YÖNETİM BİLİMİ II

Kavram olarak kriz; “... bir kişi, bir örgüt ya da bir toplumun yaşamında görülen zor bir an, bir buhran dönemi ...” olarak ifade edilmektedir.

Hatalı mal üretimi etki alanına göre kriz türlerinden endüstriyel kriz kapsamına girmektedir.

Kriz olgusunun özellikleri şu şe­kilde sıralanabilir:

Kaynağına göre krizler, örgütler ve işletmeler için iç faktörlerden kaynaklanan krizler ve dış faktörlerden kaynaklan krizler olarak ikiye ayrılabilir.

Kriz yönetimi beş aşamalı bir süreçtir:

Krize Hazırlık Modeli, genel hazırlık, erken uyarı sinyallerinin tespiti ve özel hazırlık olmak üzere üç temel aşamadan oluşur.

Krizde karar alma sürecini altı temel adımda özetlemek mümkündür:

Kriz yöneticisinin başarılı olması için yedi temel tavsiyede bulunulmaktadır:

Baskı gruplarını, özellikle medyayı, bilgilendirme işini ertelemeden mümkün ol­duğunca çabuk gerçekleştirmeye çalışmak gerekir. Medya, açıklamaların gecikme­sini kurumun suçlu oluşu, olayı örtbas etmeye çalıştığı, sorumsuzca davrandığı ya da krize karşı yetersiz kaldığı şeklinde yorumlayacaktır. Bilgi paylaşımı yerine medyayı engellemeye çalışmak, onları kurumun yanına almak yerine karşısına al­makla sonuçlanır.

Kriz anında yapılmaması gerekenlerin başında ise elbette durumu görmezden gelme, kabul etmekten kaçınma ve erteleme davranışları vardır. Bunlara ek olarak kurum yöne­ticileri özellikle medya karşısında bilgisizliklerini belli etmemeli ve nasıl olsa er ya da geç ortaya çıkacağı için durumu önemsiz göstermeye ya da yalanlamaya çalışmamalıdır. Eğer kurum hatalı ise bu hatayı en baştan kabul ederek, gizlemeye çalışmak yerine bu hatadan dolayı özür dilemek ve gerekli düzeltmeleri yapmaktır. Önemli olan açıklık ve dürüstlük yönünden kurumun imajına gölge düşürmemek ve muhabirlere gerekli bilgiyi vererek istenen mesajın kamuoyuna aktarılmasını sağlamaktır

Sosyo-teknik kaza örnekleri:

Three Mile Island

Bhopal

Chernobyl

Challenger

Colum­bia

Dış faktörlerden kaynakla­nan krizlerin sebepleri, doğal afetler ve doğa olayları, teknik ve ekonomik gelişmeler ve değişiklikler, yasal ve siyasal faktörler, toplumsal yapı ve bu yapıdaki değişiklikler, baskı grupları, ekonomik belirsizlikler ve uluslararası konjonktürdeki değişiklikler olarak sıra­lanabilir. Bunlar örgüt için kontrolü zor hatta bazen imkânsız olabilecek faktörlerdir ve bunlardan biri veya birkaçı bir araya gelerek krizlere neden olabilmektedir