YÖNETİM BİLİMİ I

İnsan kaynakları yöneticisi, halkla ilişkiler uzmanının performansını değerlerken fonksiyonel yetkisini kullanmaktadır.

Yönetim alanı bir üstün etkili olarak yönetebileceği ast sayısı olarak tanımlanmaktadır.

Soru kökünde ifade edilenler, görevlerin tanımlanması ilkesine vurgu yapmaktadır.

Bölümlendirme süreci neticesinde ortaya çıkan yapının etkili ve verimli olabilmesi için bazı ilkelerin göz önüne alınması gerekmektedir. Bunlar;

Roma rakamı ile belirtilen ifadeler matriks bölümlendirmenin üstün yönlerindendir.

Roma rakamı ile belirtilen ifadeler şebeke bölümlendirmenin zayıf yönlerindendir.

Bölge temeline göre bölümlendirme günümüzde, iki açıdan değerlendirilerek tercih edilmektedir. Bunlardan birisi satış, diğeri üretimdir.

Örgütsel yapıya ilişkin tercihler strateji, çevre ve teknoloji olmak üzere, üç temel değişkene bağlı olarak farklılaşmaktadır.

Örgüt, belli sınırlar çerçevesinde, ortak bir amaç etrafında toplanmış, iki veya daha fazla bireyden oluşan yapısal bir bütündür.

Örgütleme, kâr, devamlılık ve sosyal fayda gibi örgütsel amaçlara ulaşılabilmesi için yapılması gereken işlerin ve bu işleri yapacak kişi ve/veya bölümlerin belirlendiği, işlerin yapılması adına uyumlu bir çalışma ortamının yaratıldığı ve gerekli olan maddi ve beşeri kaynakların örgüt bünyesine uygun yayılımının sağlandığı süreçler bütünüdür.

Biçimsel örgütler, ortak özellikleri daha fazla olan bireylerden oluşmaktadır. Biçimsel örgütler, önceden belirlenmiş kurallara göre oluşmakta ve belli kurallar çerçevesinde faaliyetlerini sürdürmektedirler. Bu tür örgütlerin, belli bir hiyerarşileri, görev dağılımları ve işleyiş süreçleri vardır. Biçimsel örgütlerin faaliyetlerinde genellikle süreklilik göstermeleri beklenmektedir.

Örgüt içinde yer alan bireylerin, kendi uzmanlık alanlarına giren konularda danışmanlık hizmeti vermeleri, kurmay yetki kullanımı olarak düşünülebilir. Kurmay yetkinin kaynağı belli bir alanda sahip olunan uzmanlıktır.

Yöneticiler sahip oldukları yetkileri belli koşullar altında, astlarına devretmektedirler. Yetki devri örgüt yapısında hiyerarşik kademelerin ortaya çıkması ve yetki ilişkilerinin  belirlenmesinde oldukça önemlidir. Yetki devri olmadan, örgütsel yapının oluşması ve örgütsel işleyişin başlaması söz konusu olmamaktadır.

Hiyerarşi ilkesine göre, örgütlerde yetki ve sorumluluk, üst yönetim düzeylerinden alt yönetim düzeylerine doğru kesintisiz bir şekilde aktarılmaktadır. Örgüt içindeki yetki ilişkileri açık ve net bir şekilde belirlenmelidir. Her birimin veya bireyin sahip olduğu yetki ve türü, tüm örgüt tarafından bilinmeli ve hiyerarşik düzen, bu yetki ilişkileri çerçevesinde yürütülmelidir.

Verimlilik ilkesine göre, örgütsel amaçlar belirlenirken bu amaçlara en az maliyetle ve en verimli şekilde erişimin sağlanması göz önünde bulundurulmalıdır. Örgütün gelişme evresinin farklı zamanlarında örgütsel öncelikler değişebilir. Bazı çevresel gelişmeler, örgütün verimlilik yerine, daha etkili olmasını gerekli kılabilir.

Uzmanlaşmadan yararlanma ilkesi, benzer faaliyetler aynı bölümün sorumluluğuna verilirken iş gücünün en uygun düzeyde uzmanlaşması göz önünde bulundurulma durumunu açıklamaktadır.

Ürün temeline göre bölümlendirme yaklaşımında, örgütsel bölümlendirme süreci çıktılar üzerine odaklanılarak gerçekleştirilmektedir. Bu tür bölümlendirme de her ürün grubunun kendi kendine yetebilen birimlerin sorumluluğu altına girmesi söz konusudur. Belli bir mal veya hizmeti ortaya koymak için gerekli olan tüm işlevler, ürün temelli olarak örgütlenmiş bölümlerin yapısı altında bütünleştirilmektedir.

Örgütleme kâr, devamlılık ve sosyal fayda gibi örgütsel amaçlara ulaşılabilmesi için yapılması gereken işlerin ve bu işleri yapacak kişi ve/veya bölümlerin belirlendiği, işlerin yapılması adına uyumlu bir çalışma ortamının yaratıldığı ve söz konusu bu işlerin yapılabilmesi için gerekli olan maddi ve beşeri kaynakların örgüt bünyesine uygun yayılımının sağlandığı bir süreçler bütünüdür. Örnek olayda Ahmet Bey'in yaptığı belirtilen işler yönetimin örgütleme fonksiyonunu özetlemektedir. Doğru yanıt E'dir.

Çağdaş Yapısal Örgüt Teorisi’nin temel varsayımları şöyledir

Bu bilgilere göre doğru yanıt A'dır.

Biçimsel örgütler sosyologlar tarafından üç alt başlık altında incelenmektedir:

• Birincil Örgütler: Kamu kuruluşları,
• İkincil Örgütler: Kâr, kazanç ve büyüme amaçlı özel sektör örgütleri,
• Üçüncül Örgütler: Sivil toplum örgütleri.

Soru kökünde yer alan Anadolu Üniversitesi ve Yunus Emre Devlet Hastanesi birer kamu kuruluşu olduğundan birincil örgütler kapsamında yer almaktadır. AÇEV, bir sivil toplum örgütü oldupu için üçüncül örgütler kapsamında, vakıf okulları ise kar amacı güden girişimler olduğu için ikincil örgütler kapsamında yer almaktadır. Doğru yanıt B'dir.