YENİ TÜRK EDEBİYATINA GİRİŞ I

Rönesans’ta Elizabeth döneminin en önemli tragedya yazarı ise Shakespeare’dir.

Roma Dönemi yazarlarından Cicero da komedya üzerine verdiği bilgilerle dikkat çeker.

Antik Çağ’ın önemli komedya yazarları Aristophanes, Plautus ve Terentius’tur. Komedya türünün dünya yazınındaki en önemli isimleri ise Shakespeare ile Molière’dir.

Tiyatro türü ile ilgili ilk bilgiler için Antik Yunan’a kadar uzanmak gerekir. Bu konuda ilk sistemli düşünce içeren eser olarak Aristoteles’in Poetika’sını görmekteyiz.

Roma Dönemi’nde tiyatro eleştirisi ve kuramı ile ilgili en önemli eser ise Horatius’un Ars Poetika’sıdır.

Hareket (Eylem) Birliği
Olayların belli bir konu çevresinde toplanması, birbirini olasılık ve zorunluluk kurallarına göre izlemesi demektir.

Somut yaşam gerçeği yerine soyut, tinsel, biçimsel olana ilgi duyan, tiyatronun toplumsal bir görevle yükümlü tutulmasına karşı çıkan yeni romantizm,
estetikçilik (estetizm) gibi yeni eğilimlerden biri de sembolist tiyatro anlayışıdır. Bu anlayışta dolaylı anlatım hünerlerinin, estetik biçimlemenin ve düşlemenin önemi üzerinde durulur.

“Fütürist Oyun Yazarları Bildirgesi”nde şu görüşler öne sürülür:
• Tiyatroda alışılagelmiş çalışmalara karşı çıkılmalı, tiyatroya yenilik getirilmelidir.
• Geleceğin tiyatrosu, kendine örnek olarak gece kulüplerini, müzikholleri, sirk gösterilerini almalıdır.
• Tiyatro, gerçeğin taklidini değil, ruhunu yansıtmalı ve bu öze popüler eğlence türlerinin biçimini uygulamalıdır.
• Böyle bir tiyatronun özelliği, çeşitli gösteri araçlarının ögelerini bir araya getirmesi, genel olarak devingen bir görüntü sağlaması, oyuncular arasında canlı bir alışveriş kurması ve kaygısız bir atmosfer yaratmasıdır.

Epilog
Oyunda son söz anlamına gelir. Antik Roma tiyatrosunda, Plautus tarafından oyunun oynanması ve anlamı üstüne izleyiciye son sözün söylenmesi
biçiminde getirilmiştir (epilogos).