Küreselleşme ve Yerel Kalkınma

Bu örnekler; günümüzde ekonomik faaliyetlerin ülke sınırlarını aştığını, küresel hâle geldiğini göstermekte ve küreselleşme olarak betimlenmektedir.

Dünya ticaretinin en önemli dönüm noktası Sanayi Devrimidir. Böylece hammadde kaynaklarıyla üretim ve pazarlar arasında büyük ticaret ağları kurulmuştur.

Fordist üretim ile fabrikalarda binlerce işçi­nin yürüyen bant sistemleri aracılığıyla standart bir üründen seri bir şekilde üretim yapılabilmesi kast edilmektedir.

1945 yılında Bretton Woods Anlaşması ile Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası olarak da tanınan Ulus­lararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası (IBRD) kurulmuş, 1947 yılında ise Gümrük Tari­feleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT)’nın imzalanması ve 1945 yılında kurulan BM bünyesinde Ekonomik ve Sosyal Konsey aracılığıyla ekonomik gelişme ve kalkınma sorunları tartışılmaya başlanmıştır.

Neoliberalizm, serbest piyasa rekabetini esas alan ideoloji ve politika modelidir. Neoliberal düşünce; insani ilerlemeyi ba-şarmanın aracı olarak sürekli ekonomik büyümeye olan inancı, kaynakların en verimli tahsisi olarak serbest piyasaya olan güveni, ekonomik ve sosyal meselelere as-gari devlet müdahalesine yaptığı vurguyla, ticaret ve sermaye özgürlüğüne olan bağlı-lığı ile tanımlanır.

İktisatçılar küreselleşmeyi; ulusal ekonomilerin doğrudan yabancı yatırım, göç, sermaye akışları ve ti­caret yoluyla bütünleşmesi olarak tanımlarlar.

Savaş sonrası çöküntü içindeki Avrupa ekonomilerin ayağa kaldırılma­sı için Marshall Planı uygulanmıştır.

Tayvan, Sin­gapur, Hong Kong ve Güney Kore bulunmaktadır.

Dünyanın ekolojik kapasitesi göz önünde bulundurularak kaynakların ne kadarının kullanılabildiğine verilen ölçü "Ekolojik ayak izi" adıyla anılmaktadır.

Akıllı şehir (Smart city) kavramı; kentsel planlama, sürdürülebilir enerji ve ulaşım stratejilerinden sosyal entegrasyona ve iş gücü niteliklerinin artırılması gibi küresel ekonomi­nin gerektirdiği birçok kritik alanı kapsar.

Binlerce yıl önce bile insanlar -ve daha sonra şirketler- Avrupa ve Asya arasında İpek Yolu gibi ticaret rotaları üzerinde ticaret yap­mışlardır.

Siyasi küreselleşme esas ekonomik küreselleşme gereğince uluslarara­sı ticaretin ve sermaye hareketlerinin kolaylaştırıl­ması için tasarlanmış politikalarla ilgilenir. Siyasal küreselleşme, küresel hâle gelen sorunların çözümü için de ülkeler-toplumlar arası iş birliğini zorunlu kılmaktadır.

Washington Konsensüsü olarak adlandırılan reçetede, neoliberal istikrar ve yapısal uyum programla­rını IMF ve Dünya Bankası gözetiminde uygulamaya koymuşlardır.

Yatırımcının kendi ülkesi dışında bir ülkede gerçekleştirdiği genelde tahvil, bono ve hisse senedi veya diğer para piyasası araçlarıyla yapılan işlemler uluslararası portföy yatı­rımları olarak tanımlanmaktadır.

Sıfırdan yatırım (Greenfield yatırım): Bir şirketin yeni pazarlara girmek için başka bir ülkede, bir şirketle birleşme veya onu satın alma yoluyla değil de yeni bir üretim/operasyon tesisi veya fabrika kura­rak üretim yapması anlamına gelir.

Dünyanın en yoksul ülkelerine faizsiz kredi ve hibe programları sağlamaktır.

ABD tarafından Truman Doktrini çerçevesinde komünizmle mücadele eden “az gelişmiş bölgelerin” (Türkiye ve Yunanistan) gelişmesi ve ekonomik bü­yümesi için bu ülkeleri destekleme politikası uygula­maya koymaktır.

İthal ikameci sanayileşme: Bir malın yurt dışından ithal edilmesi yerine yurt içinde üretilmesini öngören, böylece döviz ta­sarrufu sağlayan sanayileşme stratejisidir.

Bilgi ekonomisi; bilgi üreten, manipüle eden ve/veya ileten endüstrilerin egemen olduğu bir ekonomik sistemi tanımlamak için kullanılan bir kavramdır.

Sürdürülebilir kalkınma, bir ülkenin ge­lecek nesiller için çevrenin kalitesinden ödün vermeden ekonomik kalkınmasına yönelik bir yaklaşım olarak tanımlanabilir.