YÖNETİM VE ORGANİZASYON - Deneme Sınavı - 6

Ekonomik faktörler, örgütlerin içinde faaliyet göstermekte olduğu ekonomik koşulların doğasını, yapısını ve kaynakların dağılımını belirleyen faktörlerdir. Örneğin; işsizlik oranları, yürürlükte olan mali politikalar ve düzenlemeler, enflasyon oranları, faiz oranları ve genel ekonomik koşullar (ör. kriz, durgunluk vb.) başlıca ekonomik faktörler arasında sayılabilir.

Sistematik yönetim yaklaşımı, örgütsel faaliyetleri düzenleyen ve koordinasyonu kuvvetlendiren belli prosedürlerin ve süreçlerin
geliştirilmesi çabasıdır.

Bilimsel yönetim yaklaşımı, iş gücünün daha verimli kullanılmasına yönelik önerileri kapsar.

Fayol’a göre herhangi bir yöneticinin işlevleri planlama, örgütleme, yöneltme, koordinasyon ve denetim olarak sıralanabilir.

Fayol endüstriyel bir girişimin yerine getirmesi gereken tüm faaliyetlerin altı sınıfta incelenebileceğini ifade etmiştir. Bu faaliyetler şöyle sıralanabilir:

İdeal bürokrasi yaklaşımının nitelikleri ve üstünlüklerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür;

Hawthorne araştırmaları, 1924-1932 yılları arasında Chicago’da bulunan Western Electric işletmesinde gerçekleştirilmiştir. Çalışma, Harvard Business School’dan Elton Mayo tarafından yürütülmüştür. Elton Mayo, aslen Avusturya kökenli bir sosyologtur.

Sayısal yönetim yaklaşımı, yönetsel karar alma süreçlerinde bilimsel metodolojiyi temel alan bir dizi yöntemin kullanılmasına ilişkin bakış açısını yansıtan bir yaklaşımdır.

Sinerji; bütünün kendisinin, parçalarının toplamından daha büyük olduğunu ifade eden bir tanımlamadır.

Durumsallık yaklaşımı, klasik yönetim yaklaşımlarının örgütsel sorunlara en iyi çözüm arayışının aksine, böyle bir en iyi yolun ya da çözümün var olmadığı görüşünü savunur. Durumsallık yaklaşımına göre yöneticilerin gerçekleştirdiği uygulamalar, verili bir dizi duruma göre koşulsal ya da durumsal olarak belirlenmektedir. Temelde bu yaklaşım “eğerise (if-then)” ilişkisine dayanır.

Sosyal faktörler ile makro faktörler ifade edilmektedir. Bunlar arasında öncelikli olarak
toplumsal, kültürel ve tarihî bağlamdaki faktörler sayılabilir. Örneğin, son yıllarda artan obezite sorunları nedeniyle beslenme alışkanlıklarına ilişkin olarak değişen toplumsal algılar bazı işletmeler için yeni fırsatlar sunarken bazı işletmelerin ise ortadan kalkmasına kadar gidebilecek sonuçlar üretmektedir. Böyle bir ortamda organik, düşük kalorili ve lezzetini koruyan ürünlere ilişkin talebin artması beklenebilir. Doğru yanıt A'dır.

Politik faktörler, ilgili toplumdaki siyasi ve yasal kurumların örgütler ve bireyler üzerindeki etkisini ifade eder. Bir ülkede geçerli yasa ve düzenlemelerde gerçekleşebilecek birtakım değişimler örgütlerdeki yönetim uygulamalarına yansır. Bu tür değişimlerin kökeninde büyük ölçüde politik yapıdaki gelişmeler bulunmakta ve bu değişimler işletmelerin faaliyetlerini önemli ölçüde etkileyebilmektedir. Doğru yanıt B'dir.

Klasik yönetim anlayışını temsil eden yaklaşımları sistematik yönetim yaklaşımı, bilimsel yönetim yaklaşımı, bürokrasi yaklaşımı, yönetim süreci yaklaşımı olarak isimlendirebiliriz. Doğru yanıt C'dir.

Bilimsel yönetim yaklaşımı, iş gücünün daha verimli kullanılmasına yönelik önerileri kapsar. Doğru yanıt D'dir.

Yönetim süreci yaklaşımı sistematik ve bilimsel yönetim yaklaşımından farklı olarak çalışanların yaptıkları işlerden ve iş gücü verimliliğinden çok örgütün tamamına odaklanmıştır. Yönetim süreci yaklaşımı denildiğinde akla gelen en önemli isim ise Fransız yönetici ve maden mühendisi Henri Fayol (1841-1925)’dur. Bu yaklaşımın temel olarak yönetsel işlevlere odaklanan çok daha kapsamlı bir yaklaşım olduğu söylenebilir. Doğru yanıt E'dir.

“Ticaret, eğer insan doğasını ve sosyal güdüleri dikkate almayan işletmecilik yöntemlerini benimserse, grevlerin ve sabotajların [endüstride] sıradan olaylara dönüşmesini bekleyebiliriz.”  

Hawthorne araştırmaları, klasik yönetimin öne sürdüğü çalışma koşulları ile verimlilik arasındaki ilişkileri bir üst noktaya taşımış ve verimlilik üzerinde sosyal ve psikolojik faktörlerin de son derece önemli rol oynağını göstermiştir. Bu sayede beşerî faktörleri ön plana alan davranışsal yönetim yaklaşımlarının temelleri atılmıştır. Doğru yanıt A'dır.

McGregor’un önemli çalışmalarından biri olan “The Human Side of Enterprise” isimli kitabında yöneticilerin iş yerindeki bireylerin sosyal ve kendini gerçekleştirme ihtiyaçlarına daha fazla dikkat etmeleri gerektiğinden bahsetmiştir. Doğru yanıt B'dir.

Sayısal yönetim yaklaşımı, yönetsel karar alma süreçlerinde bilimsel metodolojiyi temel alan bir dizi yöntemin kullanılmasına ilişkin bakış açısını yansıtan bir yaklaşımdır. Günümüzde sayısal yaklaşımlar genel olarak yönetim bilimi ya da yöneylem araştırması
adını almaktadır. Yaklaşımın sıklıkla kullandığı sayısal araçlar ve teknikler arasında istatistik, doğrusal programlama, şebeke analizi, karar ağaçları ve bilgisayar simülasyonları bulunmaktadır. Doğru yanıt C'dir.

Sistem yaklaşımından bahsedildiğinde bazı temel kavramların da vurgulanmasında
yarar vardır. Açık ve kapalı sistem, entropi ve negatif entropi, sinerji ve alt sistemler arasındaki karşılıklı bağımlılık ilişkisi bu temel kavramlar olarak ifade edilebilir. Dopru yanıt D'dir.

Durumsallık yaklaşımı, klasik yönetim yaklaşımlarının örgütsel sorunlara en iyi çözüm
arayışının aksine, böyle bir en iyi yolun ya da çözümün var olmadığı görüşünü savunur.
Durumsallık yaklaşımına göre yöneticilerin gerçekleştirdiği uygulamalar, verili bir dizi
duruma göre koşulsal ya da durumsal olarak belirlenmektedir. Doğru yanıt E'dir.