YÖNETİM VE ORGANİZASYON II

Kurumsal yönetim, şirket yönetimi ile hissedarlar (shareholders) ve paydaşlar (stakeholders) arasındaki ilişkileri düzenleyen kurallar bütünüdür. Bu nedenle doğru cevap A'dır.

İç paydaşlar işletme içinden olan ve yönetim ile yakın ilişkiler içinde bulunan gruplardır.  Bu nedenle doğru cevap B'dir.

Çalışanlar dolaysız olarak işletmenin faaliyetlerinden etkilenir.  Bu nedenle doğru cevap C'dir.

Çalışanların isteklerinden ve beklentilerinden bazıları şunlardır:
1. İşletmenin genel politikasının dengeli olması,
2. Eğitim ve geliştirme programlarının yapılmasını ve bu programların işletme tarafından
finanse edilmesi,
3. Kariyer planlaması yapılması,
4. Sağlık yardımlarının yapılması,

 Bu nedenle doğru cevap D'dir.

İşletme sahiplerinin işletmeye sermaye koymaları nedeniyle paydaş olarak işletmeden bazı beklentileri vardır. Bunlar:
1. İşletmenin ekonomik uygulamalarının yeterli olması,
2. İşletmenin rekabet koşullarında kârlı olması,
3. Misyonunun açık ve anlaşılabilir biçimde belirlenmesi,
4. Kâr dağıtım politikalarının tatmin edici olması ve pay başına düşen kâr payının yeterli
olması,
5. Örgüt yapısının gelişime açık olacak şekilde düzenlenmesidir.

 Bu nedenle doğru cevap E'dir.

İşletme fonksiyonlarından doğrudan ya da dolaylı yoldan etkilenen ve işletme dinamiklerini etkileyen paydaş grubunu ise dış paydaşlar olarak sınıflandırmak mümkündür. Bu nedenle doğru cevap A'dır.

Dış paydaşlar içinde en önemlisi müşterilerdir.

İşletmeler toplumda insanların ihtiyaçlarını karşılamak için çaba harcarken devlet
toplum refahını artırmak için uğraşır.  Bu nedenle doğru cevap C'dir.

Kurumsal Yönetim Literatüründe “paydaşlar” “menfaat sahipleri” olarak geçmektedirler.  Bu nedenle doğru cevap D'dir.

Geleneksel işletmelerde, sermaye, mülkiyet ve yönetim tek bir kişiye aittir.  Bu nedenle doğru cevap E'dir.

Kurumsal yönetim kavramı şirket yönetimi için sorumluluk, adalet, şeffaflık, hesap verme sorumluluğu gibi formel kuralların oluşturulması üzerinde odaklanmaktadır.  Bu nedenle doğru cevap C'dir.

Çalışanlar: Bu grup dolaysız olarak işletmenin faaliyetlerinden etkilenir. Çalışanların isteklerinden ve beklentilerinden bazıları şunlardır:
1. İşletmenin genel politikasının dengeli olması,
2. Eğitim ve geliştirme programlarının yapılmasını ve bu programların işletme tarafından finanse edilmesi,
3. Kariyer planlaması yapılması,
4. Sağlık yardımlarının yapılması,
5. Kadın çalışanların üst yönetimde ve çeşitli kurullarda yer alması,
6. Raporlama sisteminin düzenli bir şekilde işlemesi,
7. Ödüllendirme sisteminin olması,
8. İş koşullarının tatmin edici olması ve sürekli iyileşmesidir.

 Bu nedenle doğru cevap A'dır.

Birincil Dış Paydaşlar
1. Müşteriler
2. Tedarikçiler
3. Sendikalar
4. Yerel Yönetimler

 Bu nedenle doğru cevap C'dir.

İkincil Dış Paydaşlar
Rakipler: İşletmenin dikkat alanı içinde olan rakipler işletmeyi zorlayan ve zor duruma sokan paydaşlar olduğu kadar işletmenin başarısını artırması için teşvik eden bir paydaş grubudur.

İyi bir kurumsal yönetimin amacı, sahiplik ve kontrolün birbirinden ayrılması ile ortaya çıkan çatışma durumunu en aza indirmektir. Vekâlet teorisi de amaçları ve çıkarları farklı olan iki tarafın birbirleri ile yardımlaşması durumunda ortaya çıkan sorunları inceleyen bir teoridir.  Bu nedenle doğru cevap B'dir.

Adillik ilkesi, şirket yönetiminin bütün hak sahiplerine karşı eşit davranmasının ifadesidir. Bu ilke, azınlık hissedarlar ve yabancı ortaklar da dâhil olmak üzere hissedar haklarının korunmasını ve yapılan sözleşmelerin uygulanmasını ifade etmektedir. OECD Kurumsal Yönetim İlkeleri, adillik ilkesini iki maddeye bağlı olarak geniş şekilde incelemektedir.
“Madde 1: Kurumsal yönetim çerçevesi, hissedarlık haklarını korumalı ve bu hakların kullanılabilmesini kolaylaştırmalıdır.” Bu nedenle doğru cevap D'dir.

Sorumluluk ilkesi, şirketin tüm paydaşlarına karşı sorumluluğunu ifade etmektedir. “Madde 3: Kurumsal yönetim çerçevesi, paydaşların haklarını yasalarda ve ikili anlaşmalarda belirtildiği şekilde tanımalı, servet ve yeni is alanları yaratmada şirketler ve paydaşlar arasında etkin işbirliğini ve mali açıdan güçlü isletmelerin ayakta kalmasını teşvik etmelidir.” Bu nedenle doğru cevap A'dır.

Kurumsal yönetim uygulamasının ülkeye ve topluma sağlayacağı yararları:
• Ülkenin rekabet gücünün artmasını sağlar,
• Ekonomik krizlerin daha kolay atlatılmasına yardımcı olur,
• Finansal derinliğin artmasına imkan sağlar. Şirket hissedarlarının hakları ne kadar iyi korunursa finansal sistemin derinliği o kadar fazla olur. Bu açıdan kurumsal yönetimin bankacılık ve mali sektörün gelişmesine olumlu katkıları söz konusudur.
• Sermaye piyasalarının gelişmesine imkân sağlar. Şirket hissedarlarının hakları ne kadar iyi
korunursa sermaye piyasaları o kadar gelişmiş olur. Hissedar haklarının iyi korunması ile borsa kapitalizasyonu arasında doğrusal bir ilişki vardır.
• Yurtiçi tasarrufların artmasına ve halka açık şirketlere kaymasına imkan sağlar.

Bu nedenle doğru cevap E'dir.

Anonim şirketler, sermaye ortaklıkları içinde sermaye unsurunu ön plana çıkaran, kişisel özellikler yerine pay kavramı ekseninde yapılanan ortaklıklardır. Anonim şirketi, yatırımlar açısından cazip kılan özellik de budur. Bu nedenle doğru cevap C'dir.

Türkiye’de kurumsal yönetimin geliştirilmesine yönelik önerileri ise şöyle sıralayabiliriz (Kula,2006,).;
• Bir hisse-bir oy uygulamasının zorunlu kılınması: TTK’na göre sözleşmede belirtildiyse bir hisse birden fazla oy kullanabilir (imtiyazlı oy). Sermaye Piyasası Kanununa göre de halka açık şirketler oydan yoksun hisseler çıkarabilirler.

Bu nedenle doğru cevap B'dir.