YÖNELTME

Organizasyonlarda yönetim faaliyetinin yerine getirilmesi için planlama, örgütleme,
yöneltme, koordinasyon ve kontrol olmak üzere beş temel yönetim fonksiyonuna ihtiyaç vardır.

Misyon işletmenin “ne yapmak ve hangi amaçla yapmak” üzere kurulduğunu ifade eder. Başka bir ifadeyle misyon, işletmenin “varlık nedeninin” ne olduğunu açıklar.

Örgütteki tüm çalışanların belirlenen amaçları gerçekleştirecek şekilde çalışmalarını sağlayan, onları organizasyonun istediği biçimde hareket etmeye yönlendiren, çalışanları istekli bir şekilde çalışmaya sevk eden ve onların performansını artırmayı hedefleyen bir yönetim fonksiyonudur.

Bu fonksiyonun temel amacı, örgüt çalışanların görevlerini verimli ve etkin bir şekilde
örgütün amaçları doğrultusunda yapmalarını sağlamaktır.

Yöneltme fonksiyonu yerine getirilirken her astın tek bir üsten emir almasını ifade eden “komuta birliği” ilkesine uyulması gerekir.

Emir, bir örgütte üstlerin astlara bir işi yapmaları veya işi yönlendirmeleri ya da işi durdurmaları için ilettikleri mesajdır.

Emir verme biçimini etkileyen temel unsurlar arasında toplumun sosyo-kültürel yapısı, siyasal rejim biçimi, yöneticinin yönetim felsefesi, örgütün kamu veya özel bir kurum olması ve örgütün faaliyet konusu, emrin verilmesinde belirleyici rolü olan unsurlardır.

Emirler, temel olarak kapsamlarına, niteliklerine ve veriliş biçimlerine göre olmak üzere üç başlık altında toplanır. Kapsamlarına göre emirler genel ve özel olmak üzere
iki alt başlık altında, niteliğine göre emirler kesin talimat içeren ve kesin talimat içeremeyen olmak üzere iki alt başlık altında, veriliş biçimlerine göre emirler ise sözlü ve yazılı olmak üzere iki alt başlık altında toplanır.

• Emir, birden fazla kişiyi ilgilendiriyorsa,
• Emrin uygulanması, uzun bir süreyi kapsıyorsa,
• Emir akılda tutulmayacak ve hatırlanamayacak kadar uzunsa,
• Emri alanın itiraz etme ihtimali varsa,
• Emrin yanlış anlamalara neden olmaması gerekiyorsa,
• Emir çok önemliyse,
• Emir yönetmelik, yönerge gibi önem arzeden kuralları içeriyorsa,
• Emirde belirtilen işlem sırasına aynen uyulması gerekiyorsa,

yazılı emir tercih edilir.

• Emirler astların bilgi, beceri ve tecrübesini aşmamalıdır,
• Emirler açık ve anlaşılır olmalıdır,
• Emirler eksiksiz olmalıdır,
• Emirler kesin olmalıdır, gerekmedikçe değiştirilmemelidir,
• Emirler mümkünse gerekçeleriyle birlikte astlara iletilmelidir.

• Ekip çalışması yapmak,
• Çalışanı iyi tanımak,
• Göreve uygun olmayanları uzaklaştırmak,
• Çalışan ile örgüt arasında objektif olmak,
• Çalışanlara iyi bir örnek olmak,
• Verilen emirleri takip etmek,
• Astlardan sürekli bilgi ve rapor almak,
• Detaylara boğulmamak.

Motivasyon için gerekli üç anahtar unsur vardır. Bunlar; enerji, yönlendirme ve
kararlılıktır.

Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi teorisi, McGregor’un X ve Y teorileri, Herzberg’in çift faktör teorisi ve McClelland’ın üç ihtiyaç teorisi geleneksel motivasyon teorileridir.

Maslow ihtiyaçları ise şu şekilde sıralamıştır:

• Fizyolojik İhtiyaçlar: Kişinin yeme, içme, barınma, seks ve diğer psikolojik gereksinimleridir.
• Güvenlik İhtiyacı: Kişinin fiziksel ve duygusal bir tehdide karşı güvende ve emniyette olma ihtiyacı ve fiziksel ihtiyaçlarının sürekli olarak karşılanmasına yönelik bir güvence
  gereksinimidir.
• Sosyal İhtiyaçlar: Kişinin sevgi, ait olma, kabul edilmişlik ve arkadaşlık ihtiyaçlarıdır.
• Saygı İhtiyacı: Kişinin öz-saygı, özerklik ve başarı gibi içsel saygı unsurlarına ve statü,
  tanınırlık ve ilgi gibi dışsal saygı unsurlarına olan ihtiyacıdır.
• Kendini Gerçekleştirme İhtiyacı: Kişinin büyüme, potansiyelini yakalama ve kişisel tatmine yönelik ihtiyaçları; kabiliyetleri doğrultusunda ortaya çıkabilecek insanı ortaya çıkartma isteğidir.

X Teorisi, çalışanların çalışma isteklerinin düşük olduğuna, işlerini sevmediklerine, sorumluluktan kaçtıklarına ve işlerinde sürekli kontrol altında tutulmaları gerektiğine yönelik olumsuz görüşleridir. Y Teorisi ise çalışanların işlerinden zevk aldıklarına, sorumluluk arayışı içinde olup sorumluluklarını kabullendiklerine ve kendi kendilerini yönlendirdiklerine dair olumlu görüşlerdir.

• Başarı
• Tanınırlık
• Çalışmanın Kendisi
• Sorumluluk
• İlerleme
• Büyüme
• Aşırı Tatmin

• Denetim
• Şirket Politikası
• Yöneticiyle İlişki
• Çalışma Koşulları
• Maaş
• İş Arkadaşlarıyla İlişkiler
• Özel Hayat
• Astlarla İlişkiler
• Statü
• Güvenlik
• Aşırı Tatminsiz

Unsurlar; gönderici (mesajı gönderen), alıcı (mesajı alan), mesajın kendisi, mesajın
gönderildiği kanal, çevre koşulları, iletişimin gerçekleştiği zaman, gönderici ve alıcının algıları’dır.

Biçimsel olmayan iletişim örgüt üyeleri arasında meydana gelen ortak duygu, düşünce, inanç, değerler vb. unsurlar doğrultusunda gerçekleşen iletişimdir.

• İletişime geçmeden önce fikir ve düşünceler analiz edilip, açık bir hale getirilmelidir.
• İletişimin gerçek amacı (iletişim bilgi amaçlı mı, birini harekete geçirmek için mi, yoksa birisinin davranışı mı değiştirilmek isteniyor) belirlenmelidir.
• Yönetici, iletişimin gerçekleşeceği fiziksel ve beşeri çevreyi dikkate almalıdır.
• Mümkünse, iletişimin planlanmasında objektif olunması ve farklı bakış açıları kazandırması için başkalarına danışılmalıdır.
• İletişim sırasında mesajın içeriği ile birlikte özellikle sözlü bir iletişim kuruluyorsa ses tonuna dikkat edilmelidir.
• Mümkün olduğu kadar çalışanın istek ve ihtiyaçlarını dikkate alan bir yönetici olarak davranılmalıdır.
• İletişim çift yönlü yapılırsa etkin olur. Bundan dolayı alıcının da mesaj göndermesi
  sağlanmalıdır.
• İletişim uzun vadeli amaç ve çıkarlarla çelişmemelidir.
• Davranışlar iletişimi desteklemelidir.
• Anlaşılır olmak kadar karşıdakini anlamaya da gayret göstermeli ve iyi bir dinleyici olmalıdır.