YÖNETİM VE ORGANİZASYON I - Deneme Sınavı - 8

Etkenlik istenen sonuçlara ulaşmak (kâr, büyüme, finansal rasyolar, örgütsel itibar vb.) için doğru
hareket tarzı ortaya koymaktır. Doğru yanıt A'dır.

Denetimin dört evresi; standartların belirlenmesi, gerçekleşen durumun saptanması , standartlar ile gerçekleşen durumun karşılaştırılarak sapmaların saptanması ve yorumlanması ve de sapmalar nedeniyle düzeltici tedbirlerin alınması maddelerinden oluştuğundan doğru seçenek I,II ve III şıkkında verilmiştir.

III-a, II-d, I-c  ve  II-a şıklarındaki eşleştirmeler doğru olmakla birlikte I-d şıkkında üst yönetim ile fabrika müdürü eşleştirilmiştir. Oysa ki fabrika müdürünün orta yönetime dahil olduğu kitapta da belirtilmiştir.

Örgüt kelimesi sıkça kullanılmaktadır. Bunun temel nedeni her yerde karşılaşmamızdandır. Yalnız terim olarak değil bir yapı olarak sıkça hatırlarız. Yukarıda verilen seçeneklerin Hepsi günlük hayatımızın içinde yer alan ve sıkça karşılaştığımız örgütlerdir.

Yukarıdaki sorular örgütlerde bölümlere ayırma sürecinde sorulan ve cevaplanması gereken sorulardır. Çünkü kurulacak örgüt içi birimlerin sayısı, kurulacak departmanlar örgüt içinde yeni bölümlerin oluşmasını gerektiren unsurlardır.

Karar vermek yerel faaliyetlerde bazı üstünlükler sağlar, seçeneği dışındaki seçenekler bir örgütte coğrafi temele dayanan bölümlere ayırmanın sakıncalarındandır.

Bölgelerarası koordinasyon kurmanın zor olacağı belirtilmiştir ve bu durum bir örgüt için coğrafi temele dayanan bölümlemede bir sakıncadır.

Fonksiyonlara göre bölümlere ayırma “CEO-Üretim-Pazarlama-Finans-Personel-Teknik” şeklindedir.

Karizmatik liderlik ve dönüşümsel liderlik 1980’li yıllarla birlikte popülerleşen liderlik kavramlarıdır.

Örgütler için temel yetki türleri, komuta, kurmay ve fonksiyonel yetkidir. Diğer yetki türleri ise, geçici yetki ve operasyonel yetkidir. Şıklarda yer alan her bir ifade, bu yetki türlerinden birinin ortaya çıkış nedenini açıklamaktadır: Yöneticilerin yönetim fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için, astlarına emir vermesi ve astların da verilen emirlere uyması gerekmektedir  şıkkı, komuta yetkisinin; Günümüz işletmelerinde fonksiyonel derinliğin oldukça gelişmiş olması, fonksiyonel birimlerin kendi uzmanlık alanlarına ilişkin olarak yetki kullanmasını gerekli kılmaktadır şıkkı fonksiyonel yetkinin; Örgüt çalışanları yükümlü oldukları belli işlerin nasıl yapılacağına ilişkin bir yetkiyle donatılmalıdır. Aksi takdirde, herhangi bir çalışanın verilen görevleri yerine getirmesi düşünülemez  şıkkı operasyonel yetkinin ve Belli bir konuda uzman olduğu için kendisine yetki verilen kişi, görevini yerine getirebilmek için sınırlı bir zaman içinde emir verme hakkına da ihtiyaç duymaktadır  şıkkı da geçici yetkinin ortaya çıkış nedenleridir. Özetle, kurmay yetkinin ortaya çıkış nedeni  Örgütler karmaşıklaştıkça, yöneticilerin her konuda uzmanlık sahibi olma şansları azalır. Bu durumlarda yöneticiler başka uzman kişilerden konuya ilişkin önerilerini talep edebilirler şıkkında belirtilmiştir.

Liderlik teorilerini üç ayrı başlık altında sınıflandırabiliriz: Özellikler teorisi, davranışsal liderlik teorileri ve durumsal liderlik teorileri. Liderlik kavramına, özellikler teorisi liderin özellikleri açısından; davranışsal liderlik teorileri, liderin takipçilerine davranışları açısından ve durumsal liderlik teorileri ise, liderlik
sürecinin içinde bulunduğu koşullarla ilişkisi açısından yaklaşmaktadır.

Soru kökünden sorulan araştırmanın neoklasik yaklaşım (insan ilişkileri yaklaşımı) ile ilgili olduğu anlaşılmaktadır. Joan Woodward’ın araştırması ve James Thompson’un çalışmaları durumsallık yaklaşımı kapsamında yapılmış araştırmalardır. Bu iki araştırmada da, örgütle teknoloji arasındaki ilişki incelenmiştir. Bu nedenle Joan Woodward’ın araştırması  ve James Thompson’un çalışmaları şıkkı doğru değildir. Hawthorne araştırmaları, çalışma koşullarında gerçekleştirilecek fiziksel ve akılcı iyileştirmelerin üretim miktarını düşünüldüğü gibi artırmadığını ortaya koymuştur. İşçilerin çalıştıkları gruptaki üretim hacmine ilişkin grup normlarının, bu iyileşmelerden daha etkili olduğu saptanmıştır. Bundan ötürü,Hawthorne araştırmaları  şıkkı da doğru değildir. Tavistock Enstitüsü kömür ocakları araştırması, örgüt yapısındaki değişikliklerin işçiler üzerinde duygusal gerilim yarattığını ortaya koymuştur. Bu duygusal gerilim de, işin miktarını ve kalitesini etkilemiştir. Bu sebeple,Tavistock Enstitüsü kömür ocakları araştırması şıkkı da doğru değildir. Soru kökü Harwood araştırmasını açıklamaktadır.

Yapısal ilkeler; işbölümü, yönetim birliği, yetki ve sorumluluk, merkezleşmek ve hiyerarşi ilkesinden oluşmaktadır.

İşbölümü, yetki ve sorumluluk, merkezleşme ve hiyerarşi ilkesi yapısal ilkeler arasında yer alır. Genel çıkarların üstünlüğü ise süreçle ilgili ilkeler arasında yer alır.

Amaçlar belirlendikten sonra, örgütün bu amaca nasıl, ne yaparak ulaşabileceği incelenmesi amaçlara ulaşmak için seçeneklerin oluşturulması aşamasıdır.

Stratejik planlama, gelecek birkaç yılda, örgütün nasıl büyüyeceği, rekabet edeceği, müşteri isteklerini nasıl karşılayacağı gibi bütün örgütün yön ve amaçları ile ilgilenir.Taktik planlar, stratejik planlara göre daha kısa süreli ve daha dar kapsamlıdır. Eylemsel planlar günlük, haftalık, aylık olarak yapılması gereken işlerle ilgili planlardır. Sürekli planlar; işe alım , kredi kullanımı ve gerekli malzemelerin nerelerden temin edileceği ile ilgili planlardır. Tek kullanımlı planlar, projeler gibi, bir defaya mahsus ihtiyaçtan doğan planlardır.

Misyon, tüm çalışanlara yöneliktir. Üst yönetim dahil çalışan herkesi ilgilendirir.

Stratejik planlar üst düzey yöneticiler tarafından, taktik planlar orta düzey yöneticiler tarafından yapılır. Alt düzey yöneticiler tarafından geliştirilen eylemsel planlar ve amaçlardır.

Taktik plan, stratejik planlamaya göre daha kısa sürelidir. Bir ile iki sene arasında sürmektedir.

Değişik endüstri ve işletmeleri kapsadığı için çok karmaşık olan plan türü stratejik plandır.