YÖNETİM BİLİMİ I

* Yönetim, basit olarak başkaları aracılığıyla iş görmektir. • Yönetim, birden fazla kişinin varlığı ile ortaya çıkan ve bu yönü ile ekonomik faaliyetten ayrılan bir grup faaliyetidir. •Yönetim, insan ve diğer kaynakları mümkün olan en iyi şekilde birleştirerek örgütsel amaçlara etkin ve verimli ulaşma sürecidir. •Yönetim, iş gücü, sermaye, teknik donanım vb. örgütsel kaynakların, örgütsel amaçları gerçekleştirmek üzere bir araya getirildiği faaliyetler bütünüdür. •Yönetim, bir işletmede amaçlara ulaşmak için işbirliğinin yapılması ve çalışanların bu amaçlar doğrultusunda yönlendirilmesidir. •Yönetim, iki ya da daha çok kişinin bir amacı gerçekleştirmek ve sürdürebilmek için bir araya gelip planlama, örgütleme, yöneltme ve denetim işlevlerinin etkin olarak bulundu¤u ve işletildiği sürekli bir süreçtir. Dolayısıyla yönetim günübirlik kararla hareket etmemeli, süreci iyi yönetmelidir

. ‹lk olarak Woodrow Wilson, 1887 y›l›nda “The Study of Administration” (Yönetimin ‹ncelenmesi) adl› makalesinde kamu yöneti- minin siyaset biliminden ayr› bir bilim dal› oldu¤unu savunmufl ve yönetimi gelifl- tirmek için onu bilimsel bir aç›dan incelemek gerekti¤ini belirtmifltir

Diğer iki maddeler neo-klasik ve modern yönetim kuramlarının savunduğu görüşler arasındadır

Modern Yönetim Yaklaşımları iki farklı yönetim yaklaşımından oluşmaktadır. Bunlardan ilki, “genel sistem teoirisi” nin sosyal bilimlere uygulanmasıyla ortaya çıkan Sistem Teorisi, diğeri Durumsallık Yaklaşımı’dır.

Sosyoloji, insan toplumlarını bilimsel, sistematik ve eleştirel olarak inceleyen sosyal bir bilimdir. Sosyolojinin araştırma konusu toplum ve toplumsal yaşamla ilgili olgu ve olaylardır. Toplumu oluşturan bireyleri, bireylerin içinde bulunduğu örgütleri, kişilerarası etkileşimlerin yapısı ve işleyişni, sosyal yaşamı değiştiren ve dönüştüren koşulları araştırdığından, yönetim biliminin ilgi alanına girmektedir. Bu açıdan bakıldığında sosyal bir bilim olan yönetim bilimi hem kendi içindeki hem de toplum içindeki birey ve grupların yapısı ile ilgili açıklamaları sosyolojiden ödünç almaktadır

Yönetim fonksiyonları dört başlıkta toplanmaktadır, bunlar; Planlama, örgütleme, yöneltme (yürütme) ve denetimdir.

Yneticinin kişilerarası rolleri, direkt olarak onun biçimsel (formel) otoritesinden kaynaklanan ve örgüt üyeleri ile diğer kurumlar arasındaki ilişkileri düzenlemeyi içeren rolüdür. Astlık-üstlük ilişkileri, işe alma, çıkarma, güdüleme ve kurumu temsil etme gibi.

Kişilerarası roller kendi içinde temsil, lider ve bağlantı kurma rolü olmak üzere üç gruba ayrımaktad›r. Temsil rolü; yasal ve sosyal görevler yerine getirme kapsamında, konuk karşılama, törenlere katılma, belgeleri imzalama gibi görevleri ele alır. Liderlik rolü; emrinde çalışan bireyleri güdüleme, eğitme ve denetleme gibi görevlere sahiptir. Bağlantı kurma rolü, kurumun gerek çalışanları ile gerekse kurum dışı kişi ya da kurumlarla kurduğu ilişkileri içerir.

Yönetici aynen bir girişimci gibi çevredeki fırsatları yakalamak ve yenilikleri kuruma kazandırmak için çalışır.

Neo-Klasik yönetim yaklaşımlarının ortaya çıktığı dönem Douglas McGregor X ve Y teorileri ile örgüt yöneticilerini ve çalışanlarını incelemiştir

Yönetim, birden fazla kişinin varlığı ile ortaya çıkan ve bu yönü ile ekonomik faaliyetten ayrılan bir grup faaliyetidir. Dolayısıyla yönetim bireysel bir faaliyet değildir.

Yönetim bilimine ilk bilimsel ve sistematik bakış açısı sağlayan Frederick W. Taylor’un geliştirdiği “Bilimsel Yönetim Yaklaşımı” oluşturmaktadır.

Taylorizm olarak adlandırılan yaklaşım 'Bilimsel yönetim yaklaşımı'dır.

Klasik yönetim düşüncesinin ikinci yaklaşımı Henry Fayol’un öncülüğünü yapt›ığı “Yönetim Süreci Yaklaşımı” dır. Fayol da Taylor gibi işletmelerde etkinlik ve verimliliği sağlamanın yollarını aramış, Taylor’dan farklı olarak örgüte tepeden bakarak iyi bir yönetim ve örgüt yapısının nasıl olması gerektiği üzerinde durmuştur. Bu doğrultuda işletme fonksiyonlarını ilk kez ortaya koymuş ve yönetimin fonksiyonlarını geliştirmiştir.

Yönetimin fonksiyonlarını planlama, örgütleme, yöneltme, koordine etme ve kontrol etme oluşturmaktadır.

Neo-klasik yönetim yaklaşımı döneminde yapılan çalışmalar arasında Hawthorne araştırmaları, Tavistock Enstitüsü araştırmaları, McGregor’un X-Y Teorisi, Rensis Likert’in Sistem 4 Modeli, Chris Argyris’in Olgunlaşma Kuramı yer almaktadır.

Mintzberg, yöneticinin rollerini “kişiler arası roller”, “bilgiye ilişkin roller” ve “kararlara ilişkin roller” olmak üzere üç grupta toplamaktadır.

1929 Dünya Ekonomik Buhran’ın meydana gelmesiyle klâsik yönetimin ortaya koyduğu görüşler işletmelerdeki problemleri çözmede yetersiz kalmış ve klasik teorinin eksik bıraktığı yön olan insan unsurunu ele almıştır.

Yönetim, bir amacı elde etmek için bilgi ve becerilerin sistemli bir biçimde uygulanmasını içerir.Bu açıdan bakıldığında temel görevi uygu lama olan yönetim de bir sanattır. Somut örgütsel amaçları başarmak, sonuçları etkilemek ve farklılıklar yaratmak yönetimin sanatsal yönünü oluşturur.Yönetim, insanlar aracılığıyla örgütsel amaçlara ulaşma sanatıdır.Yöneticiler insanları davranışlara sevkedebilme yeteneği yönetimin sanat yönüyle ilişkilendirilmektedir. Yönetim, bilimlerin en yenisi sanatların en eskisidir. Doğrudur ancak yönetimin sanat yönünün nedenini açıklamamaktadır

Doğuştan gelen beceri ve yeteneklerin kullanılmasına imkan vermesi yönetimin sanat yönü ile ilgili bir özelliktir.