YÖNETİM BİLİMİ I

Anlama: Örgütte meydana gelen problemleri keşfetme, tanımlama ve kavrama ile ilgilidir.

Karar verme süreci başlıca dört aşamada incelenebilir:

Anlama, geliştirme, seçme, uygulama.

Plan, bir şeyin gerçekleştirilmesi için alınan sistematik kararlar topluluğudur.

İşletme amaçlarıyla uyumlu bir şekilde yapılan, ileriye dönük bir faaliyet olarak
planlama, şu sorulara cevap bulma işlevini görür: Ne?, Nerede?, Nasıl?, Ne zaman?, Niçin?, Kim tarafından?, Hangi maliyetle?, Hangi sürede?

Amaç ve Hedeflerin Belirlenmesi. İşletmenin misyon ve vizyonunun belirlenmesinin ardından gelecekle ilgili stratejilerine yol gösterecek, bunların ölçülmesine ve değerlendirilmesine yardımcı olacak bir takım amaç ve hedeflerin de belirlenmesi gerekir.

PLANLAMA SÜRECİ
Bir yönetim fonksiyonu olarak planlama, birbirini izleyen bir dizi alt faaliyetten oluştuğu için bir süreç olarak ele alınabilir. Bu faaliyetler aşağıda açıklanmaktadır: Planlamanın başlangıcı, Amaç ve hedeflerim belirlenmesi, Amaçlara ulaşmayı kolaylaştırıcı faktörlerin belirlenmesi, Amaçlara ulaştıracak alternatiflerin belirlenmesi, Alternatifler arasında seçim yapma

Kullanım Sıklığına Göre Sınıflandırma
Yöneticiler planlama işlevini yerine getirirken ya bir kez kullanılan ya da sürekli el altında bulunan planlar geliştirirler. Seçim sonucunda belge olarak ortaya çıkan plan, o işletmenin yol haritası, senaryosu ya da oyun planıdır.

Bir kez kullanılan planlar ve Sürekli planlar

Uygulamada sürekli planlar olarak genellikle, politikalar, yöntemler ve kurallar anlaşılmaktadır.

Etkili bir planlamanın, bir yandan üst yönetimin desteği, diğer taraftan da alt kademedekilerin katılımıyla daha yararlı, yol gösterici bir şekilde hazırlanması sağlanır. Bu nedenle planlama
faaliyeti yerine getirilirken hazırlanan planların ister uzun ister kısa vadeli, ister ayrıntılı olsun ister özet şeklinde hazırlansın belli özelliklere sahip olması beklenir. Bu özellikler aynı zamanda etkili bir planlamada ve planda uyulması gereken şartları da ifade etmektedir.

Esnek olmalıdır, Dengeli olmalıdır, Devamlılığı sağlanmalıdır, Geleceği ifade etmelidir, Önceliği olmalıdır, Açık, kesin, geçerli ve erişilebilir bir amaca hizmet etmelidir.

Planlamaya yöneltilen bazı eleştiriler aşağıda açıklanmaktadır:

Planlama katılık yaratabilir, Planlar dinamik ortam için geliştirilemez, Planlar yaratıcılığın yerini alamaz, Planlama yöneticiyi, geleceğe bakmak yerine bugünün rekabetine odaklanmalıdır, Daha önce başarılı olmuş bir planın daha sonra da başarılı olacağı düşüncesine kapılmak

Orta ve alt kademe yöneticileri, haftalık veya aylık üretim programlarının oluşturulması,
ortaya çıkan problemlerin ele alınması, ücret zamlarının dağıtılması ve çalışanların seçilmesi ve disiplin altına alınması gibi kararları alırlar.

Çoğu kararlar, her iki karar türünün bir unsurudur ve yarı-yapılandırılmış kararlar olarak adlandırılırlar. Problemin sadece bir bölümü, kabul görmüş bir prosedür sonucu elde edilen belli bir sonuca sahiptir. Bu tür kararlarla daha çok orta düzey yönetim karşı karşıya gelmektedir. Bu yönetim düzeyi, stratejik düzeyde verilen kararları yerine getirir. Orta düzey yönetim tarafından alınan bu kararlara örnek olarak pazarlama planı tasarlama, bölüm bütçesi geliştirme, yeni web sitesi hazırlama verilebilir.

Plan, bir şeyin gerçekleştirilmesi için alınan sistematik kararlar topluluğudur. Planlar, bir eserin, nesnenin ya da makinenin belirli bölümlerinin çizimini gösterebileceği gibi bir düşünce, niyet ya da amaç barındıran bir süreci de ifade etmektedir.

Orta süreli planlar, uzun süreli planların hedef ve stratejisinin ışığı altında hazırlanan 1-5 yıl arasını kapsayan planlardır. Temel hedef ve stratejiler uzun süreli planlarda belirlendiği için bu tür planların hazırlanması daha az belirsizlik içermektedir.

Strateji, rakiplerin faaliyetlerini inceleyerek, amaçlara varmak için belirlenmiş, nihai sonuca odaklı, uzun dönemli, dinamik kararlar topluluğudur.

Etkili bir planlamada ve planda uyulması gereken şartlar; açık, kesin, geçerli ve erişilebilir bir amaca hizmet etmelidir, esnek ve dengeli olmalıdır, devamlılığı sağlanmalıdır, geleceği ifade etmelidir, önceliği olmalıdır şeklinde sıralanabilir.

Planlama, bir sektör içerisindeki mevcut fırsatlardan en iyi nasıl yararlanabileceği üzerine yoğunlaşma eğilimine sahiptir. Bu durum, yöneticilere bir sektör yaratma ve tekrar keşfetmenin yollarını aramaya imkân vermez. Bu nedenle diğer rakip işletmeler sektörde lider olurken planlar, pahalıya mal olan hatalara ve yüksek seviyelere ulaşan maliyetlere neden olabilir. Yine de Intel, Sony gibi sektörde sözü geçen büyük işletmeler, buna rağmen yeni sektörler oluşturup keşfedilmemiş işlerde de başarı kaydetmişlerdir.

Türkiye’de 1933-1938 dönemini kapsayan I. Sanayi Planı, ilk plancılık girişimi olarak kabul edilmektedir.

Bir yönetim fonksiyonu olarak planlama, birbirini izleyen bir dizi alt faaliyetten oluştuğu için bir süreç olarak ele alınabilir. Bunlar; Planlamanın Başlangıcı: Misyon Açıklamaları ve Vizyon, Amaç ve Hedeflerin Belirlenmesi, Amaçlara Ulaşmayı Kolaylaştırıcı/Sınırlayıcı Faktörlerin Belirlenmesi, Amaçlara Ulaştıracak Alternatiflerin Belirlenmesi, Alternatifler Arasından Seçim Yapma şeklindedir.

1961’den bugüne ülkenin kalkınmasına ilişkin önemli görevler üstlenmiş olan DPT, 3.6.2011 tarihli 641 No’lu Kanun Hükmünde Kararname ile kaldırılmıştır. Yerine Kalkınma Bakanlığı kurulmuştur