YÖNETİMDE GÜNCEL YAKLAŞIMLAR

Çeşitli bilim adamları Neo-Klasik Yönetim yaklaşımını destekleyen araştırmalar yapmıştır. Hawthorne Araştırmaları, davranışsal yaklaşımın başlangıcı kabul edilen önemli bir araştırmadır ve toplamda altı çalışmanın birleşiminden oluşur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Yankee City, W. L. Warner tarafından teknolojik değişim ve yeniliklerin insanlar ve ilişkileri üzerindeki etkilerini araştırmak amacıyla yapılmış önemli bir araştırmadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yönetim finansal, fiziksel, bilgi kaynağı ve beşerî kaynaklardan yararlanmaktadır. Coğrafi kaynak yönetimin kullandığı kaynaklardan birisi değildir.

Yönetim süreci sosyal bir süreçtir ve bir grup ile gerçekleş­tirilebilir. Yönetim süreci beşerî bir niteliğe sahiptir. Yönetim süreci iş birliği gerektiren bir süreçtir. Yönetim sürecinin işleyişi tamamen eşitliğe dayalıdır. Yönetim sürecinin işleyişinde emir komuta zinciri ge­reklidir.

Koordinasyon fonksiyonu örgütlerdeki iş bölümü, büyüme ve işleyişin karmaşık bir nitelik göstermesinin ortaya çıkardığı sorunların çözümü için kullanılır. Koordinasyon, yönetsel yapı içindeki çeşitli eylemlerin bütünleştirilmesi çabasıdır. Yönetimde koordinasyon fonksiyonunun üç temel unsuru mevcuttur. Bunlar; uyumlaştırma, iş birliğini sağlama ve özendirme ya da teşviktir.

Klasik yönetimin temelini iki fikir oluşturur; ilki alışılagelen işlerin yapılmasında insan unsurunun makinelerle daha etkili kullanılabilmesi, ikincisi ise uygun organizasyon yapısının oluşturulmasıdır. Bu iki fikrin temelinde etkinliğin ve verimliliğin artırılabilmesi ve bunun yapılabilmesi için uygulanması gereken ilkeler vardır. Klasik yönetim, işletmenin içinde bulunduğu şartları dikkate almadan her işletmeyi aynı kabul ederek birtakım ilkeler belirlemiştir. Organizasyonların bu ilkeleri uygulaması hâlinde mutlak suretle başarılı olacağı fikri klasik yönetim yaklaşımının temel düşüncesidir.

Yönetim, örgüt üyelerinin insana ilişkin değil örgüte ilişkin problemleriyle ilgilenmelidir. Örgütün otorite mekanizması en üst kademe yöneticisinde toplanmalıdır. Her işçinin belli bir işte uzmanlaşması sağlanırsa örgütsel verimlilik artar. Örgüt verimliliğinin artırılması teknik bir sorundur. Bu varsayımlar örgüte ilişkin varsayımlardır. Ortalama bir insan yöneltilmeden uyumlu olarak çalışamaz varsayımı ise insana ilişkin varsayımlardan birisidir.

Taylor’ın Bilimsel Yönetim Yaklaşımı ile çalışanları tembel ve işten kaytaran olarak değerlendirmektedir. Sistematik kaytarma çalışanların örgütlerin ya da diğerlerinin etkisiyle ortaya çıkmaktadır. İşe alım süreçlerinde çalışan yeteneği test edilmelidir. İş planlamaları yönetim tarafından yapılmalıdır. Yönetim çalışanları motive ederek verimliliği arttırmalıdır.

Etkin olan ve etkin olmayan organizasyonların birbirinden ayrılmasını sağlayan davranışsal ve yapısal faktörlerin belirlenmesi için yapılan araştırmalarda, yöneticilerin davranışlarının Sistem 1 (istismarcı otokratik), Sistem 2 (yardımsever otokratik), Sistem 3 (katılımcı) ve Sistem 4 (demokratik) olarak sınıflandırıldığı neoklasik yaklaşım Likert’in Yönetim Sistemleri Yaklaşımı

“En verimli örgüt yapısı” kavramını kabul etmeyen, “tek ve en iyi örgüt yapısı yoktur” anlayışını benimsemeyen, her örgütün, yapacağı analizler ile kendisine en uygun yapıyı ve yönetim tarzını belirlemesi gerektiğini savunduğu için Taylor’un Bilimsel Yönetim Yaklaşımı’na taban tabana zıt olan yaklaşım, modern yaklaşımlardan birisi olan Durumsallık yaklaşımıdır. İlk üç şıkta yer alan yaklaşımlar Neo-klasik yaklaşımlar iken, en son şık ise Klasik yaklaşımlardan birisidir.

Geleceğe yönelik bir gaye, bir amaç, bir ideal, bir mefkûre, bir öngörü ve
geniş görüşlülüğü ifade eden kavram vizyondur.

Misyon: Örgüt için var olma sebebidir. Misyon, örgütün ne için var olduğunu
anlatır. “Örgütünüz olmasa dünyada ne eksik kalır?” sorusunun cevabıdır. Temelinde vizyon vardır ve ikisi birlikte stratejik amaçların oluşmasını sağlar.

Bir süreç olarak değerlendirildiğinde yönetim
sürecinin özelliklerini şöyle sıralamak mümkündür
(Efil, 2010, s. 32-33);
• Bu süreç önceden belirlenen amaçların gerçekleştirilmesi ile ilgilidir,
• Sosyal bir süreçtir ve bir grup ile gerçekleştirilebilir,
• Beşerî bir niteliğe sahiptir,
• İş birliği gerektiren bir süreçtir,
• Koordinasyona ihtiyaç duyar,
• Sürecin işleyişinde emir komuta zinciri gereklidir.

Klasik yönetim yaklaşımı insana ve örgüte özgü
varsayımlar geliştirmiştir. Bu varsayımlar şunlardır
(Şimşek, 2010);
İnsana ilişkin varsayımlar;
1. İnsanlar hemen her zaman rasyonel davranırlar. İnsanlar için önemli olan ekonomik
çıkarlarıdır.
2. Her insan doğuştan tembeldir ve çalışmayı
sevmez. Bu nedenle sıkı bir kontrol sistemi
yoksa verimlilik artırılamaz.
3. İnsanların ekonomik çıkarlarını ön planda
tutmasının sonucu olarak onları teşvik etmek için maddi çıkarlarını gözetmek gerekir.
4. Ortalama bir insan yöneltilmeden ve bir
kontrol mekanizması olmadan diğer çalışanlarla uyumlu bir hâlde çalışamaz.
5. İş gören için iş güvenliği büyük önem taşır.

Örgüte ilişkin varsayımlar;
1. Örgüt verimliliğinin artırılması teknik bir
sorundur ve kıt kaynakların ekonomik kullanılmasına bağlıdır.
2. Örgütte yapılan işler tam anlamıyla belirlenirse, işçiler daha üretken çalışabilir ve böylece örgüt verimliliği yükselir.
3. Gelecekle ilgili bilgiler edinmek ve bu bilgilerle örgütsel eylemlere uygun planlama
yapmak gerekir.
4. Yönetim, örgüt üyelerinin insan ilişkin değil
örgüte ilişkin problemleriyle ilgilenmelidir

Bölümlere Ayırma, İş Birliği ve Uzmanlaşma İlkesi: Uzmanlaşma ancak bir işin daha
küçük parçalara ayrılıp sürekli yapılması ile
mümkündür. Böylece kimin hangi işi daha
iyi yapabildiği belirlenir ve verimlilik artırılabilir. Belirlenen işlere göre bölümler oluşturulur. Bölümler birbirinden bağımsız değil
bağımlı ve ortak çalışmalıdır. Her organizasyonda iş birliği ve uzmanlaşma zorunludur

Bilimsel Yönetim Yaklaşımı yönetim bilimine
iki yönden katkıda bulunmuştur. Bunlardan ilki
standartlaşma ve iş tasarımı, ikincisi ise fonksiyonel formenlik (ustabaşılık)tir (Efil, 2010). Ancak
fonksiyonel ustabaşı kavramı daha sonra yönetim
süreci yaklaşımının emir ve komuta birliği ilkesine ters düştüğü için uygulama alanı bulamamıştır

Yönetim Süreci Yaklaşımı
1916 yılında Henri Fayol tarafından yayımlanan “Sanayi ve Genel Faaliyetlerde Yönetim” kitabı
Yönetim Süreci Yaklaşımının başlangıcı kabul edilir. Kitap, yöneticilerin uygulaması gereken yönetim faaliyetlerini incelemiş ve bu faaliyetleri kendi
içinde işlev, ilke ve kurallara ayırmıştır. Fayol incelemelerinde örgütlerin psikososyal yönünü incelemiştir (Eren, 2003). Organizasyonu bir bütün
olarak ele alan ve iyi bir organizasyon dizaynı ve
yönetim ilkelerini araştıran Yönetim Süreci Yaklaşımı, ekonomik etkinlik ve rasyonellik fikrini esas
aldığı için Bilimsel Yönetim Yaklaşımının tamamlayıcısı sayılmıştır (Koçel, 2007).
Fayol’a göre tüm örgütlere uygulanabilecek ve
yönetimi daha başarılı ve verimli hâle getirecek
bir yönetim bilimi sistemi geliştirilmelidir (Aydın,
2010). Yönetimin evrenselliğine vurgu yapan Fayol, ticari, siyasi, dinî, endüstriyel tüm kuruluşların sahip oldukları yönetim tarzları ile iş görme ve
verimlilik düzeyleri arasında paralellik olduğunu
savunur

Sonuçsal İlkeler:
1. Düzen: Örgütteki ekonomik ve beşerî araçlardan etkin ve verimli bir şekilde faydalanabilmek için onları doğru yerde bulundurmaktır (Eren, 2003).
2. Personelin Devamlılığı: Hem işe giriş hem
de işe alıştırma süreci çok önemlidir. Çalışanın işe alışma sürecindeki olumsuz davranış
ve tutumlar neticesinde yeni işe girmiş iş görenin işten ayrılmasına sebep olur dolayısıyla
personel devir hızı artar. Sonuç olarak işletme verimliliği düşer (Alpugan & vd., 1995).
3. İnisiyatif: Girişimcilik ilkesi olarak da bilinen bu ilke, çalışanlara inisiyatif kullanma
yetkisi vermeyi ve bu sayede iş göreni daha
iyi tanıma ve yetiştirme imkânı sağlamayı
hedefler (Şimşek, 2010).
4. Birlik-beraberlik: Fayol birliği, çıkarların uyumlaştırılmasına yönelik bir eylem
birliği olarak tanımlamıştır. Birlik olgusu
ancak komuta birliğinin ve güçlü bir iletişim ağının oluşturulması ile mümkündür
(Şimşek, 2010).

Bir süreç olarak değerlendirildiğinde yönetim sürecinin özelliklerini şöyle sıralamak mümkündür

• Bu süreç önceden belirlenen amaçların gerçekleştirilmesi ile ilgilidir,
• Sosyal bir süreçtir ve bir grup ile gerçekleştirilebilir,
• Beşerî bir niteliğe sahiptir,
• İş birliği gerektiren bir süreçtir,
• Koordinasyona ihtiyaç duyar,
• Sürecin işleyişinde emir komuta zinciri gereklidir.

Yönetimin özünde örgüte ait kaynakların etkili kullanımı mevcuttur. 

Yönetim, birden fazla kişinin yer aldığı bir grup içinde söz konusu olmaktadır.

Bir süreç olarak yönetim, planlama, örgütleme, gerekli kaynakları sağlama ve düzenleme, yönlendirme, koordinasyon ve denetim gibi faaliyet ya da ögelerden meydana gelir.

Yönetim, biçimsel örgütlerde hiyerarşik bir düzen içinde meydana gelir.

Yönetim, düzenli faaliyetlerden meydana gelen bir olgudur.

Yönetim faaliyetleri, belirli bir amacın veya amaçların gerçekleştirilmesine yöneltir.