aofsorular.com
İST205U

DUYARLILIK ANALİZİ

5. Ünite 20 Soru
S

Bir doğrusal karar modelinin Simpleks Algoritması ile çözümünde en iyi çözüme ulaşılması hangi durumlarda gerçekleşir?

Bir doğrusal karar modelinin Simpleks Algoritması ile çözümü sırasında, temel değişkenlerin temel olmayan
değişkenler cinsinden ifadesi olan amaç fonksiyonu (tabloda birinci satır) satırında, temel olmayan tüm
değişkenlere karşı gelen değerler sıfır veya sıfırdan büyük ise, enküçükleme için ise sözkonusu tüm
değerler sıfır veya sıfırdan küçük ise eniyi çözüme ulaşılmış demektir.

S

"Uygunluk koşulu" nedir?

Bilindiği gibi Simpleks Algoritması, bir temel uygun çözüm (değişkenlerin sıfır veya sıfırdan büyük
değer aldığı) ile başlar ve bu çözüm eniyilik koşullarını sağlamıyorsa izleyen çözümün de temel uygun
çözüm olmasını sağlayacak yapıdadır. Bu gereklilik ise uygunluk koşulu olarak adlandırılır.

S

Temelde yer alan bir değişkene karşı gelen katkı vektörü (CB) değiştiğinde ne olur?

Temelde yer alan bir değişkene karşı gelen katkı vektörü (CB) değiştiğinde Simpleks Tablo’da
 satırında temel dışı tüm değişkenlere karşı gelen değerler (CB B-1R - CR ) bu durumdan etkilenir. Bu
değişiklikler iki türlü olabilir: Parametrenin değerinde belirli bir değişiklik olur ve bu durum analiz edilir
veya parametrenin değerinde hangi aralıktaki bir değişim için eldeki çözümün korunacağı (veya
değişeceği) belirlenir.

S

Parametrelere bağlı duyarlılık analizlerinin bir diğer türü nedir?

Parametrelere bağlı duyarlılık analizlerinin bir diğer türü de, değişkenlere modelin kısıtlarında karşıgelen teknik katsayılarda değişim olması durumudur.

S

Bir doğrusal karar probleminin çözümü elde edildikten sonra, modelde, bazen yapısal değişiklikler olabilir. Bu değişiklikler hangi şekillerde ortaya çıkar?

Bu değişiklikler yeni bir kısıtın veya yeni bir değişkenin eklenmesi şekillerinde ortaya çıkabilir.

S

Eniyi çözüm sonrası yapılan analizler nelerdir?

Duyarlılık analizleridir.

S

Duyarlılık analizlerine yeni bir kısın eklenmesi durumunda ne yapılmalıdır?

Eldeki çözümün bu kısıtı da sağlayıp sağlamadığının incelenmesı gerekmektedir.

S

Duyarlılık analizlerine yeni bir değişken eklenmesi durumunda nasıl bir yol izlenmelidir?

Bir karar değişkeni bir çözümde, ya temelde ya da temel dışında yer alır. Bu durumu belirleyen özellik ise ilgili değişkenin temele alınmasıhalinde amaç fonksiyonu değerini daha da iyileştirip iyileştirmeyeceğidir. Değişkene satırında karşıgelen değer bu durumun göstergesidir.

S

Bir lojistik firması araç filosunu genişletmek üzere yeni tırlar almayı planlamaktadır. Düşünülen iki farklı model sözkonusudur. Her iki model sırasıyla 4 ve 3 ton birim taşıma kapasitesine sahiptir. Yeni araç alımına ayrılabilecek bütçe en fazla 6.106. olup birinci ve ikinci tıp tırların birim fiyatları sırasıyla 200.103 ve 100.103. dır. Firma en fazla 40 yeni araç satın alabilecektir. Yeni araçların toplam taşıma kapasitesini enbüyükleyecek şekilde hangi tip tırdan kaç adet alınması gerektiğini hesaplamak istemektedir. Nasıl hesaplayabilir?

Karar değişkeni
Xi: i. tip tırdan satın alınacak adet
olarak tanımlanır.
Karşı gelen matematiksel model, kısıtlar ve amaç fonksiyonu ile birlikte aşağıdaki gibidir:

S

Yeni çözüm gerektiğinde hangi alternatiflerle sonuca ulaşılabilir?

problem en başından yeni kısıt da dikkate alınarak çözülebileceği gibi; eldeki son tabloya; eşitlik haline getirilmiş yeni kısıtın ve gerekliyse birim matrisin oluşturulması için aylak veya artık değişkenin ve birim matrisin karşı gelen ilgili sütununun eklenmesi sonrasında, problemin çözümüne izleyen ardıştırma ile de devam edilebilir.

S

Elde edilen çözüm yeni kısıtı sağlamadığında nasıl bir yol izlenmelidir?

Eldeki çözüm yeni kısıtı sağlamadığından, bu kısıtın da probleme eklenerek yeni çözümün araştırılması gerekmektedir.

S

Yeni bir karar değişkeni sözkonusu olma durumuna bir örnek veriniz.

Örneğin üç ayrıürün üreten bir işletmenin yeni ve dördüncü bir ürünü daha piyasaya sunması durumunda, diğer tüm kaynakların vb. aynı kalıp, artık bu yeni ürününde mevcut kaynakları kullanması, bu durumda eniyi üretim miktarlarının yeniden belirlenmesi gerekliliği bu duruma örnek olarak verilebilir.

S

Bir değişken, bir çözüm sürecinde nerde yer alabilir?

Bir değişken, bir çözüm sürecinde temelde veya temelde dışında yer almaktadır.

S

Bir değişken temel dışında olup da amaç fonksiyonunu istenen yönde geliştirebilecek durumda ise nereye alınır?

Temele alınır

S

Eniyi çözüm elde edildikten sonra probleme dahil olan bir değişkenin, temele alınmasına gerek var mıdır?

Bu soruya yanıt verebilmek için de, ilgili değişkene amaç fonksiyonu satırında karşı gelen değer hesaplanıp, amaç fonksiyonunun enbüyükleme veya enküçükleme olmasına göre yanıt aranır. 

S

Modelde meydana gelen değişiklik durumlarında eniyi çözümün bundan nasıl etkileneceğini bulmak amacıyla yapılan analizlere ne denir?

Duyarlılık analizi

S

Bir problemin eniyi çözümüne ulaşılması, temele alınması halinde amaç fonksiyonu değerini daha iyiye götürecek bir temel dışı değişkenin bulunamaması demektir. Bu durumun göstergesi nedir?

Amaç enbüyükleme ise, amaç fonksiyonunu temsil edensatırında tüm temel dışı değiş- kenler için karşı gelen değerlerin , amaç enküçükleme ise de, olmasıdır.

S

Simpleks algoritmasında değişkenler hangi değeri alabilmektedir?

...büyük eşit 0 koşulunu sağlayan değerler almaktadırlar.

S

Yapısal değişiklikler nedir?

Modele yeni bir değişkenin veya kısıtın eklenmesi durumudur.

S

İkinci grup duyarlılık analizleri sayılabilecek, yapısal değişiklikler nelerdir?

Yeni bir kısıt veya yeni bir değişken eklentisidir.