YÖNETİM VE ORGANİZASYON II - Deneme Sınavı - 7

Peters ve Waterman’a göre başarılı işletmelerin örgüt kültürlerine ilişkin 8 temel özellik: 1. Eylemden Yana Olmak: Herşeyi detaylı bir şekilde tartışmaktan veya planlamaktan çok, harekete geçip, işi gerçekleştirmeye çalışmak gerekmektedir. 2. Müşterilere Yakın Olmak: Müşteri ihtiyaç ve istekleri dikkatli bir şekilde izlenmeli ve analiz edilmelidir.  3. Özerklik ve Girişimcilik: Örgüt genelinde yenilikçilik, yaratıcılık ve risk alma çabalarını destekleyen bir ortam oluşturulmalıdır. 4. Bireyler Aracılığıyla Verimlilik: Çalışanlar örgütün en değerli kaynağı olarak görülmelidir. Çalışanlar aracılığıya mal ve hizmet kalitesinin sağlandığı ve geliştirildiği unutulmamalıdır. 5. İşin içinde olmak ve Değerlerle Yönlenmek: Yöneticilere düşen önemli bir başka görev de örgüt kültürüne ilişkin temel değerlere bağlılıklarını eylemleri ile gösterebilmeleridir. 6. En İyi Yapılan İşe Yoğunlaşmak: Örgütün rakiplerine göre daha iyi olduğu, bir başka ifadeyle temel yetenek geliştirdiği ve benimsediği işi yapması sağlanmalıdır. 7. Yalın Biçim, Az Kurmay: Örgütün hiyerarşik yapısı olabildiğince basık ve esnek olmalıdır. Yoğun ve baskıcı bürokrasi mükemmel örgüt kültürünün önündeki en büyük engeldir. 8. Gevşek ve Sıkı Özelliklerin Birlikte Bulunması: Çalışanlar işlerine ilişkin esnek bir şekilde, kendi muhakeme yetenekleriyle karar vererek hareket edebilmelidirler. Yönetim denetimi daha çok örgütün temel değerleri aracılığıyla sağlamalıdır. Doğru cevap D’dir.

İddiacı Kültür: Detaylara oldukça yoğun bir şekilde önem verilmektedir. Uzun dönem odaklıdır. Sürekli yoğun bir baskı vardır, çünkü yapılan işlerdeki hatalar oldukça maliyetlidir. Bilgi paylaşılmakta ve çalışanlar arası kaşılıklı bağımlılıklar önemsenmektedir. Yüksek risk ve yavaş geri bildirim ortamlarına uygundur. Yüksek kaliteli ve çığır açan üretimler yapılmaktadır. Kısa dönemli dalgalanmalar açısından oldukça kırılgandır. Sorunlarla baş etme konusunda güven ve dayanıklılk sahibidir. Petrol şirketleri, nükleer silah üreticileri, maden işletmeleri, yatırım bankaları bu tür kültüre uygun örgütler olarak belirtilmektedir. Doğru cevap B’dir.

Gizli Uyumsuzluk: Dışarıdan bakıldığında çalışanların örgütsel değerlerle uyumlu bir şekilde faaliyet gösterdikleri şeklinde bir algı oluşmaktadır. Çünkü örgüt içinde yönetimin çalışanlardan daha çok gücü vardır. Çalışanlar işlerini kaybetmekten korkmaktadırlar. İşin iç yüzüne bakıldığında, çalışanların örgütün sahip olduğu değerleri kabul etmedikleri görülecektir. Bu tip durumlarda çalışanlar uygun ortam bulduklarında tepkilerini dile getirebilmektedirler. Doğru cevap D’dir.

Sosyolojik anlamda kültür, toplumda yaşayan insanların bütün öğrendiklerini ve paylaştıklarını kapsayan bir kavramdır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Örgüt (organizasyon) kavramı belli yapısı ve amacı olan insan topluluğu anlamında kullanılmaktadır. Bu açıdan örgüt kavramı hem ticari işletmeleri hem kamu kurumlarını hem de kâr amacı gütmeyen kurumları kapsayan şemsiye niteliğinde bir kavram olarak değerlendirilmelidir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Örgüt kültürü, ortak duyguları ve inançları içeren, örgüt içindeki davranışlara yön veren ve tarihsel süreç içinde nesilden nesile aktarılan bir olgudur.

Diğer tüm seçenekler örgüt oluşumunda etkili faktörler iken örgütün basınla ilişkileri örgüt kurulumundan sonra oluşması beklenen bir unsurdur. Doğru cevap E seçeneğidir.

Örgüt kültürünün bu yapısını iç içe geçmiş çeşitli katmanlardan oluşan bir soğana benzetmek mümkündür. En dıştan en içe doğru, semboller ve davranış kalıpları, benimsenmiş değerler ve temel varsayımlar şeklinde sıralanmaktadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

Örgüt kültürünün derinliklerinde yer alan seviyelerin değiştirilmesi daha zordur. Örgüt kültürünün daha dış, görünür seviyelerinin ise değiştirilmesi göreceli olarak daha kolaydır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Ouchi Z tipi örgüt kavramıyla genel olarak hem çalışanlarını tatmin edebilen hem de çevresel değişimlere tepki verebilen bir örgütü betimlemektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

J Tipi Örgütlerde Yaşamboyu İş İlişkisi, Karar Verme Süreçlerinde Konsensus Arayışı, Kollektif Sorumluluk, Yavaş Değerleme ve Yükseltme, İçsel ve Biçimsel Olmayan Denetim, Uzmanlaşmadan Yoksun Kariyer Planı ve Bütüncül Yaklaşım söz konusu iken

A Tipi Örgütlerde Kısa Dönemli İş İlişkisi, Karar Verme Süreçlerinde
Bireysellik, Bireysel Sorumluluk, Hızlı Değerleme ve Yükseltme Yavaş Değerleme ve Yükseltme, Açık ve Biçimsel Denetim, Uzmanlaşmaya Dayalı Kariyer Planı ve  Bölünmüş Yaklaşım söz konusudur. 

Bu yüzden J ve A tipi örgütler yani Japonya ve ABD işletmeleri birbirlerine zıt temel özelliklere sahiptir. 

Doğru cevap A seçeneğidir.

Örgüt kültürüne ilişkin ortak bilincin yayılmasında ve sürdürülebilir kılınmasında bazı bileşenler önemli bir rol oynamaktadırlar. Hikâyeler, semboller, dil, törenler, ritüeller, seremoniler ve misyon bildirgeleri bu bileşenlerin en önemlileri arasında gösterilmektedir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Açık uyumsuzluk çalışanların örgütsel değerlerle açıktan açığa uyuşmadığı anlamına gelmektedir. Bu tip durumlarda bireyler kendi kimliklerine, özgürlüklerine ve bireysel değerlerine o kadar bağlıdırlar ki, örgütsel değerlerle çelişmek onlar için herhangi bir sorun teşkil etmemektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kültür rasyonel ve analitik bir olgu değil, bütüncül, öznel ve duygusal yönü ağır basan bir olgudur.

Örgüt içinde paylaşılan ve örgüte yeni katılanlara öğretilen değer ve
normlar şeklinde tanımlanmaktadır. Bu tanıma göre örgüt kültürü, ortak duyguları ve inançları içeren, örgüt içindeki davranışlara yön veren ve tarihsel süreç içinde nesilden nesile aktarılan bir olgudur.

Hatalara belli bir seviyeye kadar tolerans gösterilir.

Bütçe işletme faaliyetleri sonucunda ortaya çıkan bir durumu ifade eder. Diğer tüm şıklar örgüt kültürünü etkileyen faktörlerdir.

Örgüt kültürünün katmanları (temel seviyeleri), içten en dışa doğru; Temel varsayımlar- benimsenmiş değerler-semboller ve davranış kalıpları şeklinde sıralanmaktadır.

McKinsey & Co isimli uluslararası bir danışmanlık firmasında görevli iki danışman olan Thomas J. Peters ve Robert H. Waterman Jr. (Peters ve Waterman) yönetsel uygulamalarla yönetim bilgisi arasında ilişki kuran bir bakış açısı sunarak örgüt kültürü konusuna yeni bir açılım getirmişlerdir. Bu iki danışmana göre güçlü ve birleştirici bir kültürün varlığı bir örgütü mükemmel kılacaktır.

Z tipi örgütlerde uzun dönemli iş ilişkisi vardır.