YÖNETİM VE ORGANİZASYON I - Deneme Sınavı - 10

Ürünler arası rekabet ortaya çıkabilir. Aynı pazarda faaliyet gösterilirken bir ürün diğer bir
ürünün müşterisini elinden alabilir. Doğru cevap E seçeneğidir.

İşletmelerde bazen müşteri temeline göre bölümlendirmeye gidilir. Bu sistemde değişik müşteri gruplarına hizmet etmek için yollar denenir. Özellikle satış faaliyetleri müşteri temeline göre ayrılır. Büyük mağazalarda perakende, toptan gibi veya bayanlara, erkeklere, çocuklara satış yapan kısımlar bulunabilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Fonksiyonel bölümlere ayırmada faaliyetler gruplandırılırken yapılan işler, önem sırasına göre temel ve ikincil faaliyet gruplarına ayrılır. Finansman, satış üretim faaliyeti temel fonksiyondur. Birbirinin aynı olan veya çok benzer olan işler bir araya getirilir ve fonksiyonlar oluşturulur. Bu bölümler geniş çapta, bütçe, personel sahibi olan bölümlerdir veya işletmenin yaşaması için gerekli bölümlerdir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Soru metninde, üretilen ürünler veya ürün grupları bakımından bölümlere ayırmaya gidilmektedir.  Doğru cevap B seçeneğidir.

Örgüt ve yönetim üzerinde çalışanlara göre yetki açısından bir ayrım yapmak söz konusudur. Örgütlerin yönetilmesi iki açıdan incelenebilir.
• Yönetenler (Yöneticiler)
• Yönetilenler (Astlar)
• Bu iki grup arasında yetki ilişkisi vardır ve dikey bir ilişkidir. Bu sistem demokratik olabileceği gibi otoriter olabilir. Doğru cevap E seçeneğidir.

Yönetim bireysel faaliyetten çok, grup çalışmasıdır. Son yıllarda grup çalışmasının ilerisine gidildi ve ekip çalışmasına dönüş yolları aralandı. Çeşitli şekillerde oluşturulan ekipler değişik özellikler göstermektedir. Bunlar arasında kendi kendini yöneten ekipler, üst yönetim ekipleri, sanal ekipler, yüksek performans ekipleri, çapraz fonksiyonlu ekipler çok başarılı olmaktadır. Farklı işleri yapan işletmelerde insanların birlikte amaca ulaşmak için beraber çalıştıklarını görürüz ve bireysel işten çok ekip çalışmasına yönlenmek zorunludur. Doğru cevap C seçeneğidir.

Planlama yerine getirilecek görevleri belirlemek, örgütlenecek amaçlar ortaya koymaktır. Plan yaparak yöneticiler örgütün başarılı olabilmek için neler yapılacağını ortaya koyar. Örnek olarak bir hamburgercide (McDonalds, Pino, Burger King vb.) mağaza yöneticisi gelecek haftanın tahmini müşterisini ve ne kadar yiyecek (hamburger, cola, frenchfries vb.) gerektiğini kaç elemanla çalışılacağına (günlere göre pazartesiden cumaya ve cumartesi pazar) karar
verir. Daha sonra yiyecekleri ısmarlama işini planlar. Doğru cevap D seçeneğidir.

Yöneltme belirlenen amaçlara ulaşmak için diğerlerini etkileme demektir. Yöneltme insan davranışları hakkında bilgi sahibi olmayı gerektirir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Planlama örgütteki her seviyede gerekli olan bir yönetim fonksiyonudur. Diğer seçenekler işletmenin fonksiyonlarını oluşturmaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

Kadrolamanın önemi yönetimin başarısı çalışanların başarısının bir fonksiyonu olmasındandır. Kadrolama dediğimiz zaman işe alma, eğitme, yükseltme ve yönetime katkıda bulunulabilir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Üst yönetim, yönetim kurulu başkanı, genel müdür ve genel müdür yardımcısı olabilir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Alt yönetimin görevleri şu şekilde sıralanabilir:

Günlük işlerin yürütülmesini sağlarlar.
Çalışanlarla yakın ilişkiye girerler.
Üretim ve satışların dönem sonuçlarını gözden
geçirirler.
İşlerin teknik denetimini sağlarlar.

Doğru cevap E seçeneğidir.

Bireyler arası roller; temsil, lider ve irtibat sağlayıcıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Sözcü Rolü: Yöneticinin kendi bölümünün bazen örgüt dışındaki çevreye biçimsel bir şekilde bilgi vermesidir. Üst yöneticilerin işletme hakkında bilgi rakibi olmaları ve sağlamaları için bu rolü yerine getirmeleri yararlıdır. Bölüm toplantıları, yazılı raporlar dış çevrede toplantılar, basın toplantıları vb. Doğru cevap A seçeneğidir.

Örgütsel faaliyetlerinden bir işletmede yararlı olabilmesi için işletmelerde kar ve büyüme hedeflerine ulaşabilmek için bazı önemli adımların atılması gerekir. Örgütlerin başarısı bölümlere ayırmanın işletmenin özelliklerine uygun olmasıyla sağlanır. Bölümlere ayırmada yapılacak en önemli işler ihtiyaçlara ve büyüme imkanlarına uygun bölümlerin kurulması gerekir. Bölümlerin ve alt yönetim kademelerin belirlenmesi denetim açısından önemli olduğu kadar bölümler arası ilişkilerin düzenli olmasına yardımcı olur.

Amaca ulaşmak için yapılması gereken işleri planlarken ve uygularken örgütleme işi öncelik taşır. Örgütler insanlardan oluşur. İki veya daha fazla insanın ortak bir amaç doğrultusunda grubun istediği sonucu almak için çaba harcamalarıdır. İnsanların çoğu bir işte çalışıyorlarsa zamanlarının çoğunu örgütlü faaliyetlerde geçiriyorlardır. İnsanlar örgüt oluştururken ihtiyaçlarını karşılamak, amaçlarına ulaşmak isterler. Örgüte giren kişiler bireysel olarak amaçlarına ulaşırken örgütün amaçlarına hizmet etmek temel fonksiyonların yerine getirilmesi anlamına gelir, bu fonksiyonlar arasında tedarik, üretim, pazarlama, finans vb yer alır. Kişiler örgütlere girmek zorunda olduğundan görev yaparken istediği işi  yapmak yerine verilen görevleri yerine getirmek zorundadırlar. Eğitim ve yeteneklerine uygun bölüm veya kısımlarda çalıştırılırlar. Örgüt kişilerin başarılarının türüne yakın bir başarı ve gelişme sağlar. Doğru yanıt C'dir.

Örgütün başarısı belirlenen görevleri yerine getirmesi değil amaca ulaşmak için gerekli görevleri belirlemesi ve en uygun ve en kolay yoldan amaca ulaşmasıdır. Bunu sağlaması için örgütsel yapının uygun olması, uygun elemanların (eğitim, yaş, tecrübe vb.) bulunması gerekir.

Yetki ilişkilerin açık bir şekilde belirlenmesidir. Çalışanlar işlerine başlama saatinden itibaren ne işler yapacaklarına kendileri karar veremezler. Böyle olduğunda örgütte anarşi dediğimiz yetki ve yetkisizler çatışır duruma gelir. Bunu önlemek için biçimsel yapının uygun hale getirilmesi gerekir. Örgütün nereye doğru gittiğinin araştırılması ile örgütün görevlerinin yerine getirilmesi sağlanabilir. Bu sonuç örgütün nedenini açık bir şekilde ortaya koymak konusunda misyon geliştirmeyi sağlar. Örgütün amaçlarının ortaya konmasındaki doğruluk işletmenin başarısını sağlar. Örgütün başarısı süreçlerin gözden geçirilmesi bölümler ve kişiler arası ilişkilerin düzenlenmesi dikey ilişkiler yanında yatay ilişkilerin getirilmesi örgütün başarısının bir fonksiyonu olacaktır. İletişimin kolaylaştırılması ve sorunların azaltılması. Küçük işletmelerden uluslararası işletmelere kadar iletişim en önemli bir faaliyet olması nedeniyle işletmenin başarısı iyi bir örgütsel iletişim ile sağlanabilir. Doğru yanıt A'dır.

Örgütün çalışması ve başarılı olması iyi bir bölümlere ayırma sistemine bağlıdır. Öncelikle iyi bir planlama yapılması işletmenin başarısı için temel faktördür. Planın uygulanması yapılacak işlerin belirlenmesi işlerin kimler tarafından hangi teknikler ve araçlar kullanılarak yapılacağı ve nasıl bir çalışma grupları ortaya konacağı önemlidir. Örgütün başarısı bireylerin görevlerini yerine getirmekle  sağlanamaz. İnsanların yeteneklerine, eğitim ve tecrübelerine göre büyük grupların oluşturulması  gerekir. İşletmelerde birçok fonksiyonun yerine getirilmesi ve bu fonksiyonların uyum içinde çalışmaları ile sonuç elde edilir. Doğru yanıt B'dir.

Örgütün başarısı bireylerin görevlerini yerine getirmekle sağlanamaz. İnsanların yeteneklerine, eğitim ve tecrübelerine göre büyük grupların oluşturulması gerekir. İşletmelerde birçok fonksiyonun yerine getirilmesi ve bu fonksiyonların uyum içinde çalışmaları ile sonuç elde edilir. İşletmede tedarik,  üretim, pazarlama, finansman, insan kaynakları, halkla ilişkiler, muhasebe gibi bölümler ihtiyaca göre kurulur. Başarı için işletme içindeki faaliyetlerin ihtiyaca cevap verecek şekilde gruplandırılması gerekir. Bölümlerin kurulması, değiştirilmesi veya kaldırılması büyük zaman kaybı ile büyük giderlere neden olabilir. Bölümlere ayırma işletme içindeki faaliyetlerin nitelik ve nicelik yönünden başarılı bir biçimde gruplandırılmasıyla işletmenin amacına ulaşmasına yardımcı olur.