YÖNETİM BİLİMİ II - Deneme Sınavı - 7

Yöneylem araştırması çalışmalarında sistemin performansına etki eden, başka bir deyişle sistemin istenen duruma getirilmesi amacıyla değerleri yöneticiler (karar verici) tarafından belirlenen değişkenler karar değişkenleri olarak isimlendirilir.

Matematiksel modelin oluşturulması ;
• Karar değişkenlerinin tanımlanması
• Kısıtlayıcıların sayısal miktarının belirtilmesi
• Amaç fonksiyonunun ifade edilmesi
adımlarından oluşur.

Karmaşık problemlerin çözümünde yöneylem araştırması kullanıldığı zaman aşağıda sıralanan yedi aşama takip edilir (Winston, 1994: 1-5);
• Problemin tanımlanması
• Sistemin gözlenmesi
• Sorunun matematiksel modelinin kurulması
• Modelin doğrulanması

Analog modeller; gerçek sistem görünümünü taşımayan ancak çalışılan sistemi temsil eden onun gibi hareket eden ve sistemi algılatan modellerdir. Örneğin organizasyon şeması kutular ve oklarla organizasyon yapı, yetki ve sorumluluk ilişkilerini temsil etmektedir.

Fiziki modeller; gerçek durumun belirli bir ölçeğe göre küçültülmüş durumudur. Bina, uçak ve gemi maketleri fiziksel modellere örnek oluşturur. Fiziki modeller araştırılacak sistemin gerçek görünümünü taşımakla birlikte nicel karar almada kullanılmamaktadır

Performans yönetiminin uygulanması sürecinin adımları aşağıdaki gibidir:

Doğru cevap C'dir.

Verimlilik, birim çıktı başına düşen girdi veya maliyet olup, girdi ile çıktı arasındaki ilişkiyi gösterir. Kilometre başına harcanan yakıt miktarı da bir verimlilik ölçütüdür. Doğru cevap C'dir.

Şekilde verilen model EFQM Mükemmellik Modeli'ne aittir. Avrupa Kalite Ödülü çerçevesinde örgütlerin değerlendirilmesi için 1992 yılının başlarında oluşturulmuştur. EFQM modeli özdeğerlendirme aracı, diğer örgütlerle kıyaslama yolu, gelişme gösterilen alanların tanımlanması için bir rehber ve örgütsel yönetim sistemi için bir temel olarak işlev görebilir. Doğru cevap A'dır.

İlk bakışta birbirine benzemekle birlikte, verimlilik ve etkinlik kavramları arasında önemli bir fark vardır. Verimlilik sadece girdi maliyetlerinin ve çıktı değerlerinin para cinsinden ölçülebildiği durumlarda geçerli iken, etkinlik çıktı ve değerlerin parasal değerlerle ölçülemediği durumlarda söz konusudur. Ayrıca etkinlik sonuçlarla ilgili iken, verimlilik bu sonuca nasıl ulaşıldığını gösterir. Doğru cevap D'dir.

Önceden belirlenen amaçlara ve standartlara uygun olarak bir işin veya faaliyetin yerine getirilmesine performans denir. Doğru cevap E'dir.

Stratejiler, süreçler ve becerilerden oluşan üç boyutlu bir çerçeve paydaşlarla olan örgütsel ilişkiler ışığında değerlendirilir. Örgütün ve paydaşların talep ve ihtiyaçlarının karşılanması için belirlenecek çerçevenin anlaşılmasını sağlamada strateji haritaları kullanılır. Strateji haritaları, prizma modelinin beş yönünü kapsar ve her bir yön için örgütün performans ölçüm ihtiyacını belirlemek amacıyla sorular oluşturulur. Doğru cevap D'dir.

Chester Barnard’ın da dahil olduğu neoklasik yönetim yaklaşımının da temel kaygısı üretimde ve yönetimde verimliliğin nasıl artırılacağı olmuştur. Ancak klasik yönetim teorisinden farklı olarak neoklasikler verimlilik artışında insan ve grup faktörünü keşfetmiş ve örgütlerde mikro ve meso düzeyde araştırmalar yürütmüştür. Bu yaklaşım insanı kendi başına bir amaç olarak değil de, verimlilik artışını sağlamanın bir aracı olarak görmüştür. Doğru cevap B'dir.

Altı Sigma, örgütlerin daha akılcı yollardan süreçleri yönetme ve iyileştirmelerine yardımcı olur. Model, müşteri memnuniyeti, döngüsel zaman ile hata ve kusurları azaltmaktan oluşan üç ana hedefe sahiptir. Doğru cevap E'dir.

Prizma modelinin beş yönü ve bu kapsamdaki sorular şunlardır:
1. Paydaş memnuniyeti: Kilit paydaşlarımız kimlerdir, paydaşlarımızın istek ve ihtiyaçları nelerdir?
2. Paydaş katkısı: Karşılıklı olarak bizim paydaşlarımızdan istek ve ihtiyaçlarımız nelerdir?
3. Stratejiler: Bu ikili ihtiyaç ve beklenti setini karşılamak için ne gibi stratejiler gereklidir?
4. Süreçler: Bu stratejileri gerçekleştirmek için ne gibi süreçlere ihtiyacımız vardır?
5. Beceriler: Bu süreçleri uygulamak ve geliştirmek için hangi becerilere sahip olmamız gereklidir?

Doğru cevap B'dir.

Kalite yönetimi, örgütlenme, yönetim ve üretim tekniği ve felsefesidir. Doğru cevap A'dır.

Yatay genişleme, başlangıçta sadece üretim biriminin sorumluluğu olarak görülen “kalite meselesinin” tedarikten, pazarlamaya kadar tüm birimleri ve örgütün tüm ilgili paydaşlarını kapsayacak şekilde düşünülmeye, her birimin sorumluluğu olarak tanımlanmaya başlanmasıdır. Doğru cevap B'dir.

Dikey genişleme, kalitenin sadece alt kademe (üretim) birimlerinin sorumluluğu ve gayreti ile sağlanamayacağı vurgusunu yapar. Doğru cevap B'dir.

Ödenen fiyata göre uygun bir değer, mal ve hizmetler için müşterilerin en sık olarak kullandıkları ölçüttür.

Psikolojik kriterler, müşterideki subjektif kalite algısıdır. Doğru cevap B'dir.

Kaliteyi “kullanıma uygunluktur” olarak tanımlayan kalite gurusu Joseph M. Juran’dır. Doğru cevap A'dır.