YENİ TÜRK EDEBİYATINA GİRİŞ II

Meşrutiyet, hükümdarın kanun yapma ve yürütme yetkisini tek başına üstlendiği ve sürdürdüğü bir devlet yönetim biçimi olan “monarşi”den ayrılır. Ancak “monarşi”den çok uzaklaşamaz.

Teba, sözlük anlamıyla tâbi olanlar, itaat edenler anlamına gelmektedir.

Usûlü’l Hikem fi Nizamü’l-Ümem, İbrahim Müteferrika tarafından yazılmıştır ve III. Ahmet’in fermanı (5 Temmuz 1727) ile İstanbul’da kurulan Matbaa-i Âmire’de basılan ilk kitaplardandır.

Meşrutiyet Osmanlı insanının kavramlar dünyasına 19. yüzyılda girmiş ve iki kez denenmiştir. Bunların ilki 23 Aralık 1876, ikincisi ise 24 Temmuz 1908 tarihlerindedir.

Birinci Meşrutiyet II. Abdülhamit tarafından, Osmanlı Rus savaşı sebep gösterilerek 13 Şubat 1878 tarihinde geri alınır.

Meşrutiyet’in 24 Temmuz 1908’de ikinci defa ilan edilmesini izleyen zamanda Osmanlı tarihi için daha büyük olumsuzluklar birbirini takip etmeye başlar.

Osmanlı Devleti’nin yıkılışını hızlandıran Balkan ve Birinci Dünya
Savaşı gibi büyük savaşların sonuçlarının yaşandığı ve yeni bir devleti müjdeleyen Millî Mücadele’nin devam ettiği günlerde, 11 Nisan 1920’de, bu defa Sultan Vahdettin eliyle meclis-i mebusan tamamen kapatılarak meşrutiyet rejimine son verilmiştir.

3 Kasım 1839’da ilan edilen Tanzimat Fermanı, Osmanlı İmparatorluğu için siyasal ve sosyal anlamda pek çok değişimin ve yeniliğin başlangıcı sayılmaz.

28 Şubat 1856’da ilan edilen Islahat Fermanı, on yedi yıl önce ilan edilmiş olan Tanzimat Fermanı’nın ileri planda bir devamıdır.

Yeni Türk Edebiyatı için başlangıç tarihi olarak 1859-1860 yılları esas alınır.

Meşrutiyet’in 24 Temmuz 1908’de ikinci defa ilan edilmesini izleyen zamanda Osmanlı tarihi için daha büyük olumsuzluklar birbirini takip etmeye başlar.

Toplumsal dinamiklerden başka Patrona Halil (1730) ve Kabakçı Mustafa (1807) isyanları gibi büyük kanlı direnişler dolayısıyla sık sık kesintiye uğramış ve bu sebeple de mütereddit adımlarla yürütülmüş olan Batılılaşma, Tanzimat’ın ilanıyla hem resmen hem de açık olarak hayata geçirilmiş olur.

Osmanlı’nın Müslüman tebaası için ancak 1830’ların başından itibaren resmî bir yayın organı, 1860’tan itibaren de özel bir yayın organı olarak faaliyete başlayan gazeteler, meşrutiyet rejiminin temel esaslarından olan meclis-i mebusanın sağlam yapılanması için ihtiyaç duyulan “halk”ın ve “millet”in oluşmasına yardımcı olurlar.

28 Şubat 1856’da ilan edilen Islahat Fermanı, on yedi yıl önce ilan edilmiş olan Tanzimat Fermanı’nın ileri planda bir devamıdır.

Şinasi bunu Tercüman-ı Ahval gazetesine yazdığı “Mukaddime”sinde (22 Ekim 1860) ifade eder.

Yeni Osmanlılar Cemiyeti, 1840’tan itibaren Avrupa’da yayılan “jeune: genç” terimi dolayısıyla “Genç Türkler” olarak da anılmıştır.

Yeni Osmanlılar, 1865 Haziranında İstanbul’da gizli bir dernek olarak kurulmuştur ve “Eğitim, ikna ve etkileme amacında olan bir liberal yurtsever ve idealistler takımı” olarak bilinir.

Osmanlı’nın ilk meclis-i mebusanı birinci çalışma dönemini 20 Mart 1877 - 28 Haziran 1877 tarihleri arasında gerçekleştirir.

Osmanlı dünyasında monarşi dışındaki devlet yönetim biçimlerinden ilk bahis, Usûlü’l Hikem fi Nizamü’l-Ümem (1731) iledir. Usûlü’l Hikem fi Nizamü’l-Ümem, İbrahim
Müteferrika tarafından yazılmıştır ve III. Ahmet’in fermanı (5 Temmuz 1727) ile
İstanbul’da kurulan Matbaa-i Âmire’de basılan ilk kitaplardandır. Doğru cevap C'dir.

Osmanlı’da Yeniçeri Ocağı’nın kapatılıp yerine Âsakir-i Mansure-i Muhammediye 1826 yılında kurulmuştur. Doğru cevap D'dir.