YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI

Jeotermal Gradyan: Yer sıcaklığının derinlikle artma artış miktarı. Doğru cevap A'dır.

Örtü kaya, yüzeye doğru yükselmeye başlayan sıcak akışkanın rezervuarda depolanmasını sağlayan yeraltı katmanıdır. Doğru cevap C'dir.

Rezervuar (hazne), ısıyı taşıyan akışkanın ilerleyebileceği geçirgen ve gözenekli kayaçlardır. Doğru cevap B'dir.

Kızgın kuru kaya: Doğal çatlak ve gözenek geçirgenliği içermeyen ve yüksek sıcaklığa sahip kayaçlar. Doğru cevap C'dir.

Özgül Isı: Bir maddenin birim kütlesinin sıcaklığını birim derece arttırmak için gerekli olan ısı enerjisi miktarıdır. Doğru cevap D'dir.

Ülkemizin ilk ve en büyük jeotermal santrali olan Kızıldere Jeotermal Enerji Santralidir. Doğru cevap E'dir.

Flaş Buhar Santralleri: Jeotermal akışkanı sıvı ya da sıvı-buhar olan, ayırıcı, türbin, jeneratör vasıtasıyla elektrik üretiminin gerçekleştiği santallerdir. Doğru cevap A'dır.

Dünyada 2015 yılı itibariyle toplam 80 ülkede jeotermal akışkan kullanılarak elektrik üretimi gerçekleşmektedir. Doğru cevap D'dir.

En önemli jeotermal alanlarımız Batı Anadolu’da yer almaktadır. Doğru cevap B'dir. 

Plaka Tektoniği: Yer kürenin dış kısmını oluşturan ve levha adı verilen büyük kütlelerin manto tabakası üzerinde hareketini ve bu hareketlerin sonuçlarını inceleyen alt bilim dalı.

Jeotermal enerji ayrıca her kayada az miktarda bulunan Potasyum, Uranyum, Toryum
gibi radyoaktif elementlerin bozunması ile oluşur. Bozunma sonucu radyojenik ısı açığa
çıkmaktadır. Yerkürenin sahip olduğu ısının büyük oranda radyojenik ısı ile ilişkili olduğu
20. yüzyılda yapılan araştırmalarla bulunmuştur.

Dünya üzerindeki sıcak jeotermal bölgeler, Güney ve Kuzey Amerikanın batı bölgeleri, Orta Avrupa, Afrikanın doğusu, Mezopotamya ve Pasifik Okyanusu'dur.

Jeotermal kelimesi, jeo (yer) ve termal (ısı) kelimelerinin birleştirilmesiyle dilimize yerısısı olarak geçmiştir. Jeotermal; yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde bulunan, içeriğinde erimiş mineral, çeşitli tuzlar ve gaz bulunabilen basınç altındaki sıcak su ve buhardır. Jeotermal enerji, ısının oluşturduğu bir enerji türü olup yerkabuğunun derinliklerinde henüz soğumamış bir magma kütlesinden ortaya çıkar. Jeotermal enerji ayrıca her kayada az miktarda bulunan Potasyum, Uranyum, Toryum gibi radyoaktif elementlerin bozunması ile oluşur. Bozunma sonucu radyojenik ısı açığa çıkmaktadır. Yerkürenin sahip olduğu ısının büyük oranda radyojenik ısı ile ilişkili olduğu 20. yüzyılda yapılan araştırmalarla bulunmuştur. Her yıl ısı enerjisinin 100.000 TW.st’ten fazlası yerkürenin iç kısmından dış yüzeyine doğru iletilmektedir. Ortalama yüzey sıcaklığı 15o C alınarak hesaplama yapıldığında kabuğun sahip olduğu ısı enerjisi 5,4x1024 MJ olarak bulunabilir.Yerkürenin merkezine doğru gidildikçe sıcaklık artmaktadır.

Gözeneklilik (porozite), kayacın boşluklarının toplam hacmine oranı şeklinde tanımlanır.

Jeotermal enerjinin ısı salınımı, diğer kaynaklarla karşılaştırıldığında düşük seviyede bulunmaktadır. Bu özellik de jeotermal enerjinin sürdürülebilir enerji olarak kabul edilmesini sağlamıştır. Gerçekten de jeotermal enerji ucuz maliyet, güvenli ve ekolojik olma ve düşük ısı salınımı gibi özelliklerinden dolayı dünya için geleceğin arzu edilen bir sürdürülebilirlik kaynağıdır.

Kuru Buhar Santralleri, jeotermal elektrik santrallerinin ilk örneğidir. Diğer santraller ile karşılaştırıldığında daha basit ve ucuzdur. Doğrudan buhar çevrimi olarak da adlandırılır. Bu tip santraller kondenserli ve kondensersiz olmak üzere ikiye ayrılır. Kondensersiz kuru buhar santrallerinin çevresel olarak dezavantajları vardır. Çalışma prensibi olarak, kondenserli kuru buhar santrallerinde kuyularda üretilen buhar, boru vasıtasıyla türbin ünitesine gönderilir.

Jeotermal enerji pek çok uygulamada doğrudan kullanılır. 2015 yılı itibariyle toplam kullanım yüzdesi içerisinde farklı uygulamaların kullanım yüzdeleri ilk üç uygulama jeotermal ısı pompaları, balneoloji (banyo, yüzme havuzları ve sağlık uygulamaları) ve konut ısıtmasıdır. Ancak bunların içinde % 55.30'luk kullanımla jeotermal ısı pompaları başı çekmektedir.

2015 yılı itibariyle jeotermal ısı pompası kullanımında lider beş ülke Çin, ABD, İsviçre, Türkiye ve Japonya’dır. Bu ülkelerin ısı pompası uygulamasında önde gelmelerinin nedeni, ısı pompası kullanımı için gereken birincil enerjinin maliyetinin düşük olması ve gerekli yatırımları yapabilecek refah seviyesine erişmiş olmalarıdır.

Ülkemizde yapılan konut ve sera ısıtmacılığının doğrudan kullanımının görüldüğü yerler:

Narlıdere

Salihli

Balçova 

Sarayköy 

Gönen 

Edremit

Simav-Eynal 

Bigadiç 

Kırşehir 

Sarıkaya 

Kızılcahamam 

Sorgun 

Afyon 

Yerköy

Kozaklı

Güre

Sandıklı

Dikili

Diyadin

Bergama

Jeotermal; yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde bulunan, içeriğinde erimiş mineral, çeşitli tuzlar ve gaz bulunabilen basınç altındaki sıcak su ve buhardır.

Plaka Tektoniği: Yer kürenin dış kısmını oluşturan ve levha adı verilen büyük kütlelerin manto tabakası üzerinde hareketini ve bu hareketlerin sonuçlarını inceleyen alt bilim dalıdır.

Jeotermal Gradyan: Yer sıcaklığının derinlikle artma artış miktarıdır.