YÖNETİCİ ASİSTANLIĞI

Profesyonel sözcüğü Latince profesyon sözcüğünden gelir ve bu sözcük bir iş yapmak üzere toplum huzurunda söz vermek gibi bir anlama gelmektedir. Toplum huzurunda verilen bu sözün içeriğinde şunlar vardır:
• En iyisini yapmak,
• Mesleği geliştirme kararlılığı göstermek,
• Öğrenme ve gelişmeyi yaşam boyu sürdürmek,
• Yüksek standardı olan formel bir eğitime sahip olmaktır

Profesyonelliği mesleki açıdan ele alacak olursak bir mesleğin profesyonelliği için  verilen ölçütlerden
I-Sosyal sorumluluk

II-Sosyal duyarlılık

III-Etik sorumluluk

IV-Mesleki Uzmanlık bunlardan birkaçıdır.

Yetkinliği, “bir işte mükemmel performansa ulaşmayı sağlayan ayırt edici özellikler” olarak tanımlayabiliriz. Bu tanım aynı zamanda profesyonelliğin de tanımıdır. Dolayısıyla yetkinlik ile profesyonellik arasında herhangi bir
ayrım yapmak kolay olmadığı gibi gerekli de değildir. Tanımlardan yola çıkarak yetkinlik kavramının
aşağıdaki özellikleri içerdiğini söyleyebiliriz:
• Kilit çıktılar elde etmede önemli rol oynayan bilgi ve beceri,
• Değer yaratan ve başarıyı belirleyen nitelikler,
• Kişiyi diğerlerinden farklı kılan özellikler,
• Kişilik özellikleriyle bağlantılı, kişinin daha derinlerinde bulunan özellik ve güdüler,
• Tutum, değer ve benliği de içeren kendini algılama biçimi

İş odaklı yaklaşım: Bu yaklaşım yetkinliklere, belli bir işe özgü çıktılar açısından bakmaktadır. Buna göre yetkinlikler daha çok işle ilgilidir ve bir işte iyi bir performans gösterebilmek için gerekli standartları ifade eder. İş odaklı yaklaşımın yetkinlik tanımı şu şekildedir: Yetkinlik, herhangi bir işte veya görevde istenen düzeyde performans gösterebilme yeteneğidir.

Ayırt Edici Yetkinlikler: Bunlar, işte mükemmel performans gösterenler ile ortalama performans gösterenleri birbirinden ayıran üst düzey yetkinliklerdir. Örneğin bir satış elemanı, ortalama bir satış elemanından farklı düzeyde performans sergileyebiliyor ise bu onun ayırt edici özelliklerinden kaynaklanır. İşte bunlar o kişiyi profesyonel yapan yetkinliklerdir

ÖRGÜTSEL YETKİNLİKLER 
• Bir örgütün sahip olduğu güçlü yönleri ifade
eder.
• Bilgi, beceri, yetenek gibi firmaya özgü ayırıcı
özelliklerden oluşur.
• İşletmenin ana faaliyet alanının temelini
oluşturur.
• Bu yetkinlikler işletmenin öz yetenekleridir ve
işletmelerin en fazla profesyonel olduğu
alandır,
• İşletmenin yeni pazarlara girebilmesini sağlar.
• işletmenin rekabet üstünlüğü gösterebilecek en
önemli özelliğidir.
• İşletmenin geliştirebileceği ve teknik bilgi
(know-how) yaratabileceği nitelikleridir.
• Rakiplerin bu yetkinlikleri kısa dönemde ve
aynen taklit etmesi mümkün değildir.
• Örgütün vizyon, misyon, strateji ve değerleri ile
uyumludur.

profesyonelin aşağıdaki gibi özellikleri vardır:
• İşini iyi bilen ve çevresinde böyle tanınan,
• Meslekî bilgi ve beceri düzeyini sürekli güncel tutan,
• Kariyerinde sürekli yeni aşamalar gösterebilen,
• Geleceğini kendi mesleği doğrultusunda inşa edebilen,
• Yaptığı işten coşku ve heyecan duyan,
• Mesleğinin gereğini sosyal sorumluluk ve duyarlılık çerçevesinde yapan,
• Çevre ile etkin iletişim kurabilen ve sosyalleşme süreçlerini iyi kullanan,
• Özel yaşamı ile meslekî yaşamını birbirine karıştırmayan, ancak özel yaşamı ile iş yaşamı
arasında bütünlük sağlayabilen,
• Mesleğine ait etik kodları ve standartları olan ve bunlara titizlikle uyan kişidir

Çalışanların işverenden dikkat etmesini, özen göstermesini bekledikleri etik değerler ise şunlardır:
Çalışanlara değer vermesi; çalışanlara, müşterilere, tedarikçilere, halka verilen sözleri ve taahhütleri
tutması, doğruyu söylemesi, çevre ve güvenlik kurallarına, yasalarına uyması, kayıtların ve raporların
doğruyu göstermesi, yasalara uygun olması, değişik fikirlere değer verilmesi ve desteklemesi, gerekli
bilgileri çalışanlardan, müşterilerden, tedarikçilerden, halktan saklamaması

İşletme etiğini diğer bir ifadeyle yönetim etiğini etik olmayan yönetim, etiğe kayıtsız yönetim ve etik yönetim olarak aşağıdaki gibi açıklayabiliriz.

Genel etik, bireylerin kişisel davranışlarını saptadıkları rehber ilkelerdir. Profesyonel meslek etiği ise, genel etiğin yönergelerle belirlenen özel bir durumu olup, kişinin topluma, müşterilere, mesleğin diğer üyelerine ve kendisine sorumluluk veren konularda gerekli davranışı göstermesidir

Kişinin iş yapabilme yeteneğini gösteren en önemli ölçütlerden biri profesyonellik düzeyidir. Profesyonellik aynı zamanda bir insanın işindeki yetkinliğidir. Yetkinlik veya profesyonellik, kişinin potansiyeli ve bu potansiyelin işe yansımış halidir.

Profesyonel sözcüğü Latince profesyon sözcüğünden gelir ve bu sözcük bir iş yapmak üzere toplum huzurunda söz vermek gibi bir anlama gelmektedir. Toplum huzurunda verilen bu sözün içeriğinde şunlar vardır:
• En iyisini yapmak,
• Mesleği geliştirme kararlılığı göstermek,
• Öğrenme ve gelişmeyi yaşam boyu sürdürmek,
• Yüksek standardı olan formel bir eğitime sahip olmaktır.

yetkinlik kavramının aşağıdaki özellikleri içerdiğini söyleyebiliriz:
• Kilit çıktılar elde etmede önemli rol oynayan bilgi ve beceri,
• Değer yaratan ve başarıyı belirleyen nitelikler,
• Kişiyi diğerlerinden farklı kılan özellikler,
• Kişilik özellikleriyle bağlantılı, kişinin daha derinlerinde bulunan özellik ve güdüler,
• Tutum, değer ve benliği de içeren kendini algılama biçimi.

Örgütlerde dört tür yetkinliğin veya profesyonelliğin olduğunu söyleyebiliriz. Bunlar yönetsel yetkinlikler, girdi esaslı yetkinlikler, dönüşümsel yetkinlikler ve çıktı esaslı yetkinliklerdir.

Profesyonel kişilerin özellikleri

• Profesyonellik gerektiren bir mesleği yapmak,
• Mesleği maddî bir menfaat karşılığında yapmak,
• Mesleki bir eğitime sahip olmak,
• Kendini geliştirme potansiyeli olan kişi.

Birleşmiş Milletler’in “Küresel İlkeler Sözleşmesi” (Global Compact) iş yaşamını düzenlemek için insan hakları, çalışma koşulları, çevre ve yolsuzlukla mücadele olmak üzere dört başlık altında 10 maddeden oluşan etik ilkeler belirlemiştir.

Küresel İlkeler Sözleşmesi

İnsan Hakları

İlke 1: İş dünyası ilan edilmiş insan haklarını desteklemeli ve bu haklara saygı duymalı.

İlke 2: İş dünyası, insan hakları ihlallerinin suç ortağı olmamalı.

Çalışma Standartları

İlke 3: İş dünyası çalışanların sendikalaşma ve toplu müzakere özgürlüğünü desteklemeli.

İlke 4: Zorla ve zorunlu işçi çalıştırılmasına son verilmeli.

İlke 5: Her türlü çocuk işçi çalıştırılmasına son verilmeli.

İlke 6: İşe alım ve işe yerleştirmede ayrımcılığa son verilmeli.

Çevre

İlke 7: İş dünyası çevre sorunlarına karşı ihtiyati yaklaşımları desteklemeli.

İlke 8: İş dünyası çevresel sorumluluğu arttıracak her türlü faaliyete ve oluşuma destek vermeli.

İlke 9: İş dünyası çevre dostu teknolojilerin gelişmesini ve yaygınlaşmasını desteklemeli.

Yolsuzlukla Mücadele

İlke 10: İş dünyası rüşvet ve haraç dâhil her türlü yolsuzluk ile savaşmalıdır.

Türkiye Etik Değerler Merkezi, Türk İş Etiğiyle İlgili Değerleri
• Çalma, hırsızlık, sahtekârlık, dolandırıcılık konularına uzak durmak,
• Ödeme yükümlülüklerini zamanında yapmak,
• Müşterilerine değer vermek,
• Vergisini düzenli olarak ödemek,
• Rüşvet, gayri resmi komisyon, uygunsuz hediye vermekten- almaktan kaçınmak,
• Irk, renk, cinsiyet, yaş ve benzer konularda ayrımcılık yapmamak.

İşletme etiği bir işletme örgütünün sahip olduğu etik normlar, standartlar, ilkeler ve kodlar bütünüdür. İşletme içi etik sorunlar, genellikle insan kaynakları ve eğitim departmanlarının faaliyeti sonucu ortaya çıkan sorunlardır. İşletme dışı etik sorunlar ise, daha çok pazarlama, üretim, muhasebe/finansman, halkla ilişkiler ve araştırma/geliştirme gibi departmanların faaliyetlerinden kaynaklanır. İş etiği her şeyden önce işletmeye bir sorumluluk yükler. Bu sorumluluklar; ekonomik, yasal, etik ve isteğe bağlı sorumluluk şeklinde olabilir. Bir işletme örgütünün kurumsal ya da örgütsel etik ilkelerini oluşturan işletme etiği, işletmenin eğilimlerini, değerlerini ve standartlarını ifade eder.

Etik kodların işlevlerini aşağıdaki gibi açıklayabiliriz:

Müşterileri korumak: Kodlar profesyonelden ne beklendiğini açıkça ifade ettiği için müşterileri koruma konusunda güvence sağlar. Kodlar bir profesyonelin ne yapması gerektiğini söyler ve onu denetler.

Profesyonellere yol göstermek: Kodlar düzenleyici kurallar koyarak veya etik bilinci artırarak nasıl etik kararlar alınacağı veya hareket edileceği konusunda profesyonellere yol gösterir. Etik kodlar aynı zamanda meslek mensuplarının anlaşmazlıklarını çözme konusunda rehberlik işlevi görür.

Profesyonel statüyü geliştirmek: Etik kodun bu boyutu mesleki duyarlılığın açık ifadelerinden biridir. Buna göre etik kodlar bir mesleğin toplumsal statüsü konusunda bir kanaat verir. Bu bakımdan kodlar mesleğin gelişme derecesini ve toplumsal yerini anlamaya yardımcı olur.

Profesyonel kimlik yaratmak ve onu korumak: Kodların temel amacı, yol gösterici etik ilkeleri, meslek üyesinden beklenen ve onda olması gereken nitelikleri açıkça ifade etmektir. Bu yolla kodlar profesyonel kimlik yaratmaya ve onu korumaya yardımcı olur.

Profesyonel düzenleme aracı olmak: Etik kodların başka bir fonksiyonu bütün çalışanların uyması gereken profesyonel standartları yoluyla profesyonel davranışı düzenlemektir. Bazı etik kodlar, ilke, kural veya standartların ihlal edilmesinin cezalandırmayı gerektirdiğini vurgular.

Retorik oluşturmak: Kod oluşturmada iyi niyetli profesyonel gruplar bile kodu pratisyenlere yol göstermek, hizmetten faydalananları korumak kadar profesyonel statü ve güvenirlik kazanmak aracı olarak değerlendirebilir. Bu bakımdan kodlar halkın meslek hakkındaki görüşünü şekillendirmeye yönelik sembolik ifadelerdir.

ideal sunmak: Birçok etik kod toplumun mahiyeti konusunda evrensel ifadeler ihtiva eder. Fakat çoğu kez bunları tamamen uygulamak mümkün değildir. Bunlar bir bakıma idealler olarak kabul edilmelidir.

Eğitim aracı olmak: Karşılaşılabilecek olası bir durum hakkında ayrıntılı kılavuzluk yapması beklenemez. Bir etik kodu, o toplulukta etik düşünce standardı ve kültürü yaratarak, toplumun etik konusundaki genel yargılarının şekillenmesini sağlar.

Çalışanların işverenden dikkat etmesini, özen göstermesini bekledikleri etik değerler ise şunlardır: Çalışanlara değer vermesi; çalışanlara, müşterilere, tedarikçilere, halka verilen sözleri ve taahhütleri tutması, doğruyu söylemesi, çevre ve güvenlik kurallarına, yasalarına uyması, kayıtların ve raporların doğruyu göstermesi, yasalara uygun olması, değişik fikirlere değer verilmesi ve desteklemesi, gerekli bilgileri çalışanlardan, müşterilerden, tedarikçilerden, halktan saklamaması.