Nohut, Fasulye, Şeker pancarı, Arpa, Çavdar, Yeşil mercimek.

İç Anadolu Bölgesi coğrafi ve iklim yapısı nedeniyle özellikle küçükbaş hayvancılığın ve tahıl ürünlerinin tarımının yapıldığı bir bölge olarak görülmektedir.

İç Anadolu Bölgesi’nde buğday ya da bulgurdan yapılan çorba ya da yemekler ağırlıkla görülmektedir.

İlk söyleyiş şekli “bastırma” olan pastırma Selçuklular zamanında Anadolu’ya gelmiş ve yapımı genellikle Kayseri yöresinde bir zanaat hâlini almıştır.

Bölge halkının temel besin kaynaklarından biri de beyaz un ve beyaz şekerdir. Bu nedenle bölgede yağlanma sıklıkla rastlanan bir sağlık sorununu oluşturmaktadır

Gelin görme geleneği Ankara’nın Çamlıdere ilçesinin Çukurören Köyü’nde sadece bayram günlerinde gerçekleştirilir, un helvası “Tatlı yiyelim, tatlı konuşalım.” mesajı verirken un helvasız yapılan ziyaret olumsuz karşılanır.

Şivlilik geleneği Konya’da üç ayların başlangıcı olan Recep ayının ilk günü yani Regaip Kandili’nden bir gün önce başlar ve kandil gününün akşamına kadar devam eder.

İç Anadolu Bölgesi’nin coğrafi özelliği ve iklim şartları göz önünde bulundurulduğunda mutfak özelliğinin genelde tahıl ve et üzerine kurulu olduğu görülmektedir.

Ankara ili ve çevresinde ön plana çıkan yemek çeşitleri şunlardır: miyane çorbası, dutmaç çorbası, toyga çorbası, ovmaç çorbası, pıt pıt pilavı, efelek dolması, bahçe kebabı, cennet küngü, bal tiridi, ölüğün körü, sızgıçlı pırasa, entekke böreği, kömbe, bulgurlu kabak, Mamak kurabiyesi, kıkırdaklı, Ankara ketesi, alabörtme, calla, irişkik, sivel, siyer, mücirim köftesi, tohma, ay böreği, papaç, yalkı, cancıran, göçel, kale, köremez, papara, ayva boranası, bırtlak, datlaş, ekir, fıslak,
karga beyni, kar helvası, köyler, perçem, saraylı, tiltil helvası, zerdali hoşafı.

Çankırı ilinin mutfak kültürüne ait yemekler şunlardır; cızlama, güveç, pıhtı, fit fit aşı, cevizli hamur, çeç böreği, çalma, yaren kebabı, mantarlı keşkek, canfes böreği, çullama, pelverde, çekme helvası.

Sivas: İç Anadolu Bölgesi’nin doğusunda yer alan Sivas ilinde yemekler ağırlıklı olarak tarım ürünlerine dayalıdır.

Yozgat: Yemekleri temelinde hamur işleri ve tahıl ürünleri bulunmaktadır.