YÖRESEL MUTFAKLAR - Deneme Sınavı - 13

Ege Bölgesi’nde mutfak malzemelerinin isimleri ve illere göre farklılıklarına yer verilmiştir. • Alavurt: Kabaktan yapılmış su kabı (Muğla) • Amadan /Ameden: Kenarlı tepsi (Aydın) • Arağan: Tava (Kütahya ve yöresi) • Arızma: Küçük sahan (Afyonkarahisar) • Badres: Testi (Manisa) • Badra: Tekne (Aydın, Denizli) • Bakraç: Kulplu bakır kap (Kütahya) • Boduç: Çam ağacı veya toprak kulplu ve emzikli su testisi, ibrik / yağ ya da yoğurt koyulan toprak çömlek (Afyonkarahisar, Denizli, Kütahya, Aydın, Manisa) • Bodurcuk: Küçük testi (Ödemiş, İzmir) • Böndü: Küçük su testisi (Akhisar, Manisa) • Buçuklu: Küçük kulplu testi (İzmir, Manisa) • Büldük: Çömlek (İzmir) • Cingil: Helke, bakraç kova (Salihli, Manisa) • Çam: Çay bardağı (Emirdağ, Afyonkarahisar) • Çengil: Bakır kova (Salihli, Manisa) • Çingil: Küçük bakraç (Germencik, Aydın) • Çinçi: Cam kap (Emirdağ, Afyonkarahisar)   Doğru cevap D'dir.

Uşak ve yöresinde kahvaltılarda en çok tarhana çorbası yenmektedir. Çay içilirken, köy ekmeği, muska böreği, katmer, pişi, peksimet, kıvrım (dövülmüş susamlı ekmek) tahin pekmez, köpük helva, çemen, koyun peyniri, haşlama yumurta, çılbır, domates, biber, tereyağı, zeytin, bal, çilek ve vişne reçeli yenmektedir. Tarhanası ile ünlü olan Uşak’ta öğle ve akşam yemeklerinde de tarhana çorbası sıklıkla içilmektedir. Öğle ve akşam yemeklerinde erişte, nohut çorbası, et kavurma, yahni, keşkek, etli kuru fasulye gibi yiyecekler yenirken katmer, tahin helva, höşmerim, köpük helva, cendere tatlısı, demir tatlısı gibi tatlılar yenmektedir. Akşamları kuzinede pişirilen patates ve soğan da atıştırmalık olarak yenen yemeklerdendir. Doğru cevap E'dir.

Ege Bölgesi’nde özellikle suyundan faydalanılan en önemli yiyecek üzümdür. Üzüm çeşitliliği açısından zengin olan ve Bornova misketi, carignane, çal karası, alicante bouschet, cabernet sauvignon, semillon, merlot gibi şaraplık üzümlerin yetiştiği bölgede şarap üretimi yapılmakla birlikte alkollü içecek anlamında en çok tüketilen alkollü içecek rakıdır. Özellikle sahil bölgelerinde balık tüketiminin yüksek olması beraberinde rakı ve diğer alkollü içeceklerin de tüketiminin artmasına neden olmaktadır. İzmir ve yöresi alkollü içecek tüketiminde Türkiye’de Edirne ve Tekirdağ’dan sonra üçüncü sıradadır.Doğru cevap D'dir.

Koruk: Henüz olgunlaşmamış ekşi üzüme verilen addır. Doğru cevap B'dir.

ARABAŞI

Hamuru için: Un 1 çorba kasesi Tavuk 1adet Nişasta 1 yemek kaşığı Salça 1,5 yemek kaşığı Tuz 1 tatlı kaşığı

Çorba İçin :Margarin/Tereyağı 200 gr Su 1,5 lt Un 4 yemek kaşığı Kırmızı toz biber 2 tatlı kaşığı Limon 1-2 dilim

Doğru cevap A'dır.

Sinagrit balığının içi ve yüzgeçleri temizlenir, pullarının temizlenmemesi gerekir. Temizlenen balık tane karabiber, defne yaprakları ve zeytinyağı karışımı içinde bekletilir. Ayrı bir kapta tuz, su, yumurtanın akı karıştırılıp yoğurulur. Fırın tepsisi içerisine tuzun bir kısmı serilir ve balık üzerine yatırılır. Balığın içine defne yaprağı ve karabiber taneleri koyulur. Tuzun kalan kısmı ile balığın üstü örtülür. Önceden 200 derecede ısıtılmış fırında 45 dakika kadar pişirilir. Balığın boyutu büyüdükçe pişirme süresi uzatılmalıdır. Balık pişerken suyunu kaybetmediği için lezzetini korumaktadır. Pişen balığın üzerindeki tuz kalıbını kırmak için bıçak ve çekiç kullanılır. Doğru cevap D'dir.

Doğru cevap E seçeneğidir. Sayfa 168’de EGE BÖLGESİ’NİN TARİHİ ana konu başlığında ki açıklamalarda “Denizli: Denizli ili sınırları içerisinde Selevkoslar, Bergama Krallığı, Roma, Bizans, Selçuklu, İlhanlı, Germiyanoğlu Beyliği, Hamitoğlu Beyliği ve Osmanlılar hüküm sürmüştür. İlk yerleşim yerinin bugünkü Eskihisar bölgesinde yer aldığı ve ismini Suriye Kralı II. Antiyokustheos’un karısı Laodikeia’dan aldığı bilinmektedir. “ şeklinde açıklanmıştır.

Doğru cevap B seçeneğidir. Sayfa 169’da EGE BÖLGESİ’NİN TARİHİ ana konu başlığındaki açıklamalarda “Kütahya ve çevresinde bilinen en eski medeniyet Hititlerdir. Sonrasında Frig ve Lidya hâkimiyetine girmiştir. Antik kaynaklara göre ünlü Yunan masal yazarı Esop Kütahya’da doğmuştur.” Şeklinde açıklanmıştır.

Doğru cevap C seçeneğidir. Sayfa 168’de EGE BÖLGESİ’NİN TARİHİ ana konu başlığındaki açıklamalarda “Aydın:  Ünlü tarihçi Heredot “Yeryüzünde bilinen en güzel gökyüzünün altı” olarak isimlendirmiş ve ünlü gezgin Evliya Çelebi tarafından “Dağlarından yağ, ovalarından bal akar” şeklinde tarif edilmiş  “açıklanmıştır.

Doğru cevap B seçeneğidir. Sayfa 171’de EGE BÖLGESİ’NİN COĞRAFYASI ana konu başlığındaki açıklamalarda “Afyonkarahisar Napolyon kirazı ve diğer meyve yetiştiriciliğinde de önemli bölgelerden biridir. Süt ve besi hayvancılığının yanı sıra arıcılık, tavukçuluk yapılmaktadır. Tavukçuluk ve yumurta üretiminde söz sahibi olan il Türkiye’deki yumurta fiyatlarını belirlemektedir.” şeklinde açıklanmıştır.

Doğru cevap B seçeneğidir. Sayfa 171’de EGE BÖLGESİ’NİN COĞRAFYASI ana konu başlığındaki açıklamalarda “Muğla ili dünya çam balı üretiminin başkenti olarak bilinmektedir. Bunun dışında Muğla ve yöresinde kültür balıkçılığı, badem, çam balı, balmumu, taze barbunya ve taze börülce üretiminde birinci sırada yer alırken, yağlık zeytin alanı ve nar üretiminde ikinci, susam, limon, kekik, kuru börülce ve anasonda da üçüncü sıradadır.” şeklinde açıklanmıştır.

Doğru cevap C seçeneğidir. Sayfa 173’da EGE BÖLGESİ’NİN MUTFAK KÜLTÜRÜ konu başlığında “Boyoz: İspanya’dan İzmir’e zoraki göç ettirilen Musevilerin (Seferadların) mayasız hamur işi böreğidir. İzmir’le özdeşleşmiş kahvaltılık börek, karabiberli haşlanmış yumurta ve çayla yenir “ Şeklinde açıklanmıştır.

Doğru cevap C seçeneğidir. Sayfa 175’de EGE BÖLGESİ’NİN MUTFAK KÜLTÜRÜ ana konu başlığındaki açıklamalarda  “Boduç:Çam ağacı veya toprak kulplu         ve emzikli su testisi, ibrik/yağ ya da yoğurt koyulan toprak çömlek (Afyonkarahisar, Denizli, Kütahya, Aydın, Manisa)” şeklinde açıklanmıştır.

Doğru cevap E seçeneğidir. Sayfa 183’de EGE BÖLGESİ’NİN MUTFAK KÜLTÜRÜ - Bölgeye Özgü Yiyecekler ana konu başlığındaki açıklamalarda  “Tarhana çorbası yaz aylarında kışlık yiyecek olarak hazırlanmakta ve Ege Bölgesi’nde yörelere göre içeriğinde farklılıklar görülmektedir. Bu farklılıklara örnek olarak Kütahya ve yöresinde kızılcıklı tarhana yapılırken, Afyonkarahisar usulü tarhana çorbası kıymalı, Denizli’de börülceli Uşak’ta ise nohutlu yapılmaktadır.” şeklinde açıklanmıştır.

Doğru cevap D seçeneğidir. Sayfa 184’te EGE BÖLGESİ’NİN MUTFAK KÜLTÜRÜ - Bölgeye Özgü Yiyecekler ana konu başlığındaki açıklamalarda “İzmir ve yöresinde geleneksel olan sübye, kavun çekirdeklerinin ezilmesi ile yapılan ve kaybolmaya yüz tutmuş bir içecek çeşididir.” Şeklinde açıklanmıştır.

Doğru cevap D seçeneğidir. . Sayfa 181’de EGE BÖLGESİ’NİN MUTFAK KÜLTÜRÜ - Öğünler ana konu başlığındaki açıklamalarda “Kütahya ve yöresinde üç öğün yemek yenmekle birlikte sabah ve öğle yemekleri haşhaşlı ekmek peynir ya da tahinli pide ile geçiştirilmektedir. Kış aylarında çorba içilirken, akşam yemekleri daha ağırdır. Öğle ve akşam yemeklerinde ise cimcik, sini mantısı, dolamber böreği, tosunum böreği, yoğurt çevirme çorbası, kızılcıklı tarhana çorbası, ılıbada dolması, yaprak sarma, akşam öğünlerinde pilav çeşitleri tas kebabı, kavurma, küp eti gibi etli yemekler tercih edilmektedir. Tatlılardan güllaç, höşmerim, peluze, kabak tatlısı, çekme helva yenmekte ve farklı meyve kurularından yapılmış hoşaflar içilmektedir. Yaz günlerinde ikindi kahvaltısı, uzun kış gecelerinde ise yat geber yemeği, orta temcit ve yatsılık olarak adlandırılan öğünler mevcuttur. Bu öğünlerde genellikle kahvaltılık yiyecekler yenilmektedir." şeklinde açıklanmıştır.

kıyı şeridinde olması itibariyle İzmir, Muğla ve Aydın olmak üzere sahil kesimlerinde deniz ürünleri tüketimi iç kesimlere göre daha fazladır.

Kışın ise özellikle iç kesimlerde ve köy evlerinde kuzine tipi sobalar kullanılmaktadır.

Uşak ve yöresinde kahvaltılarda en çok tarhana çorbası yenmektedir.

Manisa’da kahvaltı olarak domates, soğan kavurması, zeytinyağlı siyah zeytin limon, kırma zeytin, zeytinyağlı salça, biber, biberli çökelek, hamursuz ekmeği, bazlama, köy peyniri, pekmez, ayva, incir reçelleri, kuru üzüm, ceviz, tereyağı, sahanda zeytinyağlı biberli yumurta gibi yiyecekler yenmektedir.