YÖRESEL MUTFAKLAR - Deneme Sınavı - 2

Yörede yetişen tahıl ürünleri, arpa, yulaf, korunga, fiğ, çavdar, zeyrek, yeşil mercimek, ayçiçeği gibi ürünlerdir.

Erzincan’da yemek kültürü zenginliğinin yanında geçmişten günümüze kullanılan araç gereçleri ile de ünlüdür. Üsküre (çorba tası), teşt (leğen), debbe (kulplu armudi şeklinde, apakları bakır kap), tandır (ekmek yapmak için toprağa gömülü, altı sahip demir çubuk), iliştir (süzgeç), egiş (ekmeği tandırdan ayırmaya yarayan, bir ucu yassı diğer ucu tandır ateşini karıştırmaya ve ekmeği delip almaya yarayan ince kıvrımlı 1m uzunluğunda demir yuvarlak yastık), helki (kova), el işi (20-30 cm boyunda, eğişin fonksiyonuna sahip demir çubuk), taş soku (taştan yapılmış dibek), zavrak (ağzı kapalı, büyük bakır kazan), rapata
(tandır ekmeği pişirmede kullanılan uzun ve oval yastık), dastar (üzerinde tandır ekmeği hamurunun konduğu büyük ebatlarda kalın bez parçası) gibi araç gereçleri günümüzde hâlâ kullanılmaktadır.

Van ve çevresi eski çağlarda Urartulara başkentlik yapmış önemli illerden biridir. Çok sayıda tarihi eserin yer aldığı Van ili aynı zamanda Van Gölü ve Akdamar kilisesiyle de turistik bir çekicilik kaynağıdır.

Doğu Anadolu Bölgesi’nin pek çok bölgesinde karasal iklim görülmektedir ve bozkır bitki örtüsü hakimdir. Van ve çevresinde ise ılıman iklim görülür.

Erzurum mutfağının en önemli özelliği tarih içerisinde Osmanlı Devletinden etkilenmesi ve İpek Yolu üzerinde olması yatmaktadır. Bu sayede diğer illere göre daha çeşitli bir yöresel mutfağa sahiptir.

Kars mutfak kültürü mutfağa ait bilmecelerle doludur. Soruda verilen örnekler Kars mutfak kültürüne ait bilmecelerdendir. Bu da Kars’da mutfak kültürüne verilen önemi göstermektedir.

Büryan kebabının en önemli özelliği oğlak etinden yapılması ve yaz aylarında tüketilmesidir.

Elazığ’da çok çeşitli yöresel yemekler yapılmaktadır. Keban barajının yapımından sonra bu yemeklere tatlı su balıkları da eklenmiştir.

Gümüşhane’den getirilen özel kaplarda mayalandırılarak saklanana yiyecek yoğurttur. Günümüzde bu uygulama nadiren görülür.

Bitlis’de ve bası diğer Doğu Anadolu illerinde kiler, mutfak veya tandırevi denilen alanlarda yemek yapmının yanı sıra yiyeceklerin saklanması da söz konusudur. Terek, kaplık ve aşlık tandırevlerinde bulunan farklı düzeneklerdir. Serander ise Karadeniz Bölgesi’de kullanılan saklama depolarıdır.

Soruda malzemeleri verilen Doğu Anadolu yemeği Erişte aşıdır. Doğu Anadolu’da yapılan pek çok çorbada olduğu gibi bunda da kuru baklagiller kullanılmaktadır.

Doğu Anadolu Bölgesi’nin önemli illerinden biri olan Malatya’da kayısı yetiştirilmektedir. Türkiye’de ve dünyada Malatya kayısı üretiminde ilk sırada yer almaktadır.

Hayvancılığın da çok önemli olduğu Erzurum, başta et ve süt ürünleri olmak üzere, hayvansal ürünler konusunda Türkiye’nin en iddialı yörelerinden biridir. Erzurum’a özgü civil peyniri ve lor peyniri ülke çapında ün kazanmıştır.

Bitlis yöresinde kış aylarının çok uzun ve soğuk geçmesinden dolayı yiyeceklerin büyük bir kısmı kurutularak saklanır. Kurutularak saklanan yiyeceklerin başında, çeşitli sebze, ot ve meyve türleri, balık ve et gelmektedir.

Van; Ahdamar Kilisesi “kaleler kenti” olarak anılmasını sağlayan kaleleri, dünyaca ünlü kedisi, Van Gölü ve pek çok turizm aktivitesine olanak veren coğrafyası ile Doğu Anadolu Bölgesi’nin en önemli turizm merkezlerinden biridir.

Erzincan’da yemek kültürü zenginliğinin yanında geçmişten günümüze kullanılan araç gereçleri ile de ünlüdür. Üsküre (çorba tası), teşt (leğen), debbe (kulplu armudi şeklinde, apakları bakır kap), tandır (ekmek yapmak için toprağa gömülü, altı sahip demir çubuk), iliştir (süzgeç), egiş (ekmeği tandırdan ayırmaya yarayan, bir ucu yassı diğer ucu tandır ateşini karıştırmaya ve ekmeği delip almaya yarayan ince kıvrımlı 1m uzunluğunda demir yuvarlak yastık) gibi araçlar kullanılmaktadır.

Tandırda kaz çekmesi Kars iline ait bir yemek çeşididir.

Malatya mutfağında bulgurun yeri çok önemlidir. Yapılan köftelerin büyük bir kısmının ana maddesi bulgurdur. Analı-kızlı, içli köfte, kel köfte, ıspanaklı dolma köfte, yoğurtlu balkabağı köftesi, kabaklı cimdik köfte en çok sevilen ve tüketilenler arasında sayılabilir.

Mustava, ayran ve pirincin birlikte pişirildiği ve piştikten sonra üzerine tereyağ kızdırılıp dökülerek yendiği bir yemek çeşididir.