YÖNETİM BİLİMİ I

Çalışan istek ve beklentilerini önemsemeyip verimliliği ön planda tutan liderlik tipi görev liderliğidir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Matrikste çalışana ilginin üretime göre çok daha yüksek olduğu liderlik kulüp liderliktir. Bu liderlik tipinde beşeri ilişkiler, iş yerindeki mutluluk ve huzur ön plandadır.

Vroom’un beklentiler teorisi motivasyonla ilgili süreç teorileri arasında yer almaktadır. Doğru yanıt B seçeneğidir.

Çalışanların kendilerini iş ortamındaki diğer kişilerle karşılaştırdıkları teori eşitlik teorisidir. Doğru yanıt E seçeneğidir.

Çapraz iletişim işletmedeki fonksiyonel ilişkiler sonucu ortaya çıkmıştır. İşletmenin farklı bölümlerindeki yöneticiler ve çalışanlara arasındaki iletişimdir. Doğru yanıt D seçeneğidir.

Tek hatlı zincir, her bir kişinin haberi başka bir kişiye ilettiği iletişim zinciridir. Bu iletişim türünde A, B kişisine, B, C kişisine, C, D kişisine haberi iletir.

Çalışanların maaşlarına ücret artışı ve prim ödemeleri koordinasyonun sağlanmasına önemli teşviklerdir.

Örgüt kültürünün dört unsurunu uyum, amaca ulaşma, bütünleşme ve yasallık olarak açıklayan model Parson’s AGIL modelidir. Bu modele göre ayrıca kültür de son derece önemlidir.

Peters ve Waterman’ın modeline göre müşterilerle yakın ilişkiler kuran işletmeler daha başarılı olurlar. Doğru yanıt C seçeneğidir.

Yöneltme işlevi, işletmelerde faaliyetlerin yerine getirilmesi ve sürdürülmesi için çalışanlara etkili liderlik yapma, çalışanları motive etme ve işletme içi etkin iletişim sağlayarak çalışanları harekete geçirme işlevidir. 

Yöneltme işlevi liderlikle, motivasyonla, iletişimle ve koordinasyonla yakından ilgilidir . Doğru Yanıt A'dır.

Araştırmacılarca tanımlanan liderlik tipleri şu şekildedir:

Cılız Liderlik (Çalışana ve üretime düşük ilgi) çoğunlukla kamu yönetiminde “idare-i maslahat” olarak tanımlanan durumdur. 

 Kulüp Liderliği (Çalışana yüksek, üretime düşük ilgi) beşeri ilişkiler, iş yerindeki mutluluk, huzur ön plandadır. Golf kulübü tipi örgütler için uygundur. 

Orta Yolcu Liderlik (Çalışana ve üretime orta düzey ilgi) hem çalışanların beklentileri istekleri morallerini düşürmeyecek düzeyde karşılanmakta hem de makul bir verimlilik elde edilmektedir. 

Görev Liderliği (Çalışana düşük, üretime yüksek ilgi) insanın, çalışanların makinadan farkı yoktur. Verimlilik önceliktir. Çalışanların istekleri, beklentileri önemli değildir. 

Ekip Liderliği (Çalışana ve üretime yüksek ilgi) hem çalışana hem de üretime yüksek ilgi gösterilen lider tipidir. Ancak işi başarma hevesi olan, nitelikli çalışanlar ile istenilen sonuçlar elde edilir. 

Doğru yanıt B'dir.

X ve Y Teorisinin X varsayımları şu şekildedir: 

- Normal olarak insanoğlu işi sevmez ve elinden geldiği kadar işten kaçar. 

- Bu yüzden örgütsel amaçları yerine getirebilmek için zorlanmalı, denetlenmeli, cezalandırılmalıdır. 

- Normal bir insan yönetilmeyi tercih eder. Sorumluluktan kaçar.

Likert'in 4'lü sistem modelinde göre İstismarcı otokratik yönetimde yöneticiler Astlara güvenmez. Astlar ile ilgili konuları tartışmak konusunda kendilerini hiç serbest hissetmezler ve iş ile ilgili sorunların çözümünde astların fikrini nadiren alırlar. Doğru cevap: A

Paul Hersey ve Ken Blanchard 1970’li yılların başında Yaşam Döngüsü Liderlik Modeli adıyla başladıkları çalışmaya 1970’li yılların ortasında “Durumsal Liderlik Teorisi” adını vermişlerdir.

Teoriye göre izleyicilerin görmek istedikleri liderlik davranışları aynı değildir. Söz gelimi az yetenekli eğitim düzeyleri düşük ve kendilerine güvenleri az astlar farklı; yetenekli, eğitimli ve kendine güvenli astlar farklı beklentiler içerisindedir. Başka bir deyişle, farklı niteliklerdeki astlar, liderlerinden daha farklı davranış görmek isteyeceklerdir.  Doğru cevap E'dir.

Maslow’a göre belirli bir kategorideki ihtiyaçlar tam olarak karşılanmadan kişi bir üst düzeydeki kategorinin ihtiyaçları algılanmaz. Buna göre kendini gerçekleştirme ihtiyacı en tepededir ve bunun için diğer tüm ihtiyaçların karşılanmış olması gerekmektedir.

Üç tür biçimsel iletişim vardır. Bunlar: 

Dikey İletişim: Hiyerarşik işletme düzeyinde ast-üst arası ilişkileri düzenleyen sistemdir. Bu tür iletişimde yukarıdan aşağıya yönetici ile çalışan iletişim kurmaktadır ya da tam tersine iletişim yönü aşağıdan yukarıya yani çalışandan yöneticiye olabilmektedir. Yöneticinin bölüm müdürü ile iletişimi örnek olarak verilebilir. 

Yatay İletişim: Aynı örgüt basamağında çalışanlar arasındaki iletişimdir. Bu iletişim türünde yatay ilişkiler doğrultusunda çalışanlar veya yöneticiler birbirlerine karşı sorumluluk taşımaktadırlar. İki bölüm müdürü arasındaki iletişim ya da iki bölüm çalışanı arasındaki iletişim yatay iletişime örnek olarak verilebilir. 

Çapraz İletişim: İşletmedeki fonksiyonel ilişkiler sonucunda ortaya çıkmıştır. İşletmenin farklı bölümlerindeki yöneticiler ve çalışanlar arasındaki iletişimdir. bölüm çalışanının diğer bölümün yöneticisi ile görüşmesi ya da bir bölüm müdürünün diğer bölüm çalışanı ile iletişim kurması bu iletişim türüne örnektir. Doğru yanıt C'dir.

Örgüt şeması dışında iş ilişkileri, görev ve sorumluluklar dışında ortaya çıkan, resmî olmayan bir iletişim türüdür. Biçimsel olmayan iletişim türleri tek hatlı zincir, dedikodu zinciri, olası iletişim zinciri ve küme zinciri olmak üzere dört şekilde ortaya çıkabilir. Doğru cevap D'dir.

Günümüzde işletmeler ve yöneticiler açısından koordinasyon görevi daha karmaşık hale gelmiştir. Bunun nedenlerinden bazıları şunlardır: 

• İşletmelerin hacimsel olarak büyümeleri, 

• İşletme içi departmanlarda ve görevlerde uzmanlaşmanın yayılması, 

• İşletmelerde yeni teknik ve teknolojilerin kullanılmaya başlanması, 

• Rekabette ve iş hacmindeki değişimler, 

• İşletmeler için oluşturulmuş yeni mevzuat ve iş yöntemleridir. Doğru yanıt E'dir.

İş birliği: İşletme üyelerinin ortak bir amaca ulaşmak için birbirine bağlanmasına ve birlikte hareket etmesine iş birliği denir. İşletmelerde çalışanları iş birliğine teşvik edecek en iyi yöntem grup çalışmasıdır. Yöneticiler, özellikleri ve yetenekleri birbirinden farklı ve birbirleri ile ilişkileri iyi olan çalışanları bir araya getirerek çalışmalarını isteyebilir. Bu şekilde işletmede etkili bir koordinasyon oluşturulabilir. Bunun yanında iş birliğinin etkili olabilmesinde yöneticilerin gruplara sorumluluklar vererek dışarıdan kontrol etmesi daha doğru olacaktır. Yanıt B'dir.