YOLCU HİZMETLERİ - Deneme Sınavı - 11

Yurda kabul edilmeyen yani INAD olarak adlandırılan yolcular, genelde giriş yapmak is­tedikleri ülkenin yetkili makamları tarafından eksik evrak gerekçesi ile kabul edilmeyen yolculardır. INAD yolcular vizesi ya da parası olmadığından, pasaportunun geçerlilik sü­resi dolduğundan ya da yasa dışı çalışacağı şüphesi nedeniyle ülke otoriteleri tarafından kabul edilmeyen yolculardır.  Doğru yanıt E’dir.

Refakatli Çocuk Yolcular (Accompanied Minors): Refakatli çocuk yolcu, bir re­fakat kabin görevlisi ile seyahatini gerçekleştiren çocuk yolcudur. Bu özel hizmet havayolları tarafından ücret karşılığında sunulmaktadır. Ancak bazı havayolları ücretli dahi olsa bu hizmeti sunmamaktadır. Refakatli çocuk yolcu hizmeti, 2 ya­şını doldurmuş olan yani çocuk statüsündeki yolculara verilebilmektedir. Ancak refakatli olarak taşınabilecek çocuk yolcular için yaş üst sınırı, havayoluna göre farklılık göstermektedir. Doğru yanıt B’dir.

Genç yolcu, 12 yaşını doldurmuş ve 18 yaşını aşmamış, yalnız seyahat eden yolculardır. Bu yolculara, ebeveynleri tarafından istendiği ve bedeli ödendiği takdirde Refakatsiz çocuk yolcuya verilen hizmetler de verilebilir. Genç yolcuya verilen bu hizmet refakatsiz çocuk hizmeti ile aynı prosedürleri içermektedir. Ancak genç yolcular için düzenlenen evrak UM değil YP olarak adlandırılmaktadır. YP evrakı, UM evrakı ile aynı içeriğe sahiptir. YP yolculara acil çıkış kapıları önünde yer alan koltuklar tahsis edilemez. Özel hizmet gerektiren genç yolcular ile ilgili bilgilerin, transfer ve varış havaalanlarına iletilmesi için çekilen mesajda, bu yolcular için YPTA dörtlü kodu kullanılmaktadır. Doğru yanıt D’dir.

Yolcular, özel yemek taleplerini rezervasyon esnasında belirtmelidir. Bu özel yemek talepleri genel bir kod olan, “Special Meal” kı­saltması olan SPML dörtlü kodu altında ele alınmaktadır.

Evcil hayvan taşıyan yolcular ile ilgili bilgilerin, transfer ve varış havaalan­larına iletilmesi için çekilen mesajda, evcil hayvanın yolcu kompartımanında taşınması durumunda PETC, kargo kompartımanında taşınması durumunda ise AVIH dörtlü kodu kullanılmaktadır.

VIP yolcular; makamları açısından, çok çok önemli (VVIP: Very Very Important Passen­gers: Çok Çok Önemli Yolcular) ve çok önemli (VIP: Very Important Passengers: Çok Önemli Yolcular) olmak üzere iki kategoride ele alınmaktadır. Bir ülkenin en üst düzeyde­ki devlet görevlisi ve heyeti VVIP olarak değerlendirilmektedir.  

Eğer yolcu çok aşırı bir kiloya sahip ise iki kişilik yer alması gerekmektedir. Bu ilave koltuk EXST dörtlü kodu ile belirtilmekte­dir. Doğru yanıt A’dır.

Genel olarak Uçuş Ekibi Bilgilendirme Formu, aşağıdaki bilgileri içermektedir. Form içeriğinde:

 Doğru yanıt D’dir.

Refakatsiz Çocuk Yolcular (Unac­companied Minors-UM): Havayol­larındaki farklı uygulamalara karşın, refakatsiz çocuk yolcular genel ola­rak, 6 yaşını doldurmuş ve 13 ya­şından gün almamış ebeveyni ya da yakını tarafından refakat edilmeden tek başına seyahat eden çocuk yol­culardır. Refakatsiz çocuk yolcuların sorumluluğu, uçuşa kabul işlemleri yapıldığı andan itibaren havayoluna geçmektedir. Bazı havayolları refa­katsiz çocuk yolculara sunulan bu özel hizmet karşılığında, ücret talep edebilmektedir. Doğru yanıt E’dir.

Yolcu beraberindeki evcil hayvanlar, havayolu ile iki şekilde taşınabilmektedir. Evcil hayvanlar yolcu kompartımanında taşın­ması durumunda PETC (Pet in Cabin), kargo kompartımanında taşınması durumunda ise AVIH (Animal in Hold) olarak kodlanmaktadır. Evcil hayvanın kilosu ya da boyutları bu taşıma şeklini belirlemektedir. Kafesiyle beraber 5kg ağırlığına kadar olan evcil hay­vanlar PETC statüsünde, bu ağırlığın üzerindeki hayvanlar ise AVIH statüsünde taşın­maktadır. Evcil hayvanların kafesleri içerisinde havayolu ile taşınması gerekmektedir. Bu kafesin büyüklüğü en az taşınan hayvanın ayakta durması şartı ile başının kafesin tava­nına değmeyecek ve içinde rahatlıkla hareket edebileceği boyutlarda olmalıdır. Bununla birlikte PETC olarak taşınan evcil hayvan kafesi boyutlarının, 55 x 40 x 20cm. ebatlarını aşmaması gerekmektedir. PETC olarak taşınabilecek hayvan sayısı uçak tipine göre fark­lılık göstermektedir. Yolcu beraberinde taşınacak evcil hayvanların kimlikleri, sağlık/aşı belgeleri olmalıdır. Doğru yanıt B’dir.

Yolcu özel hizmet mesajı (PSM), özel hizmet gerektiren yolcu ve verilen/verilecek özel hiz­met bilgilerini içeren mesajdır. Gerçekleştirilecek uçuşta özel hizmet gerektiren herhangi bir yolcu olmaması durumunda da PSM mesajı çekilerek, özel hizmet gereksiniminin ol­madığı bildirilmelidir. PSM mesajı transfer nokta/noktalarının bulunduğu havaalanları­na, var ise yolcunun transfer edildiği havayollarına ve varış havaalanına gönderilmektedir. Mesajda (SHGM, Yolcu Hizmetleri, 2013: 136):

Muafiyet formu, havayolunun sorumluluğunu kısıtlamak amacı ile düzenlediği bir dokü­mandır. Yolcunun seyahati esnasında karşılaşabileceği düşünülen ve havayolunu yükümlü­lük altında bırakabilecek durumlarda doldurulan bir formdur. Yolcunun bu formu imza­laması ile yolcunun seyahati boyunca karşılaşabileceği, yurda kabul edilmeme ya da sağlık sorunlarında artış gibi tüm aksaklıkların sorumluluğu, havayolundan yolcuya geçmektedir. Doğru yanıt E’dir.

Potansiyel Tehlike Arz Eden Yolcular
- Sınır dışı edilen yolcular (Deportees)
- Yurda kabul edilmeyen yolcular (INAD:Inadmissible Passengers)

İlgili otorite tarafından sınır dışı edilen yolcu hakkındaki bilgilerin, DEPA ya da DEPU olarak sınır dışı edilmesine bakılmaksızın, taşıyıcı havayolu işletmesine iletilmesi gerekmektedir. Bu bilgi formunda yer alması gereken bilgiler aşağıda yer almaktadır. Bunlar:

• Deporte yolcunun kimliği ile cinsiyeti,
• Sınır dışı edilme nedeni,
• Eğer refakat edilecek ise refakatçi/refakatçilerin kurumları, unvanları ve isimleri, • Deporte yolcunun ilgili kurum tarafından yapılan risk değerlendirmesi (refakatçi

verilme ya da verilmeme nedenleri),
• Deporte yolcunun beraberindeki seyahat belgeleri ve türüdür.

Deporte yolcuların uçuşa kabulü esnasında aşağıdaki unsurlara dikkat edilmesi gerekmektedir:

Deporte yolcu, sınır dışı eden otorite ve havayolu işletmesinin koordinasyonu ile tüm yolculardan önce uçağa alınmalı ve en son indirilmelidir.

Deporte yolcuya koridorda ya da acil çıkış kapı önlerinde yer alan koltuklar tahsis edilmemelidir.

Uçağın tüm çıkışları sol tarafta yer aldığından, deporte yolculara uçağın sağ tara- fından ve tuvaletlere yakın bir yerden koltuk tahsis edilmelidir.

Deporte yolcunun, yolculuk boyunca diğer yolcularla iletişim kurmasını engelle- yecek bir biçimde yer tahsisi yapılması gerekmektedir.

Uçaktaki diğer yolculara, uçakta deporte yolcu taşınacağı bilgisi verilmemelidir.

Özel hizmet gerektiren yolcu dokümanları temel olarak Uçuş Ekibi Bilgilendirme Formu (Crew Information Sheet) ve Muafiyet Formu (Form of Indemnity)’dur.

Potansiyel Tehlike Arz Eden Yolcular
- Sınır dışı edilen yolcular (Deportees)
- Yurda kabul edilmeyen yolcular (INAD:Inadmissible Passengers)

Diğer Özel Hizmet Gerektiren Yolcular - Bebekli ya da çocuklu yolcular
- Refakatli ve refakatsiz çocuk yolcular - Genç yolcular

Bebek Yolcular: 0-2 yaş arasında (25. ayından gün almamış) ebeveynleri ile birlik- te seyahat edebilen yolculardır. Ancak bebek yolcuların havayolu ile seyahat ede- bilmeleri için havayoluna göre farklılık gösteren bazı kısıtlamalar da söz konusu- dur. Örneğin,Türk Hava Yolları doğumundan sonraki ilk 48 saat içinde bebeklerin uçuşuna izin vermezken, 2 ile 7 gün aralığındaki bebekleri ise ancak “uçakla seyahatinde herhangi bir sakınca yoktur” ibaresinin yer aldığı sağlık raporu ile uçuşa kabul (check-in) etmektedir (THY, 2016a). Bebek yolcular için indirimli bilet ücreti ödenmesine karşın, ayrı bir koltuk tahsis edilmemektedir. Bebek yolculara koltuk tahsis edilmediğinden, bebekler ebeveynlerinin kucağında, ilave emniyet kemeri ile bağlı olarak seyahat etmektedir.

Çocuk Yolcular: 2-12 yaş arası, 3 yaşından gün almış, 12 yaşını tamamlamamış yolculardır. Çocuk yolcuların koltuk hakları vardır. Ancak bilet ücretleri, indirimli ücretler kapsamındadır. Koltuk tahsisi sırasında dikkat edilmesi gereken unsurlar bulunmaktadır. Çocuk yolcular, acil çıkış kapı önlerindeki koltuklara, yanında ebeveyni dahi olsa oturtulamazlar. Tek bir koltuğa birden fazla çocuk oturtulamaz. Çocuk yolcuların refakatli ya da refakatsiz olarak havayolu ile taşınması da mümkündür.

Havayollarındaki farklı uygulamalara karşın, 6 yaşını doldurmuş ve 13 yaşından gün almamış ebeveyni ya da yakını tarafından refakat edilmeden tek başına seyahat eden çocuk yolculardır.

Kilolu ve uzun boylu yolculara da özel hizmetler sunulabilmektedir. Uçaktaki koltuk doluluk oranları uygun ise kilolu yolculara tahsis edilen koltuğun yanındaki koltuk ya da koltuklar mümkün olduğunca boş bırakılmalıdır. Eğer yolcu çok aşırı bir kiloya sahip ise iki kişilik yer alması gerekmektedir. Bu ilave koltuk EXST dörtlü kodu ile belirtilmekte- dir. Uçak koltuklarının dolu olması durumunda, aşırı kilolu yolcunun mutlaka seyahat etmesi gerekiyor ise tek kişilik koltuk satın almasına izin verilmektedir. Bu durumda ilgili havayolu bilgilendirilerek onay alınması gerekmektedir. Kilolu yolculara, kesinlikle acil çıkış kapıları önündeki koltuklar tahsis edilmemelidir.

Havayolu için yüksek ticari önem taşıyan yolcular, CIP yolcu kapsamda değerlendiril- mektedir.

Potansiyel tehlike arz eden yolcular, ülkeden sınır dışı edilen deporte yolcular ile yurda giriş yapamayan ve yurda kabul edilmeyen yolcular (INAD-Inadmissible Passengers) ola­rak adlandırılan yolculardır.

Deporte yolcular, Tüm yolculardan önce uçağa alınmalı ve en son indirilmelidir, koridorda ya da acil çıkış kapı önlerinde yer alan koltuklar tahsis edilmemelidir, uçağın sağ tara­fından ve tuvaletlere yakın bir yerden koltuk tahsis edilmelidir.