YÖNETİM BİLİMİ II

Schumpeter’in yenilik kavramı aşağıdaki beş faktörü kapsamaktadır: • Yeni ya da geliştirilmiş bir ürünün pazara sunulması, • Yeni üretim yöntemlerinin geliştirilmesi, • Yeni pazarların yaratılması, • Yeni hammadde ve girdi kaynaklarının keşfedilmesi, • Endüstride yeni örgüt yapılarının geliştirilmesi.

Bütün bu faktörlerin aslında sonraki dönemlerde yapılan yenilik tanımlarına kaynak teşkil ettiği söylenebilir. Özetle Schumpeter’e göre yenilik, “Ekonomik yapıyı aralıksız olarak içeriden ve temelden radikal şekilde değiştiren endüstriyel bir dönüşüm sürecidir” (Drejer, 2004). Zaman içerisinde yenilik kavramı iş dünyasının ve akademinin gündeminde daha büyük bir yer tutmaya başladıkça, yenilik kavramına ilişkin yapılan tanımlar da çeşitlenmiştir. Thompson’a (1965) göre yenilik, yeni fikirlerin, yeni ürünlerin ve yeni hizmetlerin yaratılması, kabullenilmesi ve uygulanmasıdır. Udwadia (1990) yeniliği, yeni ürünlerin, hizmetlerin ve süreçlerin etkili bir şekilde yaratılması, geliştirilmesi ve uygulanması olarak tanımlamıştır. Yenilik kavramı ile ilgili en çok kabul gören tanımlardan biri de Damanpour (1996) tarafından yapılmıştır. Damanpour’a göre yenilik; “Örgütsel değişim sürecinde kullanılabilecek araçlardan biridir. Bu araç dış çevredeki değişimlere cevap vermek üzere kullanılabileceği gibi, çevresel koşulları etkilemek üzere de kullanılabilir. Yenilik kavramının kapsamı son derece geniştir. Yeni ürünler ve hizmetler, yeni süreçler ve teknolojiler, yeni örgütsel yapılar ve örgütsel sistemler, yeni planlar ve programlar yenilik sürecinin bir parçasıdır.” OECD ve diğer AB belgeleri incelendiğinde ise yenilik kavramının; bir fikri pazarlanabilir bir ürün ya da hizmete, yeni ya da geliştirilmiş bir üretim ya da dağıtım yöntemine, ya da yeni bir toplumsal hizmet yöntemine dönüştürme süreci olarak tanımlandığı görülmektedir (Ürper, 2008)

İcat denildiğinde akla yeni fikirler, yeni keşifler ve yeni atılımlar gelmektedir. Bu yeni gelişmeler, uzun deneylerin ve testlerin var olduğu bir sürece tabi tutularak geliştirilirler. Ancak bu sayede icat, kullanılabilir ve pratikte işe yarar sıfatı kazanacaktır. İcatlara ilişkin temel unsurların başında “yeni olma” özelliği gelmektedir. Bu boyuttan bakıldığında icat, ilk aşamada pazara sunulmaya büyük olasılıkla hazır olmayabilir. Zira bir tek ürün üretmekle büyük ölçekte üretime geçmek arasında da önemli farklılıklar vardır. Bu noktada maliyet, müşteri kullanımına uygunluk gibi kriterler üzerinden değerlendirmeler yapılmalıdır.

yenilik denildiğinde akla sadece icatlar gelmemelidir. Bunun dışında tasarım, üretim, pazarlama, dağıtım ve ürün desteği gibi faaliyetler, yeniliğin önemli yapı taşlarıdır.

Süreç yenilikleri, yeni ürünler ve yeni hizmetler geliştirmek üzere, işletmenin üretim sisteminde uygulanacak yeni unsurlar, ekipmanlar ve yöntemlerdir.

Yapısal yenilikler, ürünün tamamında ya da o ürünü meydana getiren unsurlar arasındaki kompozisyonda yapılan yeniliklerdir.

Drucker’a göre yenilik kaynaklarının dört tanesi örgütün ya da örgütün faaliyet gösterdiği sektörün içerisindedir. Bu kaynaklar; • Beklenmedik gelişmeler, • Uyumsuzluk durumları, • Süreç gereklilikleri, • Sektördeki ve pazardaki değişimler olarak isimlendirilmektedir

Bunun dışında kalan üç yenilik kaynağı ise örgütün dışında kalan sosyal ve entelektüel çevre içerisindedir. Bu kaynaklar ise; • Demografik değişimler, • Algısal değişiklikler, • Yeni bilgi olarak isimlendirilmektedir

Yeniliklerin ortaya konulması için yenilik süreçlerinin başarılı bir şekilde yönetilebilmesi son derece önemlidir. Yapılan araştırmalar göstermektedir ki, bir dizi örgütsel özellikler yenilik süreçlerinin başarılı bir şekilde yönetilebilmesi açısından çok önemlidir.

İhtiyatlılık: İhtiyatlı olan işletmeler, sürekli olarak dış çevrelerini analiz ederler. Hatta bu analiz süreci biçimsel uygulamaların bir parçası hâline gelmiş durumdadır. Örneğin pazarlama bölümünün etkili pazar araştırmaları ve rekabet analizleri gerçekleştirmesi, Ar-Ge bölümünün alanlarında yapılan son çalışmaları yakından takip etmesi bu analiz sürecine örnek verilebilir. Bu bilgilerin toplanması ve örgüt içerisinde doğru kişilerle paylaşılması son derece önemlidir. Yenilikçi örgütler bu paylaşımı gerçekleştirebilecek açık iletişim sistemlerine sahip işletmelerdir.