YENİLENEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI

Yenilenebilir ve çevre dostu beş tür enerji kaynağı vardır. Bunlar; su, rüzgâr, güneş, biyokütle ve jeotermaldir.

Gel-git Enerjisi, okyanusun gel-git olayından üretilmektedir.

Okyanuslar dünya yüzeyinin 2/3’ünü kaplamaktadır.

Okyanus enerjisi genel olarak gel-git ve dalga enerjisi olmak üzere iki formda karakterize edilmektedir.

OTEC santralleri kapalı, açık ya da hibrit çevrimler ile çalışmaktadır. Bunlar; kapalı devre sistemi, açık devre sistemi ve hibrit devre sistemidir.

Yenilenebilir enerji kaynakları arasında bulunan gel-git enerjisi, yüksek kurulum ücreti, yüksek gel-git mesafesi ve yüksek akış hızına sahip alanın az olması gibi güçlüklere sahiptir. Bu durum, gel-git enerjisinin kullanım alanlarını sınırlamaktadır.

Baraj kurmak için en uygun yerler yüksek genişlikte gel-gitlerin olduğu bölgelerdir. En elverişli yerler Rusya, Amerika, Kanada, Avustralya, Kore ve İngiltere’dir.

Rüzgârdan dalgalara en büyük enerji transferi güçlü rüzgârların olduğu bölgelerde, 30°-60° enlemleri arasında gerçekleşmektedir.

Dünyada ilk ticari dalga enerji tesisi Limpet 500, 2000 yılında İskoçya’nın Islay adasında kurulmuştur.

Karadeniz’in diğer denizlere göre daha dalgalı olduğu iddialarının aksine, güneybatı yönünde hâkim olan Ege ve Akdeniz üzerindeki rüzgâr potansiyeli 4-17 kW/m’lik yıllık ortalama dalga gücünde bir yoğunlaşmaya neden olur. Dalga enerjisinden yararlanmak için en uygun yer İzmir-Antalya arası olup tam olarak belirtmek gerekirse Dalaman-Finike arasını kapsamaktadır.

Okyanus akıntısı (hidrolik türbinleri döndürmesi), termal enerji (okyanus yüzeyinde ya da alt tabakalarında mevcut olan ısı kullanılarak türbinlerde gerekli olan buharın sağlanması), gel-git enerjisi (dalgaların alçalıp yükselmesi sırasındaki potansiyel enerji farkından elektrik enerjisi üretimi) ve dalga enerjisinden (dalgaların yukarı, aşağı ya da yatay hareketleri) yararlanılarak güç üretilmektedir.

Deniz ve okyanus tabanlarına yerleştirilen türbinler vasıtasıyla akıntıların kinetik enerjileri elektrik enerjisine dönüştürülmektedir.

Kapalı Devre Sistemi: Okyanus yüzeyinin ısısı, kaynama noktası düşük olan bir sıvıyı buharlaştırmak için kullanılır. Oluşan buhar genleşir ve türbinleri çevirerek jeneratörleri aktif hâle getirerek elektrik üretilir.

Açık Devre Sistemi: Deniz suyu düşük basınç altında buharlaştırılır. Elektrik üretimi için yine türbinler ve jeneratörler kullanılır.

Hibrit Devre Sistemi: Her iki sistemin birlikte kullanılmasıyla oluşmaktadır.

Gel-Git Enerjisinin Ekonomisi; Gel-git enerjisi üretim tesisinin yatırım maliyeti yüksek, işletme maliyeti düşüktür. Bunun sonucu olarak gel-git enerjisi üretim tesisinin getirisi yatırım maliyetini uzun yıllar karşılayamayacağı için yatırımcılar bu konuda isteksiz davranmaktadır. Gel-git enerjisi üretimi devlet tarafından desteklenebilir; fakat yatırımın geri dönüşünün zaman alması ve risk teşkil etmesi herhangi bir girişimi engellemektedir.

Dalga; rüzgârın su yüzeyinde kaymasına bağlı olarak suda oluşan harekettir. Rüzgâr hızı, rüzgârın su yüzeyinde kaydığı mesafe, rüzgârın etkin olduğu alan, rüzgârın bu alan üzerindeki esme süresi ve suyun derinliği dalga oluşumunu etkileyen parametrelerdir.

Dalgaların toplam enerjisi kinetik ve potansiyel enerjilerinin toplamıdır. Kinetik enerji su partiküllerinin salınımlı hareketiyle, potansiyel enerji ise suyun dikey olarak yer değiştirmesiyle oluşur.

Dalga; rüzgârın su yüzeyinde kaymasına bağlı olarak suda oluşan harekettir

Feç, Rüzgârın esme yönünde mevcut olan dalgaların bulunduğu alanın uzunluğudur

Periyot, dalganın iki sıfır noktası arasında geçen zamandır.

Dalga enerji dönüştürücüleri;

Kıyı Şeridi Uygulamaları

Kıyıya Yakın Uygulamaları

Açık Deniz Uygulamaları

Menteşe Bağlantılı Dönüştürücüler

Havuz Sistemleri

Olarak sıralanabilir.

Dalga Enerjisinin Avantajları;

Olarak sıralanabilir.

Dalga Enerjisinin dezavantajları