YİYECEK ÜRETİM TEMELLERİ

Evin mutfağında bulunması gereken özellikler şu şekilde sıralanabilir:
• Mutfağın, evin bazı bölümleri ile doğrudan bağlantılı olması gerekmektedir. Bunlar; dışa açılan antre, bahçe kapısı gibi alanlarla, konuk ağırlama ve yeme içme birimlerinin bulunduğu mekanlardır.

• Mutfaklar, yemek odaları ile bitişik düzenlenmeli, gerekirse servis pencereleri ve kapı ile bağlantı kurulmalıdır. Böylece yemek servisi kolaylaşır, yemeklerin soğması en aza iner. 

• Oturulan konut iki katlı ise mutfak üst katta yer almalıdır. Mutfak üst katta olursa yemek kokularının evin içine dağılması engellenmiş olacaktır. Mutfak, rahatça çalışılabilecek büyüklükte olmalıdır.

Mutfak, rahatça çalışılabilecek büyüklükte olmalıdır. Konut mutfaklarında minimum genişlik 2,20 m. olmalıdır. Mutfak alanı 8 m2, yemek yenebilir bir düzenlemede ise 8 –14 m2 arasında olmalıdır.

Mutfağın göz önünde bulundurulması gereken en önemli bağlantısı ailenin yemek masası ile olan bağlantısıdır. İkinci olarak mutfak ve çocuk odası bağlantısı yer almaktadır. Özellikle küçük yaşta ya da okul çağında çocukları olan aileler için ev kadınının bu mekân arasında geliş-gidişleri yoğun olmaktadır. Bu iki mekân arasında uzaklık beş metre olarak belirlenmiştir. Diğer bir ilişki banyo ile mutfak arasındaki ilişkidir. Bu iki eylemi yapan da ev hanımıdır ve özellikle ev hanımı çalışıyorsa o zaman daha fazla önem kazanmaktadır. Buradaki istenen uzaklık da beş metre olarak belirlenmiştir.

Linolyum, mutfaklar için en uygun döşeme malzemesi olarak bilinmektedir. Linolyum genel kullanım için en eski ve en esnek, yağ lekelerine ve neme oldukça dayanıklı yer döşeme malzemesidir. Ayrıca linolyum yer döşeme malzemelerinin bakımı oldukça kolaydır ve bu tür döşemeler kolay yıkanabilir malzemelerdir. Linolyum farklı renk, kalite ve modellerde elde edilmektedir. Bu tür yer döşemesi, hijyenik ve kolay temizlenebilen; aynı zamanda güzel bir fon sağlayan yumuşak düz renklerde yapılabilen bir malzemedir. Linolyum yer döşemeleri birçok modern materyalle uyumlu olarak kullanılmaktadır. Mermer desenli olanlar lekeyi düz renklerden daha az göstermesi nedeniyle mutfaklardaki kullanımda daha çok tercih edilmektedir.

Duvarların rengi, mutfak içinde çalışan kişilerin çalışma şartlarını etkilediğinden duvarların boyanmasında kullanılan renklerin ışığı yansıtacak bir özelliğe sahip olması gerekmektedir. Koyu renkler insanda yorgunluk hissi uyandıracağından, duvarların gözleri dinlendiren ve insana huzur veren daha açık renklere boyanması uygun olur. Boya seçilirken, ışığı yansıtma oranı dikkate alınmalıdır. Beyaz renk ışığı % 80-90, krem renk % 80, açık gri renk % 72, açık yeşil renk ise ışığı % 60 oranında yansıtmaktadır.

Mutfakta yararlanılan fritöz, fırın, pişime amaçlı, eviye temizlik amaçlı, dondurucu besinleri dondurup saklama amaçlı, davlumbaz ise Mutfakta oluşan kirleticilerin, kokuların, atık ısının ve oluşan nemin atılması ya da filtre edilmesi için havalandırma amaçlı kullanılır.

Çalışma merkezlerinin planlanmasında, çalışma kolaylığı esas alınmaktadır. Mutfak etkinliklerinin yürütülmesinde üç temel merkez arasında gidiş-gelişler çok fazladır. Bu gidiş-gelişlerin çizdiği üçgenin köşelerinde üç temel çalışma merkezinin yer alması ve en çok kullanılan merkezlerle ilgili araç ve gereçlerin bu alanlara yerleştirilmesi gerekir. Çalışma üçgeninin içinden geçmeyen mutfak trafiği, mutfak etkinliklerinin yürütülmesinde zaman ve enerji tasarrufu sağlar. Çalışma üçgeninin çevresinin en az 360 cm, en fazla 660 cm olması uygundur.

Dekorasyon, yaşanan mekanların kullanım amaçlarına uygun olarak verimli, estetik ve sanatsal biçimde düzenlenmesi olarak tanımlanmaktadır. 

Mutfak dekorasyonu yapılırken dikkat edilecek hususlar şu şekilde sıralanabilir: 

• Kişinin zevki,
• Yaşam stili,
• Bütçesi,
• Mekanın ebatları,
• Mutfağın mevcut durumu (var olan mutfak mı yoksa yeni yapılan bir mutfak mı?)

Mutfak tezgahı, mikser, mutfak robotu, bıçaklar, kesme tahtası vb. mutfakta yiyecek hazırlığında kullanılan araçlardır. Ocak, fırın, fritöz, düdüklü tencere, tencereler, tavalar, kepçeler, kevgirler, tahta kaşıklar vb. pişirmede kullanılan araçlardır.

Mutfaklarda aydınlatma ile ilgili planlama yapılırken dikkat edilmesi gereken hususlar vardır: 
• Işığın mutfakta çalışan kişinin doğrudan gözüne gelmemesine dikkat edilmelidir,
• Işık kaynağının yeterli güçte olmasına dikkat edilmelidir,
• Mutfaklarda genel mekanlarda metrekareye düşen ışık miktarı 20-25 watt; ocak ve tezgah gibi alanlara ise 50-55 watt olmalıdır,
• Işık parlak yüzeylerden yansımamalıdır,
• Maddelerin doğal rengini değiştiren lambalar kullanılmamalıdır,
• Mutfaklarda güvenlik açısından elektrik telleri açıkta bırakılmamalı, bu tür teller duvar
içerisinden geçirilmelidir.

Mutfak, rahatça çalışılabilecek büyüklükte olmalıdır. Konut mutfaklarında minimum genişlik 2,20 m. olmalıdır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Mutfağın fiziki şartları tasarım yapılırken önemli belirleyici bir etkendir. Mutfak tasarımında etkili olan fiziki şartlar şu şekilde sıralanmaktadır; Mutfak tabanı (yer döşemeleri), Mutfak tavanı, Mutfak duvarları, Isı, havalandırma ve Aydınlatmadır. Doğru cevap A seçeneğidir.

İyi kalitede linolyum, mutfaklar için en uygun döşeme malzemesi olarak bilinmektedir. Linolyum genel kullanım için en eski ve en esnek, yağ lekelerine ve neme oldukça dayanıklı yer döşeme malzemesidir. Ayrıca linolyum yer döşeme malzemelerinin bakımı oldukça kolaydır ve bu tür döşemeler kolay yıkanabilir malzemelerdir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Pişirme –temizleme merkezi arasındaki uzaklık 120-180 cm, Depolama- temizleme arasındaki uzaklık 120-210 cm, Pişirme-depolama merkezi arasındaki uzaklık 120-170 cm olması önerilmektedir. Çalışma üçgeninin çevresinin en az 360 cm, en fazla 660 cm olması uygundur. Doğru cevap B seçeneğidir.

Mutfaklarda mutlaka ısıtma sisteminin planlanması gerekmektedir. İdeal çalışma ortamında ısının, kışın 20-22 0C’de olması gerekmektedir. Uygun olmayan sıcaklık ve nem koşulları, mikroorganizmaların çok büyük bir hızla üremesine yol açacaktır. Doğru seçenek E seçeneğidir.

Mutfaklarda genel mekanlarda metrekareye düşen ışık miktarı 20-25 watt; ocak ve tezgah gibi alanlara ise 50-55 watt olmalıdır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Mutfak dekorasyonu yapılırken dikkat edilecek hususlar şu şekilde sıralanabilir; Kişinin zevki, Yaşam stili, Bütçesi, Mekanın ebatları, Mutfağın mevcut durumu gibi etkenler mutfak dekorasyonunda etkilidir. Eşyanın ağırlığı dikkat edilecek bir husus değildir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Pişirmede kullanılan araçlar: Her türlü yiyeceğin değişik pişirme yöntemleri yardımıyla pişirilmesini sağlayan donanımdır. Ocak, fırın, fritöz, düdüklü tencere, tencereler, tavalar, kepçeler, kevgirler, tahta kaşıklar vb. bu grubun içinde yer almaktadır. Doğru cevap B seçeneğidir.

ABD, İngiltere, Almanya ve Güney Afrika gibi ülkelerde mutfak donanımına ilişkin çeşitli standartlar geliştirmiştir. Bu standartlara göre mutfakta dolapların üretiminde ve mutfağa montajında kullanım kolaylığı ve güvenliğin sağlanmasında kullanılan ölçütler şu şekildedir; En üst rafın yerden yüksekliği 80 cm. Doğru cevap A seçeneğidir.

Dilimleyiciler; her türlü yiyecek grubunu standart kalınlıkta kesebilen, görünüm ve porsiyon denetimini sağlayan araçlardır. Doğru cevap B seçeneğidir.