YİYECEK ÜRETİM TEMELLERİ

Öğün kavramıyla ilgili ölçütler; günün saati, yemeğin içerdiği besin ve enerji miktarı, sosyal etkileşim, çeşit sayısı ve kriterlerin birleşimidir.

Bir kişinin günlük besin ihtiyaçlarına göre değerlendirildiğinde öğünlerde alması gereken oranlar; Sabah %35, öğle %30, akşam %20, ara öğün %15 olarak belirlenmiştir.

Öğünleri hazırlarken dikkat edilecek noktalar;   

•  Tarımsal yapı  ve göçebe kültürünün etkisi,

•  Başka toplumlardan etkilenme,

•  Sosyo - ekonomik düzeye göre farklılaşma,

•  Bölgelere göre farklılaşma,

•  Davranış  kalıpları ,

•  Dinsel etkiler,

•  Toplu yemek yeme geleneği,

•  Mutfak düzeni 

•  Özel amaçlı yemeklerdir.

Kahvaltıda protein tüketerek kan şekerini düzenleyebilir ve buna bağlı olarak açlık ve yorgunluk gibi duyguları önleyebiliriz.

Bireyin günlük olarak alması gereken su miktarı 2.5 litredir.

Yonca şeklinde oluşturulan besin piramidinde ilk sırada süt ve süt ürünleri yer almaktadır.

Standart tarif kullanmak hep aynı lezzet ve tadın tutturulması, besin değerlerinin korunması ve ideal miktarda alınmasını sağlar

Lakerda balık ve deniz ürünleri içerisinde yer almaktadır.

Grubun oturma planı menü planlanmasında kullanılacak bir bilgi değildir.

Öğün olarak kabul edilecek ürünler kavurma ve sütlaçtır.

Öğün kavramı ile getirilen bir takım ölçütler şunlardır:

Gün içerisindeki öğünlerin günlük zaman dilimi içerisinde olması: kahvaltı 06.00-10.00, öğye yemeği 11.00-15.00, akşam yemeği 17.00-22.00.

Yemeğin bir kaç besin ögesi ve yeterli enerji içermesi: bir öğün en az 375 kalorilik enerji içermeli.

Öğün olarak kabul edilebilmesi için bir yemekte birden fazla kişinin bir araya gelmesi.

bir öğünde tek bir çeşitten fazla yiyecek ve içecek bulunması.

Bu kriterlere bakıldığında sabah 07.00'de içilen bir fincan kahvenin ve gün içerisinde yenilen bir dilim elma gibi yiyecelerin öğün sayılamayacağı anlaşılmalıdır. 

Doğru yanıt B

Öğün atlamamak, öğünleri (ara öğünler de dâhil) doğru planlamak ve değişik besin gruplarından gün içinde dengeli olarak tüketmek sağlıklı ve doğru beslenmenin temelini oluşturmaktadır. Bunların ışığında alınması gereken günlük kalori tüm öğünlere dağıtılarak denge sağlanmalıdır. Sağlıklı beslenmede bireyin günlük kalori dengesine uyması kadar, kalori alımını gün içinde öğünlere yayması çok önemlidir. Aksi hâlde bireyin sağlığı olumsuz yönde etkilenmekte ve bu durum kilo alımı olarak kendini göstermektedir. Beslenmede mutlaka üç ana öğün ve üç ara öğün olmak üzere altı öğün kuralına uyulması gerekmektedir. Planlama “üç” ana öğün ile her ana öğünden 2 ya da 2,5saat sonra yapılan bir ara öğün şeklinde yapılmalıdır. Öğün aralarında bir şey yenmediği zaman öğün araları çayla geçiştirilerek basit karbonhidratlar alarak bir anlamda iştah açılmasına ve daha çok yeme isteği uyandırılmasına yol açmaktadır. Buna ek olarak düzensiz zamanlarda alınan besin maddeleri de, sindirilme imkânı bulmayacağı için vücuda bir yarar sağlamayacağı gibi, mide ve bağırsakların düzenli çalışmasını engellemektedir. 

Doğru yanıt D seçeneği.

Genel olarak öğünlere özgü yemekleri ele alırken öncelikle aşağıdaki noktalar açısından yoğunlaşmak gerekmektedir:
• Tarımsal yapı ve göçebe kültürünün etkisi,
• Başka toplumlardan etkilenme,
• Sosyo - ekonomik düzeye göre farklılaşma,
• Bölgelere göre farklılaşma,
• Davranış kalıpları,
• Dinsel etkiler,
• Toplu yemek yeme geleneği,
• Mutfak düzeni ve
• Özel amaçlı yemeklerdir.

Doğru yanıt C

Günümüzde kahvaltı olarak adlandırılan sabah öğününde tüketilen belli başlı yiyecekler zeytin, peynir, ekmek, reçel ve yumurtadır. Bu öğüne farklı peynir türleri, sucuk, domates, salatalık, biber gibi yiyecekler ve yörelere göre farklılık gösteren ürünler de eklenmektedir.

Dengeli bir kahvaltıda günlük enerjinin en az dörtte birinin karşılanması gerekmektedir. Kahvaltıda tüketilecek protein miktarı, kan şekerini düzenlemede ve dolayısı ile yorgunluk, açlık gibi duyguların önlenmesinde etkili olduğundan, günlük tüketilecek miktarın en az beşte biri kadar olmalı ve bu değerin altına düşmemelidir.

Kahvaltıda meyve ya da sebze yenilmesi bu öğünü besin ögeleri bakımından dengelediği gibi, içerdikleri posa nedeniyle doygunluğu daha uzun süre sağlamakta ve kan şekerinin daha geç düşmesine yardımcı olmaktadır. Kahvaltıda tüketilecek meyve ya da sebze, mönünün özellikle C vitamini açısından dengeli olmasını sağlarak güne dinamik ve sağlıklı başlamak açısından önemli olmaktadır.

Doğru yanıt B

Günümüzde kahvaltı olarak adlandırılan sabah öğününde tüketilen belli başlı yiyecekler zeytin, peynir, ekmek, reçel ve yumurtadır. İçecek olarak çayın ağırlık taşıdığı bu öğüne farklı peynir türleri, sucuk, domates, salatalık, biber gibi yiyecekler ve yörelere göre farklılık gösteren ürünler de eklenmektedir. 

Öğle yemeklerinde genel olarak et, kuru fasulye, nohut, mercimek, yumurta, tavuk ve balık gibi yiyeceklerden yapılmış yemekler ya da bunların karışımı, sebze yemeği, pilav, sebze salatası, cacık, yoğurt, yoğurt sebze karışımı ve ekmek tüketilmektedir.

Doğru yanıt A

Akşam yemeği, en az kalori içeren öğün olmalıdır. Akşam saatlerinde metabolizma işlevleri yavaşlamaktadır. Bu nedenle bu saatlerde fazla aşırıya kaçmadan yemek yenmelidir. Sebze yemekleri, salata, çorba, ya da ızgara et gibi kolay hazmedilen besinler, küçük porsiyonlar halinde tüketilmelidir. Akşam öğünü günün en hafif alınması gereken öğündür. Yapılan araştırmalar, kilo almanın nedeninin kalorinin çoğunun sabah yerine akşam alınmasından kaynaklandığını ortaya çıkarmaktadır. Dolayısıyla gün içerisinde herhangi bir öğünü atlamamak gerekir. Atlanan her bir öğün, diğer öğünlerdeki besin tüketimini artırmaktadır. Yapılması gereken ise; yiyeceklerin öğünlere bölünmesi ve yüksek kalorili olanları akşama bırakılmamasıdır.

Doğru yanıt E

Tarif: Yapılacak olan yemekte kullanılan malzemelerin isim, miktar ve hazırlanışında izlenecek yolu gösteren yönergeler. 

Standart: Bir yemekte olması istenen ölçütler.

Porsiyon: Ortalama olarak bir kişinin yiyebileceği miktar.

İştah: Yemeğe karşı duyulan istek.

Öğün: Gün içerisinde yemek yeme aralığı ve sıklığı.

Doğru yanıt C

Yemek tarifi portföyüne göre kapama ve trid et ve sakatat yemekleri grubunda, Piruhi Hamur işi grubunda, Pilaki ise denizürünleri grubunda yer almaktadır. Silkme ise et ve patlıcanla yapılan bir yemek türüdür. 

Doğru yanıt D

Nişan, düğün, sünnet, ölüm, dini bayramlar, mevsimsel kutlamalar ramazan gibi gündelik yaşamdan daha farklı anlamların yüklendiği günlerde yemek ve yiyeceklerin de farklılaştığı; sofraların daha özenle ve bol çeşitle hazırlandığı gözlenmektedir. Loğusa evinde konuklara; loğusa şerbeti, süt, tatlı ve bisküvi gibi ikramlarda bulunulmaktadır. Keşkek, kavurma, pilav düğünlerle, un helvası cenaze yemeğiyle,
güllaç, ramazan yemekleriyle, aşure muharrem ayıyla ilişkilendirilen yemekler olarak öne çıkmaktadır. 

Doğru yanıt D

Pişirilecek yemeklerin seçiminde dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
• Yemeklerin kimin veya kimler için hazırlanacağı ve bu kişilerin gereksinimleri,
• Ekonomik kısıtlar,
• Sağlık sorunları ve kişisel alışkanlıklar,
• Hazırlamada uygulanacak standartlar, zorluklar ve hazırlama süresi
• Mönü oluşturma,
• Tariflerden yararlanma,
• Kullanılacak mutfak araç ve gereçleri,
• Hazırlanacak yemeklerin nasıl servis edileceği (servis yöntemleri) ve
• Mevsimler ve coğrafi şartlardır.

turfanda besinler, mevsim sebze ve meyveleri kadar, besleyici ve ucuz olmamaktadırlar. Ayrıca dikkat edilecek hususlar arasında yer almaz. 

Doğru yanıt C