YER HİZMETLERİ YÖNETİMİ

Türkiye’de havaalanı yer hizmeti faaliyetleri 1933 yılında Türk Hava Yolları (o dönemdeki adıyla Devlet Hava yolları) bünyesinde başlamıştır.

Yönetmelikle Avrupa Birliğine üye ülkeler havaalanı yer hizmeti pazarına girişi serbestleşmiştir. Yönetmelik ile gereklilikleri taşıyan girişimciler istedikleri Avrupa Birliği havaalanlarında faaliyet gösterebilmektedirler. Avrupa Birliği üyesi ülkeler isterlerse havaalanlarındaki yer hizmeti pazarına giren işletmelerin sayısını 2’den az olmamak şartıyla düzenleyebilmektedir (European Commission, 2011). Bunun temel nedeni yeterince büyük olmayan havaalanlarında haksız rekabetin önlenmek istenmesidir.

Havaalanlarında yer hizmetleri yapmak üzere sivil havacılık otoritesinin ilgili yönetmeliği kapsamında çalışma ruhsatı alan özel hukuk tüzel kişiliği statüsündeki kuruluşlar havaalanı yer hizmeti kuruluşu olarak tanımlanır.

Yerli hava yolu işletmeleri 2920 sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu ve bu Kanun’a ilişkin olarak çıkarılan yönetmeliklerde istenen şartları sağlayarak Ulaştırma Bakanlığı’ndan işletme ruhsatı almış bulunan işletmecileri kapsar.

Havaalanlarında yer hizmeti yapan yer hizmetleri işletmeleri ile havaalanlarının işletmeciliğini yürüten havaalanı işleticisi arasındaki ilişkileri ve karşılıklı hak ve yükümlülükler Hizmet Sözleşmesi ile düzenlenmektedir.

Havaalanında hava yolu işletmesi adına uçuş plama ve izleme faaliyetleri kapsamında yapılan tüm işlemler uçuş operasyon hizmeti olarak adlandırılır.

Hava yolu işletmelerinin havaalanında yolcuya verdiği hizmetler, yolcu hizmetleri olarak adlandırılmaktadır. Kayıp ve hasarlı bagajlarla ilgili işlemleri yapmak, check-in ve boarding vb. işlemlerini yapmak yolcu hizmetleri faaliyetlerinden bazılarıdır

Havayolu ulaşımında giden yolcu için süreç uçağa binişle değil; havaalanına girişle başlar.

Türkiye’de havaalanı yer hizmeti faaliyetleri 1933 yılında Türk Hava Yolları (o dönemdeki adıyla Devlet Hava yolları) bünyesinde başlamıştır.

Avrupa Birliği’nde yer hizmetleri lisansları maksimum 10 değil; 7 yıllık dönemleri kapsamaktadır.

Sivil havacılık faaliyetleri; hava yolu taşımacılığı başta olmak üzere; haberleşme, seyrüsefer, hava trafik kontrol hizmetleri, havaalanı yer ve ikram hizmetleri, eğitim faaliyetleri, imalat faaliyetleri, hava aracı bakım faaliyetleri, havaalanı yapım ve işletim faaliyetleri, havacılık meteorolojisi faaliyetleri ve bu faaliyetlere yönelik kural koyma, düzenleme ve denetleme faaliyetlerini içeren bir bütündür. Bu faaliyetler genellikle farklı işletmeler tarafından sağlanır. Doğru cevap B'dir.

Hava yolculuğu taşımacılığı faaliyetleri; tarifesiz yolcu-kargo taşımacılığı ve tarifeli yolcu-kargo taşımacılığı olmak üzere iki türde yürütülmektedir. Diğer seçeneklerde yer alan taşımacılık türleri genel havacılığa aittir. Doğru cevap D'dir.

Hava taksi faaliyetleri, havadan harici yük taşımacılığı ve havadan gözlem/uygulama faaliyetleri "Ticari ve Endüstriyel Amaçlı Taşımacılık" alanında yer alan faaliyetlerdir. Doğru cevap E'dir.

Havaalanı yer hizmetleri; “bir uçağın havaalanına inişinden kalkışına kadar geçen süre içerisinde uluslararası havacılık kuruluşları ve sivil havacılık yönetmeliğine göre belirlenmiş standartlar çerçevesinde uçağa, yolculara, bagaja ve kargoya sağlanan hizmetler” olarak tanımlanmaktadır. Ulusal ve uluslararası sivil havacılık otoritelerinin belirlemiş olduğu kurallar tüm havacılık işletmeleri için standartlardan oluşan bir çerçevedir. Havacılık faaliyetlerinde bulunan işletmeler bu çerçevenin dışına çıkamazlar. Havaalanı yer hizmeti işletmeleri de faaliyetlerini sürdürürken bu çerçeve içerisinde hareket etmek zorundadır. Havaalanı yer hizmeti işletmeleri; hava yolu işletmeleri, havaalanı işletmeleri, havaalanı terminal işletmeleri, havaalanı güvenlik kuruluşları, gümrük otoriteleri ve diğer işletmelerle beraber çalışarak faaliyetlerini gerçekleştirir. Doğru cevap C'dir.

Havaalanında hava yolu işletmesi adına uçuş plama ve izleme faaliyetleri kapsamında yapılan tüm işlemler uçuş operasyon hizmeti olarak adlandırılır. Doğru cevap A'dır.

Hava tarafında uçak, yolcu ve kargoya verilen hizmetler genel olarak ramp hizmetleri olarak adlandırılmaktadır. Ramp faaliyetlerini; bagaj sınıflandırma, uçak yanaştırma ve park etme, uçak içi soğutma ve ısıtma gibi faaliyetler oluşturur.

Havacılık faaliyetlerinde hizmet sunum öncesinde uzun bir planlama süreci vardır. Planlama süreci hava yolu işletmelerinin iniş-kalkış havaalanlarını ve saatlerini (tarifelerini) yayınlamasıyla başlar. Doğru cevap B'dir.

Türkiye’de havaalanı yer hizmeti faaliyetleri 1933 yılında Türk hava yollarının (o dönemdeki adıyla Devlet Hava yolları) bünyesinde başlamıştır. Doğru cevap C'dir.

Uçak kalkış aşamasında yer alan basamaklar şunlardır:

Doğru cevap D'dir. Diğer seçeneklerde yer alan basamaklar uçak iniş aşamasına aittir.

Gelen uçak park pozisyonuna ramp departmanı çalışanlarınca yanaştırılır. Bu yanaştırma sürecine “marshalling” adı verilir. Doğru cevap B'dir.