YÖNETİM VE ORGANİZASYON II - Deneme Sınavı - 9

Süreç yenileme tanımına ilişkin ikinci temel kavram “radikal” terimidir. Süreç yenileme üstünkörü bir şekilde, var olanı iyileştime amacı gütmez. Süreç yenileme eskinin topyekün değiştirilmesi anlamına gelir. Burada sorulması gereken soru işletmeyi bugün, en baştan tasarlıyor olsaydınız nasıl tasarlardınız sorusudur. Var olan süreçler üzerinde iyileştirmeler değilde, beyaz bir sayfaya sıfırdan tasarım yapılması söz konusudur. Bu nedenle doğru cevap A'dır.

Süreç konusuna ilişkin bilgilendirmenin ardından süreç yenilemenin anahtar kelimelerine ilişkin açıklamalarımıza devam edecek olursak, açıklanması gereken son anahtar kelime “performans” kelimesidir. Süreç yenileme bağlamında performans sadece kârlılık anlamına gelmemektedir. Performans kavramı işletmenin temel amaçlarına erişiminin sağlanması ve kaynakların etkili ve verimli bir şekilde kullanılması anlamındadır. Bu nedenle doğru cevap A'dır.

Süreç yenileme uygulamaları, temel olarak dört aşamalı bir şekilde yürütülmektedir. Birinci aşama işletmenin pek çok açıdan süreç yenilemeye hazırlandığı aşamadır. Bu nedenle doğru cevap A'dır.

Dördüncü aşamada ise artık değer yaratmayan süreçler elimine edilmektedir. Bu aşamada işletme genelinde süreç yenilemeye ilişkin ortaya konan alternatifler arasından seçim yapılmaktadır. Bu nedenle doğru cevap A'dır.

Lider süreç yenileme kapsamında çalışanları yetkilendiren, onları bu konuda motive eden ve vizyonuyla onlara rehberlik eden kişidir. Bu nedenle doğru cevap A'dır.

Süreç sahibi işletmede yürütülecek süreç yenileme uygulamasının odaklandığı süreçten sorumlu olan yöneticidir. Süreç sahibi genelde komuta yetkisine sahip üst düzey yöneticiler arasından seçilmektedir. Bu nedenle doğru cevap A'dır.

İzleme komitesi süreç yenileme uygulamalarında isteğe bağlı olarak oluşturulabilen bir yönetişim mekanizmasıdır. Bu nedenle doğru cevap A'dır.

Kurumsal yönetim kavramı şirket yönetimi için sorumluluk, adalet, şeffaflık, hesap verme sorumluluğu gibi formel kuralların oluşturulması üzerinde odaklanmaktadır.  Bu nedenle doğru cevap C'dir.

Çalışanlar: Bu grup dolaysız olarak işletmenin faaliyetlerinden etkilenir. Çalışanların isteklerinden ve beklentilerinden bazıları şunlardır:
1. İşletmenin genel politikasının dengeli olması,
2. Eğitim ve geliştirme programlarının yapılmasını ve bu programların işletme tarafından finanse edilmesi,
3. Kariyer planlaması yapılması,
4. Sağlık yardımlarının yapılması,
5. Kadın çalışanların üst yönetimde ve çeşitli kurullarda yer alması,
6. Raporlama sisteminin düzenli bir şekilde işlemesi,
7. Ödüllendirme sisteminin olması,
8. İş koşullarının tatmin edici olması ve sürekli iyileşmesidir.

 Bu nedenle doğru cevap A'dır.

Birincil Dış Paydaşlar
1. Müşteriler
2. Tedarikçiler
3. Sendikalar
4. Yerel Yönetimler

 Bu nedenle doğru cevap C'dir.

İkincil Dış Paydaşlar
Rakipler: İşletmenin dikkat alanı içinde olan rakipler işletmeyi zorlayan ve zor duruma sokan paydaşlar olduğu kadar işletmenin başarısını artırması için teşvik eden bir paydaş grubudur.

İyi bir kurumsal yönetimin amacı, sahiplik ve kontrolün birbirinden ayrılması ile ortaya çıkan çatışma durumunu en aza indirmektir. Vekâlet teorisi de amaçları ve çıkarları farklı olan iki tarafın birbirleri ile yardımlaşması durumunda ortaya çıkan sorunları inceleyen bir teoridir.  Bu nedenle doğru cevap B'dir.

Adillik ilkesi, şirket yönetiminin bütün hak sahiplerine karşı eşit davranmasının ifadesidir. Bu ilke, azınlık hissedarlar ve yabancı ortaklar da dâhil olmak üzere hissedar haklarının korunmasını ve yapılan sözleşmelerin uygulanmasını ifade etmektedir. OECD Kurumsal Yönetim İlkeleri, adillik ilkesini iki maddeye bağlı olarak geniş şekilde incelemektedir.
“Madde 1: Kurumsal yönetim çerçevesi, hissedarlık haklarını korumalı ve bu hakların kullanılabilmesini kolaylaştırmalıdır.” Bu nedenle doğru cevap D'dir.

Sorumluluk ilkesi, şirketin tüm paydaşlarına karşı sorumluluğunu ifade etmektedir. “Madde 3: Kurumsal yönetim çerçevesi, paydaşların haklarını yasalarda ve ikili anlaşmalarda belirtildiği şekilde tanımalı, servet ve yeni is alanları yaratmada şirketler ve paydaşlar arasında etkin işbirliğini ve mali açıdan güçlü isletmelerin ayakta kalmasını teşvik etmelidir.” Bu nedenle doğru cevap A'dır.

Kurumsal yönetim uygulamasının ülkeye ve topluma sağlayacağı yararları:
• Ülkenin rekabet gücünün artmasını sağlar,
• Ekonomik krizlerin daha kolay atlatılmasına yardımcı olur,
• Finansal derinliğin artmasına imkan sağlar. Şirket hissedarlarının hakları ne kadar iyi korunursa finansal sistemin derinliği o kadar fazla olur. Bu açıdan kurumsal yönetimin bankacılık ve mali sektörün gelişmesine olumlu katkıları söz konusudur.
• Sermaye piyasalarının gelişmesine imkân sağlar. Şirket hissedarlarının hakları ne kadar iyi
korunursa sermaye piyasaları o kadar gelişmiş olur. Hissedar haklarının iyi korunması ile borsa kapitalizasyonu arasında doğrusal bir ilişki vardır.
• Yurtiçi tasarrufların artmasına ve halka açık şirketlere kaymasına imkan sağlar.

Bu nedenle doğru cevap E'dir.

Anonim şirketler, sermaye ortaklıkları içinde sermaye unsurunu ön plana çıkaran, kişisel özellikler yerine pay kavramı ekseninde yapılanan ortaklıklardır. Anonim şirketi, yatırımlar açısından cazip kılan özellik de budur. Bu nedenle doğru cevap C'dir.

Türkiye’de kurumsal yönetimin geliştirilmesine yönelik önerileri ise şöyle sıralayabiliriz (Kula,2006,).;
• Bir hisse-bir oy uygulamasının zorunlu kılınması: TTK’na göre sözleşmede belirtildiyse bir hisse birden fazla oy kullanabilir (imtiyazlı oy). Sermaye Piyasası Kanununa göre de halka açık şirketler oydan yoksun hisseler çıkarabilirler.

Bu nedenle doğru cevap B'dir.

Şıkların hepsi kurumsal yönetim ilişkilerinin yürütüldüğü paydaşlardandır. Ancak çalışanlar, iç paydaş konumundadır. Bu nedenle cevap A seçeneğidir.

Karar verme yetkisinin devredilmesi işlemi, yazılı olarak gerçekleştirilmek istendiğinde vekillik ve vekalet kavramı söz konusu olmaktadır. Bu nedenle cevap B seçeneğidir.

Gerçekçilik, yönetimlerin  örgütsel amaç ve hedefleri belirleme aşamasında dikkate alması gereken bir özelliktir. Ancak kurumsal yönetimin 4 temel ilkesinden biri değildir. Bu nedenle cevap C seçeneğidir.