Risk Yönetimi ve Mevzuatı

Ayrı bir standarda gereksinim duyulmuştur.

Çalışma yaşamı ve gün­delik hayat değişik alanlarda farklılıklarla beraber devam ettiği için, temelde aynı prensipler geçerli olsa da risk yönetimi uygulamalarında mutlaka farklılıklar olabilmektedir.

Risk kaynağı olan tehlike, potansiyel zarar kaynağı olarak ifade edilmektedir.

Tehlike ve risk yönetimini, çalış­ma hayatında olduğu gibi, iyi planlayıp yapamadığı zaman, kazaya neden olur, örneğin yaralanmalar ya da ölümle sonuçlanır.

Belirsizlik neticesinde ortaya çıkabilecek istenmeyen olayların oluşma olasılığını ve oluştuğundaki etkilerini minimize etmek.

Bir kuruluşun risklerini yönetmek ve kontrol etmek için koordine edilmiş faaliyetlerin bütünüdür.

Gerçekleşme olasılıkları ve sonuçlarıyla veya bunların birleşimi ile karakterize edilir.

Risk değerlenlendirme:1) risk tanımlama, 2) risk analizi ve 3) risk değerlendirme sürecinin tamamını kapsamaktadır.

Risk tanımlama; risk kaynaklarının, olayların, nedenlerinin ve potansiyel sonuçlarının tanımlanmasını içerir.

Risk değerlendirme (evaluation) ve riskin durumunu değiştirme (risk treatment) kararları için temel oluşturur.

Risk kriteri, organizasyona bağlı hedefler, kuruluşun hedeflerine erişmek için içinde çalıştığı iç ve dış çevre esas alınarak belirlenir.

(1)Riskin tanımlanması veya tanınması, (2)Riskin sıralanması veya değerlendirilmesi, (3) Belirgin risklere cevap verme: a) Riski tolere etme, b) Riske müdahale etme, modifiye etme, c) Riski transfer etme, d) Riski sonlandırma; (4 Kontrollere kaynak ayırma, (5) Reaksiyon planlama, (6) Risk performansının raporlanması ve izlenmesi, (7) Risk yönetim çerçevesinin gözden geçirilmesini içerir.

Kuruluşta var olan riskler, kaç kişiyi veya kimleri etkileyeceği, gereksiz para veya zaman maliyetleri azaltıla bilinir; Hastalık, yaralanma, sakatlık veya ölüm gibi sağlık sonuçları azaltılabilir veya ortadan kaldırabilir; İş sağlığı ve güvenliği açısından kanunlara uyum sağlanır.

Çünkü tek seferlik bir faaliyet değildir, örneğin iş yerinde bazı değişiklikler yapıldığında hem değişikliklerden önce hem de sonra, kesinlikle sürekli tekrarlanmalıdır.

Bu yöntemler, basit değerlendirme veya çeklist yöntemiyle taşıdığımız risklerin tespit edilmesine yararlar.

Eğer herhangi bir tehlike yok sayılmış veya fark edilmemiş ise sonucunda ortaya çıkacak riskler belirlenemez, analiz edilemez ve hiçbir önleyici tedbir alınamaz.

Bu adımda tespit edilmiş tehlikelerin her biri ayrı ayrı dikkate alınır ve onlardan kaynaklanabilecek risklerin hangi sıklıkta oluşabileceği ile bu risklerden kimlerin, nelerin, ne şekilde ve hangi şiddette zarar görebileceği belirlenir.

Öncelikle tehlike veya tehlike kaynaklarının ortadan kaldırılması; tehlikelinin tehlikeli olmayanla veya daha az tehlikeli olanla değiştirilmesi; riskler ile kaynağında mücadele edilmesi hedeflenmelidir.

İş yerinde sağlıklı ve güvenli bir çalışma oluşmasını sağlamak için, alınan önlemlerin uygulanıp uygulanmadığı izlenmeli, tehlikelerin tekrar ortaya çıkmaması takip edilmeli ve çalışanların denetlenmesi gerekir ve bu nedenle uygun bir kontrol periyodu belirlenmelidir.

Risk değerlendirmesi çalışmaları kayıt altına alınıp arşivlenir. Böylece yapılan tüm çalışmalar rahatlıkla izlenebilir, takip edilebilir ve gerektiğinde tekrar kullanılabilir. Risk değerlendirmesi dokümanı elektronik ve benzeri ortamlarda da hazırlanıp arşivlenebilir.

 ‘İş yerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bunların riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmalar’ olarak tanımlanmıştır.

‘İşveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapmak veya yaptırmakla yükümlüdür’   

İş yerlerinde iş sağlığı ve güvenliği yönünden yapılacak risk değerlendirmesinin usul ve esaslarını düzenlemektir.

Risk değerlendirme yöntemlerinin çoğunluğu, tek başına yapılamayacak kadar detaylı ve farklı alanlarda bilgi gerektiren yöntemler olduğu için etkili bir değerlendirme için ekip oluşturulmalıdır.

Ça­lışanların beyin fırtınası ile olayları iyi irdelemek suretiyle gerçekleşebilir. Tehlike belirlenirken iş yerinde çalışanların ortak bir dil oluşturularak sis­temsel bir çalışma kurulabilir.

Bir tehlike kaynağı var mıdır? Eğer tehlike kaynağı varsa, kim – ne zarar görebilir? Tehlike nasıl gerçekleşebilir? şeklinde sorular sorulur.

Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli iş yerlerinde sırasıyla en geç iki, dört ve altı yılda bir yenilenir.