YÖNETİM BİLİMİ I - Deneme Sınavı - 22

20. yüzyılın ikinci yarısında yukarıdaki akıma karşıt olabilecek birtakım çalışmalar yapılmıştır. Bunlar arasında Herbert A. Simon’un “Administrative Behavior” (İdari Davranış) adlı eseri gelmektedir. Simon eserinde, siyaset ile yönetimin birbirinden ayrılamayacağını, evrensel yönetim ilkelerinden bahsetmenin mümkün olamayacağını savunmuş ve kurumda çalışan kişi ve grupların davranışlarının incelenmesi gerekliliği üzerinde durmuştur. Bir başka ifadeyle yönetim, psikolog ve sosyologların ilgisi ile zenginleşmeye başlamıştır. Doğru cevap D'dir.

Klasik yönetim düşüncesinin ikinci yaklaşımı Henry Fayol’un öncülüğünü yaptığı “Yönetim Süreci Yaklaşımı”dır. Fayol da Taylor gibi işletmelerde etkinlik ve verimliliği sağlamanın yollarını aramış, Taylor’dan farklı olarak örgüte tepeden bakarak iyi bir yönetim ve örgüt yapısının nasıl olması gerektiği üzerinde durmuştur. Bu doğrultuda işletme fonksiyonlarını (yönetim, üretim, muhasebe, finans vb.) ilk kez ortaya koymuş ve yönetimin fonksiyonlarını (planlama, örgütleme, yöneltme, koordine etme ve kontrol etme) geliştirmiştir. Fayol çalışmalarını 1916 yılında yazdığı “Endüstriyel ve Genel Yönetim” adlı kitabında toplamıştır. Doğru cevap B'dir.

Neo-Klasik Yönetim Yaklaşımları;

Doğru cevap D'dir.

Planlama, örgütleme, yöneltme (yürütme) ve denetim yönetimin dört temel fonksiyonudur. Doğru cevap B'dir.

Yöneticinin bireyler arası rolleri; temsilci, liderlik ve birleştirici roller olarak sıralanmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Karar temelli roller şunlardır; 

Doğru cevap C'dir.

Yapılandırılmamış kararlarda karar vericinin problemi çözmek için muhakeme, değerlendirme ve sezgisini kullanması gerekecektir. Bu kararların her biri alışılmamış, önemli ve rutin olmayan kararlardır. Bu tür kararları verirken iyi anlaşılmış ve daha önce kararlaştırılmış herhangi bir prosedür bulunmamaktadır. Bu tür kararlarla daha çok üst düzey yönetim karşı karşıya gelmektedir. Bu yönetim düzeyindekiler, geleceğe yönelik ve belirsizlik seviyeleri oldukça yüksek kararlar verirler. Bir pazara giriş kararı verme yapılandırılmamış kararın kapsamına girmektedir. Doğru cevap A'dır.

Yapılandırılmış kararlar, yapılandırılmamış kararların aksine, tekrarlanan ve rutin kararlardır. Bu kararlar, onları ele almak üzere tanımlanmış bir prosedürü içermektedir. Öyle ki kararları yeniymiş gibi her zaman işlemden geçirmek gerekmez. Bu tür kararlarla daha çok alt düzey yönetim karşılaşmaktadır. Bu yönetim düzeyindekilerin verdiği kararlar, taktik seviyede verilen kararların yürütülmesi için gerekli görevlerin etkin ve verimli bir şekilde yapılmasını içerir. Fazla mesai kriterleri belirleme yapılandırılmış kararların kapsamındadır. Doğru cevap E'dir.

Çoğu kararlar her iki karar türünün bir unsurudur ve yarı-yapılandırılmış kararlar olarak adlandırılırlar. Problemin sadece bir bölümü, kabul görmüş bir prosedür sonucu elde edilen belli bir sonuca sahiptir. Bu tür kararlarla daha çok orta düzey yönetim karşı karşıya gelmektedir. Bu yönetim düzeyi, stratejik düzeyde verilen kararları yerine getirir. Kaynakların etkin ve verimli olarak elde edilmesi ve kullanılmasına yönelik kararlar verilir. Bölüm bütçesi geliştirme yarı yapılandırılmış kararlar kapsamındadır. Doğru cevap B'dir

Karar verme süreci başlıca dört aşamada incelenebilir. Bunlar; anlama, geliştirme, karar ve uygulamadır. Doğru cevap E'dir.

Anlama: Örgütte meydana gelen problemleri keşfetme, tanımlama ve kavrama ile ilgilidir. Niçin problem var? Nerede meydana gelmiştir ve işletme üzerindeki etkileri nelerdir? sorularına cevap aramaktadır. Bu aşamada öncelikle kişi veya yönetici, amaç belirlemenin gerekliliğini ve ortada bir sorun olduğunu kabul etmelidir. Bu amaç veya sorunların nedenlerinin, özelliklerinin, aciliyetinin, çözülmemesi hâlinde karşılaşılacak durumların, niteliklerinin vs. incelenmesi ve analiz edilmesi gerekmektedir. Doğru cevap A'dır.

Planlara ilişkin bu sınıflandırmada, ne kadar süre için yapıldıkları göz önünde tutulmuştur. Buna göre; uzun, orta ve kısa süreli planlar olarak sınıflandırılmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Taktik, stratejilerin uygulanması süresinde karşılaşılan rekabete ve değişen şartlara uygun olarak yapılan dinamik ve daha kısa dönemleri kapsayan, genellikle nihai sonuca odaklı olmayan, ancak olası rakip davranışlarını dikkate alan faaliyetler ve kararlardır. Doğru cevap C'dir.

Etkili bir planlamada ve planda uyulması gereken şartlar şunlardır;

Doğru cevap C'dir.

Planlamaya getirilen eleştiriler şunlardır:

Doğru cevap D'dir.

Örgütleme kavramı, bazı kaynaklarda organize etme olarak da anılmaktadır. Bu kullanım yanlış değildir. Fakat günümüzde, organizasyon teriminin, örgüt dışındaki anlamlarının daha yaygın bir şekilde kullanıldığı görülmektedir. Düzenlenen birçok toplantı veya etkinlik için, genel olarak organizasyon terimi kullanılmakta, bu işi yapan kişiler; organizatör, işletmeler ise organizasyon işletmeleri olarak anılmaktadır. Bu durum kaçınılmaz olarak kavramsal bir karmaşa yaratmaktadır. Doğru cevap A'dır.

Biçimsel olmayan örgüt, bireylerin sosyalleşme ihtiyaçlarının dışa vurumudur. Doğru cevap B'dir.

Biçimsel örgütler sosyologlar tarafından üç alt başlık altında incelenmektedir:

Doğru cevap C'dir.

Biçimsel örgütler sosyologlar tarafından üç alt başlık altında incelenmektedir:

TEMA sivil toplum örgütlerinden biridir. Doğru cevap C'dir.

Uzmanlaşma ve iş bölümü sonucunda örgütsel yapıda belli alanlarda uzmanlaşmış bireylerden oluşan bölümler oluşmaktadır. Bu tür fonksiyonel (işlevsel) bölümlerde görev yapan bireyler, kendilerine komuta yetkisi ile bağlı olmayan diğer bireyler üzerinde uzmanlık konularıyla ilgili olarak emir verme yetkisine sahip olabilmektedir. Bu tür emir verme yetkisi fonksiyonel yetki olarak adlandırılmaktadır. İnsan kaynakları yöneticisinin halkla ilişkiler uzmanı üzerinde kendi alanıyla ilgili olarak fonksiyonel yetki kullanımı gösterilmiştir. Örneğin, insan kaynakları yöneticisi, halkla ilişkiler uzmanının performansını değerlerken fonksiyonel yetkisini kullanmaktadır. Doğru cevap A'dır.