YER HİZMETLERİ YÖNETİMİ

Yer hizmetleri, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün yer hizmet türlerini ve detaylarını belirlediği Havacılık Talimatı’nda (SHGM, 2017) temsil, yük kontrolü ve haberleşme, birim gereçlerinin kontrolü, yolcu trafik, kargo ve posta, ramp, uçak temizlik, yakıt ve yağ, uçak hat bakım, uçuş operasyon, ulaşım, ikram, gözetim ve yönetim ile uçak özel güvenlik hizmet ve denetimi olarak ele alınmaktadır.

Doğru cevap: D seçeneğidir.

Havayolu ile yolcu bagajı ve posta dışında bir konşimento (taşıma sözleşmesi) ile taşınan yükler kargo olarak tanımlanmaktadır.

Doğru cevap: B seçeneğidir.

Bir eşya ya da nesnenin kargo olarak gönderilmesi için yerine getirilmesi gereken süreçlerin karmaşıklığı ve bürokratik işlemlerin fazlalığı nedeniyle göndericiler, hava taşıyıcıları ile doğrudan bağlantı kurmak yerine, bu alanda uzman bir işletme ile gönderim yapmayı tercih etmektedirler. Bu işletmeler kargo acentesi olarak adlandırılmaktadır. 

Doğru cevap: D seçeneğidir.

Sadece kargo taşıyan hava yolları dışında hem yolcu hem de yolcu bagajlarından arta kalan alanda kargo taşıyan havayolları da bulunmaktadır. Kombine havayolu olarak adlandırılan hem kargo hem de yolcu taşıma amacını güden havayolu işletmeleri ise yolcu uçaklarının yanı sıra sadece kargo taşımak için tasarlanmış uçakları da kullanmaktadırlar.

Doğru cevap: A seçeneğidir.

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği, IATA kurallarına göre kargo acentesi (gönderici), kargonun taşınmak üzere hava yolu işletmesine tesliminden önce bir takım işlemleri yapmak durumundadır. Bu işlemler kargonun:

Doğru cevap: C seçeneğidir.

Posta, ülke posta teşkilatı tarafından kabul işlemleri gerçekleştirilen, yolcu bagajı ve kargo dışında, havayolu ile taşınan yüklerdir.

Doğru cevap: E seçeneğidir.

Kargonun uçuş güzergâhında bulunan bir ara noktada, son varış havaalanına ulaştırılması amacıyla, taşındığı uçaktan indirilerek başka bir uçağa yüklenmesi işlemi kargo transferi, bu tür kargolar ise transfer kargo olarak adlandırılmaktadır

Doğru cevap: C seçeneğidir.

Uçağa yüklenecek yığma kargolar, ilgili depolama alanlarından uygun taşıma araçları ile uçak park pozisyonuna getirilmekte ve bagaj yüklemesinde olduğu gibi konveyör ya da benzeri uygun bir ekipman ile uçak içerisine yerleştirilmektedir. Aynı havaalanından yüklenecek ve aynı havaalanına gidecek küçük parçalar halindeki yükler ise bir çuval içine yerleştirilebilir. Bu çuvalların içeriğine göre farklı renklerde olması gerekmektedir. Bunlar:

• Kargo – Sarı
• Posta – Mavi
• Şirket postası (Company Mail) – Yeşil
• Güvenlik gerekçesiyle alınmış eşyalar – Gri

• Kıymetli kargo – Turuncu

Doğru cevap: D seçeneğidir.

Taşıma kutusu (kafes) üzerinde aşağıda belirtilen etiketlemelerin canlı hayvan göndericisi tarafından yapılmış olması gerekmektedir:

Canlı Hayvan Etiketi

Konumlandırma Etiketi

Sıcaklık Uyarı Etiketi

Varsa Beslenme Talimatı

Doğru cevap: D seçeneğidir.

Altın, elmas, platin, banknot (kağıt para), hisse senetleri gibi kıymetler ve bir kilogramının değeri 1000 USD (Amerikan Doları) ve üzerinde olan kargolar, kıymetli kargo olarak adlandırılmaktadır.

Doğru cevap: C seçeğidir.

Konsolidasyon: Aynı noktaya ya da uçuş güzergâhında yer alan bir ara noktaya birlikte taşınabilecek nitelikteki kargoların, hem dokümantasyon hem de taşıma esnasında fiziksel olarak (aynı ULD içine yüklenmesi gibi) bir araya getirilmesi işlemi, konsolidasyon olarak adlandırılmaktadır.

Kargonun taşınmasına benzer bir biçimde postanın havayolu ile taşınması için gerekli hazırlıkların yapılması ise ülke posta işletmesinin sorumluluğundadır. Ülke posta işletmesi tarafından postanın:

Özel kargolar, taşınması ile depolanmasında özel işlemler ve prosedürler gerektiren kargolardır. Özel kargoların hava yoluyla taşınabilmesi için; kabulünde, etiketlendirilmesinde, paketlenmesinde, yüklenmesinde ve istif edilmesinde özel prosedürler uygulanmalıdır. Özel kargoların havayolu ile taşınabilmesi için gönderici sertifikasyonunun bulunması gerekmektedir. Bu sertifikanın bir kopyası konşimento üzerine eklenmelidir.

Dekonsolidasyon: Hem dokümantasyon hem de fiziksel olarak bir araya getirilen kargonun ayrıştırılarak, alıcısına teslim edilmek ya da ara noktada transfer edilmek üzere hazır hale getirilmesi işlemi dekonsolidasyon olarak adlandırılmaktadır.

Contents, IATA Havaalanı Hizmetleri El Kitabı (AHM)’nda tanımlanmış ULD’nin içerdiği yük bilgisi kodunun girildiği hanedir. Örneğin:

B: Yükün bagaj olduğunu belirleyen koddur.

C: Yükün kargo olduğunu belirleyen koddur.

M: Yükün posta olduğunu belirleyen koddur.

H: ULD ve/veya içerdiği yükün, son varış noktasına transfer edilerek ulaşacağını belirleyen koddur.

T: Yükün son varış noktasına birçok noktada (havaalanında) transfer edilerek ulaşacağını belirleyen koddur.

Bu kodların, HC (Transfer kargo) gibi kombinasyonunun da kullanılması mümkündür.

Aynı havaalanından yüklenecek ve aynı havaalanına gidecek küçük parçalar halindeki yükler ise bir çuval içine yerleştirilebilir. Bu çuvalların içeriğine göre farklı renklerde olması gerekmektedir. Bunlar :

Uçağa yüklenen tüm özel kargolar, uçağın sorumlu pilotuna bildirilmelidir. Sorumlu pilota yapılacak özel yük bildirimi için, NOTOC (Notification To Captain/Kaptan Bilgilendirme Formu) formu doldurulmalıdır. Bu form iki nüsha halinde doldurulmalı ve imzalandıktan sonra bir nüshası sorumlu pilota verilmelidir. Diğer nüshası ise yer hizmetleri işletmesi tarafından uçuşla ilgili diğer dokümanlar ile birlikte dosyalanmalıdır.

Hava yolu ile taşınan cenazeler de özel kargo olarak değerlendirilmektedir. Cenaze taşınması için ülkeden ülkeye değişen farklı standartlar bulunmaktadır. Ancak genel olarak cenaze bir iç ve bir dış koruyucu kap içinde taşınmak zorundadır. Cenaze gönderimlerindeki iç koruyucu kaplar su ve hava geçirmez nitelikte, ceset torbası gibi esnek materyallerden ya da kurşun ve çinko gibi sert materyallerden yapılmış olmalıdır. Bu iç koruyucu kaplar içindeki cenazelerin, tahta ya da metalden yapılmış bir dış kap (tabut) içinde bulunması gerekmektedir.

Sivil havaalanlarında Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) ve Avrupa Sivil Havacılık Konferansı (ECAC) tarafından belirlenen güvenlik önlemlerinin alınması, ülkeye giriş çıkış işlemlerinin yürütülmesi, havaalanındaki tüm kuruluşlar arasında koordinasyonun ve işbirliğinin sağlanması amacı ile görev yapan yerel otorite, Mülki İdare Amirliği olarak adlandırılmaktadır. Bu görev il valileri ya da il valilerince yetkilendirilen vali yardımcıları tarafından yerine getirilmektedir.

Herhangi bir uçağın, üretilmesinden itibaren hizmetten kaldırılmasına kadar geçen süre içinde; iyi çalışır, temiz ve uçuşa elverişli bir durumda tutulabilmesi amacıyla yapılan işlemlerin tümü bakım faaliyetleri kapsamındadır. Uçağın her kalkışından önce bazı teknik kontrollerden geçmesi gereklidir. Bu kontroller uçak hat bakım hizmeti olarak adlandırılmaktadır. Hat bakım, uçağın kalkışından önce gözle ya da aletle uçuşa elverişli olup olmadığının kontrol edilmesi süreçlerini kapsamaktadır.