YÖNETİM BİLİMİ I - Deneme Sınavı - 11

Fayol, ünlü işletme tanımını yapmadan evvel kendisine göre her türlü endüstriyel oluşumun üstleneceği temel faaliyetleri belirtmiştir. Bu kapsamda aşağıda listelenen altı faaliyet ortaya çıkmıştır.

• Teknik faaliyetler (üretim)

• Ticari faaliyetler (alım-satım, pazarlama), 

• Finansal faaliyetler (sermayenin korunması), 

• Güvenlik faaliyetleri (tesislerin iş güvenliği), 

• Muhasebe faaliyetleri (finansal bilgi edinimi), 

• Yönetim faaliyetleri (planlama ve örgütleme vd.)

Sosyal faaliyetler bunlardan biri değildir. Doğru yanıt D'dir.

Likert'in 4'lü sistem modelinde göre İstismarcı otokratik yönetimde yöneticiler Astlara güvenmez. Astlar ile ilgili konuları tartışmak konusunda kendilerini hiç serbest hissetmezler ve iş ile ilgili sorunların çözümünde astların fikrini nadiren alırlar. Doğru cevap: A

Çağdaş Yapısal Örgüt Teorisi’nin temel varsayımları şöyledir:

• Örgütler, daha önceden belirlenmiş amaçlara ulaşmaya çalışan rasyonel kurumlardır. 

• Her örgüt, amaçları, çevresel koşulları, çıktı özellikleri ve teknolojisi itibariyle kendisine en çok uyan örgütsel yapıyı bulabilmek için çabalamaktadır. 

• Uzmanlaşma ve iş bölümü, üretim kalitesini ve miktarını artırmaktadır. 

• Örgütsel bağlamda yaşanan birçok sorunun nedeni, örgüt yapısıdır ve bu sorunlar, örgüt yapısında yapılacak değişikliklerle çözümlenebilir.

Doğru cevap D'dir.

Doğru cevap A şıkkıdır çünkü klasik yönetim yaklaşımını oluşturan akımlar arasında Bilimsel Yönetim Yaklaşımı, Yönetim Süreci Yaklaşımı ve Bürokrasi Yaklaşımı bulunur.

Klasik yönetim düşüncesinin ikinci yaklaşımı Henry Fayol’un öncülüğünü yapt›ığı “Yönetim Süreci Yaklaşımı” dır. Fayol da Taylor gibi işletmelerde etkinlik ve verimliliği sağlamanın yollarını aramış, Taylor’dan farklı olarak örgüte tepeden bakarak iyi bir yönetim ve örgüt yapısının nasıl olması gerektiği üzerinde durmuştur. Bu doğrultuda işletme fonksiyonlarını ilk kez ortaya koymuş ve yönetimin fonksiyonlarını geliştirmiştir.

Doğuştan gelen beceri ve yeteneklerin kullanılmasına imkan vermesi yönetimin sanat yönü ile ilgili bir özelliktir.

Diğer şıklarda yer alan tüm bilgiler örgütsel yarar sağlamaya yönelik ike, B şıkkındaki ifadeyle işgörenin kişisel gelişimine ve temel özelliklerine ilişkin katkıdır.

Uzmanlaşma ve iş bölümü sonucunda örgütsel yapıda belli alanlarda uzmanlaşmış bireylerden oluşan bölümler oluşmaktadır. Bu tür fonksiyonel (işlevsel) bölümlerde görev yapan bireyler, kendilerine komuta yetkisi ile bağlı olmayan diğer bireyler üzerinde uzmanlık konularıyla ilgili olarak emir verme yetkisine sahip olabilmektedir. Bu tür emir verme yetkisi fonksiyonel yetki olarak adlandırılmaktadır. Fonksiyonel yetki örgüt şemalarında nokta-tire şeklinde çizgilerle gösterilmektedir. fiekil 3.3’te yer alan örgüt flemas›nda, insan kaynaklar› yöneticisinin halkla iliflkiler uzman› üzerinde kendi alan›yla ilgili olarak fonksiyonel yetki kullan›m› gösterilmifltir. Örne¤in, insan kaynaklar› yöneticisi, halkla iliflkiler uzman›n›n performans› n› de¤erlerken fonksiyonel yetkisini kullanmaktad›

Örgüt içinde yer alan bireylerin, kendi uzmanlık alanlarına giren konularda danışmanlık hizmeti vermeleri kurmay yetkinin tanımıdır.

Fonksiyonel bölümlendirmenin denetim kolaylığı ile ürün veya proje temeline göre bölümendirmenin çevresel değişkenler karşısındaki etkiliğini bir araya getiren örgüt yapısı matriks örgüt yapısıdır.

Örgütlerin kendi yaptıkları temel işe yoğunlaşmaları ve temel işleri dışındaki diğer işleri, bu konuda uzman başka örgütlerden temin etme yoluna girmeleri, örgütlerin ister istemez, belli şebekelerin parçaları olmasını gerekli kılmıştır. Şebeke örgüt yapısında, bir işin yapılması için gerekli olan kaynakları n elde edilmesi ve işlenmesi tek bir örgütün bünyesinde gerçekleştirilmemektedir.

Çevresel belirsizliğin örgüt yapısı üzerindeki etkileri şöyledir:

Görev liderliğinde, çalışana düşük üretime yüksek ilgi söz konusudur.