YÖRESEL MUTFAKLAR - Deneme Sınavı - 23

Türkiye’de en çok bal üretilen il Ordu’dur. Türkiye’de üretilen balın yaklaşık % 55’i Ordu ilinde üretilirken bunu sırasıyla; Muğla, Adana, Mersin, Aydın, İzmir, Balıkesir, Sivas, Antalya ve Denizli’deki arıcılar tarafından üretilmektedir. Ayrıca Rize-Anzer yöresinin balları çok ünlüdür.

Anadolu üzerinden yapılan bir sefer esnasında Mengen güzergâhından geçen padişah, Mengen’de yapılan yemeği beğenir. Aşçısını saray mutfağına götürür. Fatih Sultan Mehmet Devri’nde Yakup Ağa Mengenli aşçıların ilki olarak bilinir. Mengen’de aşçılık Yakup Ağa’dan itibaren bir Osmanlı geleneği hâlini alır. 1826 yılında Yeniçeri Ocağı’nın kaldırılmasıyla sarayda, yeniçerilerin tarafını tutan Nevşehirli aşçıların etkisi azalır, böylece Mengenli aşçılar Matbah-ı Amire, Has Mutfak, Helvahane gibi kısımlara kadar yayılırlar. O günden bugüne aşçılık geleneği Mengen’de süregelmiştir.

Çorum, Karadeniz Bölgesi sınırları içerisinde olmasına rağmen, İç Anadolu mutfağına daha yakın olan Çorum da koyun etiyle hazırlanan yemekler, kavurmalar ve kebaplar ağırlıktadır

Serander (Nayla), direkler üzerine kurulmuş, genellikle tahıl ambarı veya erzak deposu olarak kullanılan geleneksel-küçük ahşap yapılardır. Seranderlere, özellikle Doğu Karadeniz Bölgesi’nde ve dağınık köylerde sıkça rastlanır.

Evliya Çelebi’nin, Bursa’dan başlayıp Trabzon’u da içine alarak Karadeniz’in doğusuna uzanan seyahatini anlattığı ikinci ciltte Trabzon’u anlattığı kısımda o yörenin övülmeye değer yiyecek ve içeceklerden bahsederken balıklarına ve özellikle hamsiye işaret eder.

Su böreği yöresel olarak İç Anadolu'ya aitken diğer yemekler Karadeniz Bölgesine aittirler.

Eğşili Pilav yapımında siyez bulguru, ebe gümeci, ısırgan yaprağı, ekşi yoğurt, tereyağı, su ve tuz kullanılır.

Türkiye'de balık üretiminin yaklaşık %80'i Karadeniz Bölgesi'nden karşılanır. Doğru cevap C'dir.

Süzme yoğurt üçgen şekli verilerek kurutulur, buna “keş” denir. Doğru cevap D'dir.

Tandır yerin içine gömülü küp şeklinde bir fırın çeşidine verilen isimdir. Bu
fırın içinde uygulanan pişirme tekniği de tandır adını almıştır. Doğru cevap A'dır.

Çekilmiş mısıra "yarma" ismi verilir. Yemeklerin vazgeçilmez malzemesi olarak kullanılan mısır çoğunlukla yarma (çekilmiş mısır) ve mısır unudur. Doğru cevap C'dir.

Tokat’ın yöresel yemeklerinden biri olan bat, adını yeniliş şeklinden almıştır. Bat yemeğinin sulu olması ve içine ekmek batırılıp yenmesi isminin bat olarak anılmasını sağlamıştır. Kimi ilçelerde yemek “bad” şeklinde söylenmektedir. Doğru cevap B'dir.

Turunçgiller, kış ılıklığı sebebiyle Rize çevresinde üretilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Verilen maddelerden I. ve II. maddede yer alan bilgiler doğrudur. Ancak III. maddede verilen bilgi yanlıştır. Sarı kiraz, en çok Ordu ve Giresun yöresinde yetiştirilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Kuşburnu, Gümüşhane-Bayburt yöresinin en önemli meyvesidir. Doğru cevap C'dir.

Kuşburnu, buğday ve kuru meyvelerle kokoç çorbası yapılır. Doğru cevap D'dir.

Amasra (Bartın), ekşi maya, mısır, arpa ve buğday unuyla hazırlanan çöven ekmeği ile ünlüdür. Doğru cevap C'dir.

Türkiye’nin en fazla yağış alan bölgesi olan Karadeniz’de her mevsim yağışlı, yıllık sıcaklık farkı azdır. Yazları serin, kışları ılıktır. Rize (2400 mm) en fazla yağış alan ilimizdir. Bunun nedeni ise güneyindeki yüksek dağların hâkim rüzgâr yönüne dik olmasıdır. Bölgede yıllık yağış miktarı 1500 mm kadardır.

Doğu Karadeniz’de kış mevsiminin ılık olması fındık, çay, turunçgiller, zeytin gibi ürünlerin yetişmesini kolaylaştırır.Bölgede her mevsim yağış görülmesi, yaz kuraklığı isteyen (buğday, arpa, yulaf, çavdar, mercimek, pamuk) ürünlerin yetişmesini önler. Kıyı kesimde tahılın yerini mısır almıştır.

İklim koşulları elma, mandalina, armut, hurma gibi çeşitli meyvelerin yetişmesine olanak tanısa da bahçecilik için yeterli alanların olmamasından dolayı genelde aile içi tüketime yönelik üretim yapılmaktadır. Bununla birlikte 1990’larda Ordu, Giresun, Rize ve Trabzon çevresinde ticari amaçlı “kivi” yetiştiriciliğine başlanmıştır