YER HİZMETLERİ YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 5

Türkiye’de havaalanı yer hizmeti faaliyetleri 1933 yılında Türk hava yollarının (o dönemdeki adıyla Devlet Hava yolları) bünyesinde başlamıştır. Doğru cevap C'dir.

Uçak kalkış aşamasında yer alan basamaklar şunlardır:

Doğru cevap D'dir. Diğer seçeneklerde yer alan basamaklar uçak iniş aşamasına aittir.

Gelen uçak park pozisyonuna ramp departmanı çalışanlarınca yanaştırılır. Bu yanaştırma sürecine “marshalling” adı verilir. Doğru cevap B'dir.

Havaalanı yer hizmetleri; “bir uçağın havaalanına inişinden kalkışına kadar geçen süre içerisinde uluslararası havacılık kuruluşları ve sivil havacılık yönetmeliğine göre belirlenmiş standartlar çerçevesinde uçağa, yolculara, bagaja ve kargoya sağlanan hizmetler” olarak tanımlanmaktadır. Doğru cevap C'dir.

Uçuş Operasyon: Havaalanında hava yolu işletmesi adına uçuş planlama ve izleme faaliyetleri kapsamında yapılan tüm işlemler uçuş operasyon hizmeti olarak adlandırılır. Doğru cevap A'dır.

Ramp: Hava tarafında uçak, yolcu ve kargoya verilen hizmetler genel olarak ramp hizmetleri olarak adlandırılmaktadır. Ramp faaliyetlerini; bagaj sınıflandırma, uçak yanaştırma ve park etme, uçak içi soğutma ve ısıtma gibi faaliyetler oluşturur. Doğru cevap D'dir.

Avrupa Birliği üye ülkelerinde uzun yıllardır faaliyet gösteren
havaalanı yer hizmeti sunan işletmelerinden birkaç örnek aşağıda yer almaktadır:

Sadece yer hizmeti veren 3. şahıs işletmeler:

Hava yolu işletmesi olup kendi yer hizmeti faaliyetlerini sağlayanlar:

Havaalanı işletmesinin altında yer hizmeti faaliyetleri sunanlar:

Ulusal ve uluslararası hava yolu işletmelerinin güvenlik ihtiyaçları Türkiye’de 1996 yılına kadar kamu güvenlik kuruluşları (Polis, jandarma vb.) tarafından sağlanmıştır. 1996 yılında “uçak özel güvenlik hizmeti” veren Gözen Güvenlik Hizmetleri AŞ kurulmuştur. Doğru cevap D'dir.

96/67/EC sayılı Yönetmelik ile 1996 yılında Avrupa Birliğine üye devletler havaalanı yer hizmetleri pazarını aşamalı olarak rekabete açmışlardır. Doğru cevap B'dir.

Avrupa Birliği üye ülkelerinde uzun yıllardır faaliyet gösteren
havaalanı yer hizmeti sunan işletmelerinden birkaç örnek aşağıda yer almaktadır:
Sadece yer hizmeti veren 3. şahıs işletmeler:
• Servisair
• Aviapartner
• Swissport
• Menzies Aviation
• SAS Ground Handling
• ATA Handling
Hava yolu işletmesi olup kendi yer hizmeti faaliyetlerini sağlayanlar:
• WRO-LOT Airlines Ground Handling
• Iberia Ground Handling
Havaalanı işletmesinin altında yer hizmeti faaliyetleri sunanlar:
• Tallinn Havalimanı Ground Handling
• Norport Ground Handling. Doğru cevap C'dir.

Gelen uçak yaklaşma işleminden sonra piste teker koyar ve park pozisyonuna geçer. Gelen uçak park pozisyonuna ramp departmanı çalışanlarınca yanaştırılır. Bu yanaştırma sürecine “marshalling” adı verilir. Sunulan hizmetlerin emniyetli olması için uçağın hareket etmesini önleyecek takozlar konulur. Uçaklar yerde çalışmadığı sürede elektrik ihtiyacını “ground power unit” adında bir araçtan sağlayabilir. Uçak için gerekiyorsa elektrik sağlanması için “ground power” bağlantısı yapılır. Doğru cevap A'dır.

Giden Uçak İçin Havaalanı Yer Hizmet Süreçleri: Giden yolcuların ve yükün uçağa yüklenmesinden sonra uçak kapıları kapatılır. Körük/merdiven ve yükleme ekipmanları uçaktan çekilir. Ground Power çıkartılır ve uçak altındaki takozlar alınır. Uçağı geri itmek için “push back” aracı bağlanır ve uçak apronun ortasına itilir. Uçak motor çalıştırır ve taksi yaparak piste geçer. Piste giriş için izin alır ve kalkış yapar. Doğru cevap D'dir.

Ulaşım: Yolcu, bagaj, kargo ve/veya postanın havaalanı ile şehir bağlantısı ulaşım hizmeti kapsamında sağlanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Hava ulaştırma sektörü, dünyada bazı ülkelerde monopol, bazılarında oligopol yapıda iken 1978 yılından başlayarak farklı ülkelerde yeni yasal düzenlemeler ile tam rekabete açılmıştır.

Yer hizmetleri kuruluşlarının iç çevresinde işletme sahipleri, ortaklar/hissedarlar, üst düzey yöneticiler ile çalışanlar bulunmaktadır. İşletmeler ve iç çevrelerinde yer alan paydaşlar karşılıklı bir birlerine karşı sorumludurlar.

Yer hizmetleri kuruluşlarının sektörel çevresinde; müşteri olarak hava yolu işletmeleri, tedarikçiler, rakipler ve havaalanı otoritesi yer almaktadır. Sektörel çevre olarak kabul edilen grup içinde havaalanında bulunan, havaalanını kullanan, yer hizmetleri faaliyetlerini etkileyen ve bu faaliyetlerden yararlanan her bir kurum, sözgelimi ikram firması, yakıt sağlayan firma, tur operatörleri, kargo işletmeleri ve acentalar yer almaktadır.

Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO): ICAO, 1944 yılında gerçekleşen Chicago Sözleşmesi’nin bir sonucu olarak 1947 yılında kurulmuştur. Amacı, uluslararası hava taşımacılığının emniyetli, düzenli gelişimini sağlamaktır. ICAO, kural koyan devletler
arası bir kurumdur. Kuralların yayınlanmasından, uygulanmasından ve denetlenmesinden sorumludur.

SHY-22 Havalimanları Yer Hizmetleri Yönetmeliği (Rev.3- 03.11.2018).
SHY-UHU Uçuş Harekât Uzmanı Lisans Yönetmeliği (16. 03.2016).
SHY-HUK Hava Ulaşımını Kolaylaştırma Yönetmeliği (13.08.2013).
SHY-YOLCU Havayolu ile Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik
(03.12.2011).
SHY-33A Sivil Hava Ulaşımına Açık Havaalanlarında Yer Alan Gayrisıhhi İşyerleri
İçin İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik (05.04. 2008 değişme
tarihi 23.06.2017).
SHY-33B Sivil Hava Ulaşımına Açık Havaalanlarında Yer Alan Terminaller ile Sıhhi
İşyerleri İçin İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik (03.03.2018
değişme tarihi 17.09.2018).
SHY-14A Havaalanı Sertifikasyon ve İşletim Yönetmeliği (27.10.2016)

SHY-HUK Hava Ulaşımını Kolaylaştırma Yönetmeliğinin amacı  sivil hava ulaşımına açık havaalanlarında hava ulaşımının kolaylaştırılmasını sağlamak amacı ile uygulanacak usul ve esasları düzenlemek ve havaalanlarında hizmet veren kurum ve kuruluşlar arasında hava ulaşımını kolaylaştırma kapsamında gerekli koordinasyonu sağlamak için genel esasları belirlemektir.

SHY-14A Havaalanı Sertifikasyon ve İşletim Yönetmeliğinin amacı , sivil hava ulaşımına açık havaalanlarının sertifikasyonu ve işletimi ile ilgili usul ve esasları belirlemektir. Bu Yönetmelik; kara üzerinde kurulu olan sivil hava ulaşımına açık havaalanlarını işleten gerçek ve tüzel kişileri, bu havaalanlarında havacılık faaliyetleri yürüten işletmecileri, havaalanı kullanıcılarını ve havaalanı işletmecilerinin yönetici personelini kapsar.