YER HİZMETLERİ YÖNETİMİ

Havaalanı yer hizmetleri;

“bir uçağın havaalanına inişinden kalkışına kadar geçen süre içerisinde uluslararası havacılık kuruluşları ve sivil havacılık yönetmeliğine göre belirlenmiş standartlar çerçevesinde uçağa, yolculara, bagaja ve kargoya sağlanan hizmetler” olarak tanımlanmaktadır.

Havaalanı yer hizmeti işletmeleri; hava yolu işletmeleri, havaalanı işletmeleri, havaalanı terminal işletmeleri, havaalanı güvenlik kuruluşları, gümrük otoriteleri ve diğer işletmelerle beraber çalışarak faaliyetlerini gerçekleştirir.

B grubu havaalanı yer hizmet ruhsatı: Hava yolu işletmesinin sadece kendisine yer hizmet türlerinin tamamını veya bir kısmını vermek üzere aldığı ruhsat türüdür. B grubu ruhsat sadece yerli hava yolu işletmelerine verilmektedir.

Uçak Özel Güvenlik Hizmeti ve Denetimi: Yolcu-bagajların taranması ve eşleştirilmesi, kargo ve postanın kontrol edilmesi, ikram kontrolü, uçak güvenliğinin sağlanması ve ilave güvenlik hizmetleri gibi faaliyetler bu hizmet kapsamında yerine getirilir.

Gelen uçak park pozisyonuna ramp departmanı çalışanlarınca yanaştırılır. Bu yanaştırma sürecine “marshalling” adı
verilir. Uçaklar yerde çalışmadığı sürede elektrik ihtiyacını “ground power unit” adında bir araçtan sağlayabilir.

Türkiye’de havaalanı yer hizmeti faaliyetleri 1933 yılında Türk Hava Yolları (o dönemdeki adıyla Devlet Hava yolları) bünyesinde başlamıştır.

Avrupa’daki havaalanı yer hizmeti işletmelerinin gelişimindeki önemli adımlardan biri 96/67/EC sayılı Yönetmelik ile 1996 yılında Avrupa Birliği’ne üye devletler havaalanı yer hizmetleri pazarının aşamalı olarak rekabete açılmasıdır. Yönetmelik ile gereklilikleri taşıyan girişimciler istedikleri Avrupa Birliği havaalanlarında faaliyet gösterebilmektedirler.

Türkiye’de yer hizmeti faaliyetleri sivil havacılık otoritesi tarafından yayınlanan Havalimanları Yer Hizmetleri Yönetmeliği (SHY-22) kapsamında yürütülmektedir.

Giden Yolcu İçin Havaalanı Yer Hizmet Süreçleri: Yolcular havaalanına giriş yaptıktan sonra terminal binalarına girmeden önce güvenlik güçleri tarafından giriş güvenlik kontrol işlemlerine tabi tutulurlar. Sonraki aşamada giden yolcu check-in işlemlerini gerçekleştirir. Check-in işlemleri yer hizmeti işletmelerinin yolcu hizmetleri departmanları tarafından ve- rilir. Check-in işleminde yolcu ve bagaj bir birlerinde ayrılır. Bagaj şut altı tabir edilen özel bir salona alınır. Bagaja burada sırasıyla bagaj sını andırma, bagaj güvenlik tarama ve bagaj arabası yükleme hizmetleri verilir. Yolcu ise uluslararası uçuşlarda pasaport kontrolünden geçer. Yolcu güvenlik ve gümrük kontrolünden geçerek gümrüksüz alışveriş vb. imkânların olduğu salona geçer. Bu aşamadan sonra yolcular uçuş zamanı geldiğinde tahsis edilen uçuş kapılarına geçerek boarding (uçağa alma) hizmeti alırlar. Uçağa binmemiş yolcuların bagaj- ları güvenlik nedeniyle uçağa yüklenmez. Bu nedenle uçağa binen yolcularla bagajlareşleştitirilir. Günümüzde bu süreç elektronik ortamda yapılmaktadır. Uçağa yük ve yolcu dengeli bir biçimde yüklenmelidir. Uçağa binen yolcu ve yük ile ilgili dokümantasyon ve gümrük işlemleri havaalanı yer hizmetleri işletmelerinin harekât personeli tarafından sunulur.

Sadece yer hizmeti veren 3. şahıs işletmeler:• Servisair

• Aviapartner
• Swissport
• Menzies Aviation
• SAS Ground Handling

Hava yolu işletmesi olup kendi yer hizmeti faaliyetlerini sağlayanlar:

• WRO-LOT Airlines Ground Handling
• Iberia Ground Handling

Havaalanı işletmesinin altında yer hizmeti faaliyetleri sunanlar:• Tallinn Havalimanı Ground Handling
• Norport Ground Handling

Havaalanı yer hizmeti yolcu, uçak, bagaj ve kargonun havaalanına girişinden çıkışına kadar olan havacılık hizmetlerini sunmaktadır.

A Grubu Ruhsatlı :İşletmeler, Ramp, Yolcu Hizmetleri, Harekât, Kargo

Havacılık faaliyetleri bir birlerini tamamlayıcı nitelikteki birden fazla işletmenin hizmet sunumlarının birleşimidir.

Yer hizmet işletmeleri tarafından sunulan hizmetler yakıt yükleme gibi teknik hizmetlerin yanında hava tarafındaki yolcuların uçak başına taşınması, ikram, bagaj kabulü gibi yolcuların emniyet ve konforlarını arttıran hizmetleri de kapsamaktadır.

Havaalanlarının hava araçları ve bunların faaliyetleri ile ilgili araç ve gereçlerin hareket ve park edilmesinde kullanılan asfalt, beton ve toprak yapıdaki pist, apron ve taksi yolları ile yakın çevresi PAT (Pist, Apron, Taksiyolu) alanı olarak tanımlanmaktadır.

A grubu havaalanı yer hizmet ruhsatı: Yer hizmet türlerinin tamamını veya en az yer hizmet türlerinden yolcu hizmetleri, ramp hizmetleri, yük kontrolü ve haberleşme hizmetlerini vermeye yetkili işletmelere verilen ruhsat türüdür.

Uçak Özel Güvenlik Hizmeti ve Denetimi: Yolcu-bagajların taranması ve eşleştirilmesi, kargo ve postanın kontrol edilmesi, ikram kontrolü, uçak güvenliğinin sağlanması ve ilave güvenlik hizmetleri gibi faaliyetler bu hizmet kapsamında yerine getirilir.

Ramp: Hava tarafında uçak, yolcu ve kargoya verilen hizmetler genel olarak ramp hizmetleri olarak adlandırılmaktadır. Ramp faaliyetlerini; bagaj sınıflandırma, uçak yanaştırma ve park etme, uçak içi soğutma ve ısıtma gibi faaliyetler oluşturur.

Havacılık faaliyetlerinde hizmet sunum öncesinde uzun bir planlama süreci vardır. Planlama süreci hava yolu işletmelerinin iniş-kalkış havaalanlarını ve saatlerini (tarifelerini) yayınlamasıyla başlar.

Kara yolu ulaşımından farklı olarak ulaşım aracına iniş ve binişlerde yolcuların ve yükün izlemesi gereken katı bir prosedür vardır.