YİYECEK İÇECEK İŞLETMECİLİĞİ - Deneme Sınavı - 6

Yönetimin temel fonksiyonları tek başlarına bazen bir anlam ifade etmeyebilir. Örneğin, yöneltme fonksiyonun başarıyla yapılabilmesi için güç, motivasyon, liderlik ve iletişim gibi destekleyici olguların da anlaşılması önemlidir. Özellikle çalışanların motive olabilmeleri ve davranışlarının nedenlerinin anlaşılabilmesi için motivasyon teorileri kilit rol oynamaktadır.

Tek kullanımlık planlar, belli bir amacı gerçekleştirmek için hazırlanırlar ve sürekli planlar gibi gelecekte tekrar kullanılmazlar. İşletmelerde kullanılan programlar, projeler ve bütçeler tek kullanımlık planlara örnektir. İşletme politikaları, prosedür ve planları sürekli planlar arasında yer alır.

Yiyecek içecek işletmesinin planlarının süreleri göz önüne alınarak üç çeşit plandan söz etmek mümkündür. Bunlar; kısa, orta ve uzun vadeli planlardır. Kısa vadeli planlar bir yıl ya da daha kısa süreyi kapsayan, orta vadeli planlar bir ila beş yıllık planlardır. Bu planlar genellikle beş yıllık olarak hazırlanmaktadır. Uzun vadeli planlar ise beş yıldan fazla süreye sahip planlardır.

Esneklik ilkesi örgütlerin varlıklarını devam ettirebilmek için değişen çevre koşullarına uyum sağlamasını ifade etmektedir. Değişme direnen ya da ayak uyduramayan işletmelerin devamlılığını sağlamaları mümkün değildir. Özellikle yiyecek içecek işletmeleri için tüketici eğilimlerinin sürekli takip edilmesi elzemdir.

Emir-komuta birliği ilkesi, bir organizasyonda her astın yalnızca bir üstten emir almasını ve bir üste karşı sorumlu olmasını belirtmektedir. Matris organizasyon yapılarında bu ilkenin çiğnendiği görülmektedir.

Kuvvet, gücün yöneticiler tarafından uygulanış biçimidir. Genel olarak kuvvet zorlayıcı bir özellik göstermektedir. Güç kavramı; kuvvet, etkileme ve yetki (otorite) kavramları ile de yakından ilişkilidir.

Yasal güç, yöneticilerin örgüt yapısı içerisinde bulundukları konum itibariyle verilen yetkiden kaynaklanan güçtür. Gücün kaynağı kanunlar, yönergeler, yönetmelikler vb. şekilde biçimsel unsurlarla desteklenmiştir.

McGregor tarafından geliştirilen X ve Y teorisine göre insanın iki farklı doğası bulunmaktadır. Bunlardan biri insanın doğasına yönelik olumsuz değerlendirmede bulunan “X Teorisi”; diğeri ise insanın doğasına yönelik olumlu değerlendirmede bulunan “Y Teorisi”dir. X teorisine göre insanlar çalışmayı sevmezler, sorumluluktan kaçarlar ve azimli değildirler. Y teorisine göre ise çalışanlar işlerinden keyif alan, sorumluluk sahibi ve azimlidirler.

Victor Vroom’un Beklenti Teorisine göre çalışanlar yaptıkları işin sonunda elde edecekleri çıktılara ya da çıktıların cazipliğine göre hareket etmektedir. Dolayısıyla çalışanların verecekleri emeğin beklentilerini karşılayıp karşılamayacağı algısı önemli bir motivasyon unsurudur. Bu teoriye göre insanlar kayıplarından daha çok kazançlarına odaklanmaktadır.

Eş zamanlı denetim, işletmelerin ardışık ve birbirleri ile bağlantılı faaliyetleri eş zamanlı olarak denetlemeleridir. Bu denetim türü de kısmen proaktif bir yaklaşımdır. Yiyecek içecek işletmelerinde servis sırasında yapılan denetimler buna örnektir. Süreç içerisinde aksaklık yaşanıyor mu; yaşanıyorsa ne tür önlemler alınacağı eş zamanlı olarak belirlenmektedir.

I,II ve III

I,II

2. Dönem

Tüketicilerin isteklerinin önemsenmesi

Üretilen malların satışı zorlaşmaya başlamıştır

Standartlaştırma

Heterojenlik

Rekabet

Tüketici odaklılık

Süreç